Tại sao chúng ta yêu thương một ai đó? Một câu hỏi mang tính triết học - Skye C. Cleary
-
0:07 - 0:09Ôi tình yêu -
-
0:09 - 0:11đẹp đẽ và say đắm,
-
0:11 - 0:13làm đau lòng và tan nát cả tâm hồn,
-
0:13 - 0:15những cảm xúc ấy thường luôn cùng tồn tại.
-
0:15 - 0:19Tại sao con người lại muốn đẩy chính mình
vào vòng xoáy tâm trạng ấy? -
0:19 - 0:21Phải chăng tình yêu
khiến cuộc sống có ý nghĩa, -
0:21 - 0:24hay đó chỉ là lối thoát
cho sự cô đơn và đau khổ? -
0:24 - 0:27Có phải tình yêu
chỉ là ngụy trang cho dục vọng -
0:27 - 0:30hay chỉ là một mánh lới của sinh học
để con người phải sinh nở? -
0:30 - 0:32Đó là tất cả những gì chúng ta cần?
-
0:32 - 0:35Thực sự ta có cần điều này không?
-
0:35 - 0:36Nếu tình yêu có một mục đích nào đó,
-
0:36 - 0:40thì cả ngành khoa học và tâm lý học
vẫn chưa khám phá ra -
0:40 - 0:41Nhưng qua tiến trình lịch sử.
-
0:41 - 0:47một số triết gia đáng kính đã đưa ra
một số giả thuyết hấp dẫn. -
0:47 - 0:50Một lần nữa, tình yêu
giúp chúng ta trở nên trọn vẹn hơn. -
0:50 - 0:52Nhà triết học Hi Lạp cổ Plato
-
0:52 - 0:56khám phá ý tưởng cho rằng ta yêu thương
ai đó là để trở nên trọn vẹn hơn. -
0:56 - 0:58Trong "Symposium",
ông viết về một buổi ăn tối, -
0:58 - 1:01ở đó có Aristophanes,
ông này là một nhà soạn hài kịch, -
1:01 - 1:04kể cho các vị khách nghe câu chuyện
dưới đây: -
1:04 - 1:11con người trước đây có bốn tay,
bốn chân và hai khuôn mặt. -
1:11 - 1:13Một ngày nọ, họ làm các vị thần nổi giận,
-
1:13 - 1:16và thần Zeus đã chém họ làm hai.
-
1:16 - 1:21Kể từ đó, mỗi người đều bị thiếu mất
một nửa bản thân mình. -
1:21 - 1:26Tình yêu chính là khao khát tìm ra tri kỷ,
một người giúp ta thấy mình trọn vẹn, -
1:26 - 1:32hay, ít nhất, đó là điều Plato tin rằng
một diễn viên hài sẽ nói ở một buổi tiệc. -
1:32 - 1:35Tình yêu lừa chúng ta sinh con đẻ cái.
-
1:35 - 1:38Rất lâu sau đó, một triết gia người Đức
tên là Arthur Schopenhauer -
1:38 - 1:41lập luận rằng tình yêu
dựa trên dục vọng -
1:41 - 1:44chỉ là một ảo tưởng khoái lạc.
-
1:44 - 1:47Ông gợi ý rằng chúng ta yêu vì
những khát khao khiến ta tin rằng -
1:47 - 1:52người kia sẽ mang lại hạnh phúc cho ta,
thực ra ta đã quá sai lầm. -
1:52 - 1:54Tự nhiên lừa ta thực hiện việc sinh đẻ,
-
1:54 - 1:59và sự kết hợp yêu thương mà ta tìm kiếm
chỉ được trọn vẹn khi ta có con cái. -
1:59 - 2:01Khi ta thỏa mãn được dục vọng của mình,
-
2:01 - 2:04ta bị quăng trở lại
trong tình trạng đau khổ, -
2:04 - 2:07và ta chỉ thành công trong việc duy trì
nòi giống -
2:07 - 2:11và lại tiếp nối sự đau khổ của nhân loại.
-
2:11 - 2:14Nghe giống như ai đó đang cần được ôm.
-
2:14 - 2:17Tình yêu là sự trốn chạy khỏi cô đơn.
-
2:17 - 2:20Theo triết gia người Anh đoạt giải Nobel
tên là Bertrand Russell, -
2:20 - 2:25ta tìm đến yêu thương là để thỏa mãn
các khát khao tâm sinh lý. -
2:25 - 2:27Con người được tạo ra là để sinh đẻ
-
2:27 - 2:30nhưng nếu không cảm nhận hạnh phúc
từ một tình yêu say đắm, -
2:30 - 2:32tình dục lúc này lại không làm người ta
thỏa mãn. -
2:32 - 2:36Nỗi sợ về một thế giới lạnh lùng, tàn nhẫn
bắt buộc chúng ta phải dựng lên vỏ bọc -
2:36 - 2:39để bảo vệ và tự cô lập chính mình.
-
2:39 - 2:45Niềm vui, sự thân mật và sự ấm áp có được
từ tình yêu giúp ta vượt qua nỗi sợ này, -
2:45 - 2:46thoát khỏi những vỏ bọc cô đơn.
-
2:46 - 2:49và tham gia nhiều hơn vào cuộc sống.
-
2:49 - 2:54Tình yêu làm phong phú con người chúng ta,
đó là điều tuyệt vời nhất trong cuộc sống. -
2:54 - 2:57Tình yêu là nỗi đau khổ được ngụy trang.
-
2:57 - 2:58Siddhārtha Gautama,
-
2:58 - 3:00người trở thành Đức Phật,
hay còn gọi Đấng Giác Ngộ, -
3:00 - 3:04có thể đã có một vài điều tranh cãi lý thú
với Russel. -
3:04 - 3:09Đức Phật cho rằng chúng ta yêu là vì
ta cố thỏa mãn các khát khao bản năng. -
3:09 - 3:13Tuy vậy, sự khao khát quá độ lại trở thành
khiếm khuyết, -
3:13 - 3:17và dính mắc, thậm chí tình yêu
cũng là nguồn gốc gây nên đau khổ. -
3:17 - 3:20May thay, Đức Phật đã phát hiện ra
bát chánh đạo, -
3:20 - 3:23cách thức để dập tắt
những ngọn lửa khát khao -
3:23 - 3:26để có thể đạt tới Niết Bàn,
-
3:26 - 3:31trạng thái tâm giác ngộ khi được an lạc,
thông suốt, trí tuệ và từ bi. -
3:31 - 3:34Nhà văn Tào Tuyết Cần đã minh họa
lý thuyết Phật giáo này -
3:34 - 3:39cho rằng tình yêu là thiếu sáng suốt trong
một trong các tác phẩm kinh điển Trung Hoa -
3:39 - 3:42"Hồng Lâu Mộng"
-
3:42 - 3:45Ở cốt truyện phụ, Giả Thụy
đem lòng yêu Vương Hy Phượng, -
3:45 - 3:48cô này bày trò đùa giỡn và sỉ nhục anh.
-
3:48 - 3:51Anh ta bị giằng xé giữa yêu và hận,
-
3:51 - 3:55nên một vị đạo sĩ cho anh gương thần kỳ
có thể giúp anh chữa hết bệnh -
3:55 - 3:58với điều kiện anh không được nhìn
vào mặt trước gương. -
3:58 - 4:00Nhưng mà anh này lại nhìn vào mặt trước.
-
4:00 - 4:02Anh ta thấy Vương Hy Phượng trong đó.
-
4:02 - 4:04Linh hồn anh ta bước vào gương
-
4:04 - 4:09và anh bị dây xích sắt kéo lôi đi và chết,
-
4:09 - 4:12Không phải tất cả Phật tử đều nghĩ như vậy
về tình yêu lãng mạn và sắc dục, -
4:12 - 4:14nhưng bài học của câu chuyện là
-
4:14 - 4:17sự dính mắc thường dẫn đến bi kịch,
-
4:17 - 4:21và nên tránh, cũng cần tránh luôn
gương thần kỳ gì đó. -
4:21 - 4:24Tình yêu giúp ta vượt qua
chính bản thân mình. -
4:24 - 4:27Ta hãy kết thúc bài này tích cực hơn
một chút. -
4:27 - 4:29Triết gia người Pháp Simone de Beauvoir
-
4:29 - 4:33cho rằng tình yêu là khao khát
được hòa nhập với nửa kia -
4:33 - 4:36và điều này đem lại ý nghĩa
cho cuộc sống chúng ta. -
4:36 - 4:39Tuy nhiên, bà ấy ít quan tâm đến lý do
tại sao chúng ta yêu -
4:39 - 4:42mà lại thích thú hơn với việc
làm thế nào để yêu thương tốt hơn. -
4:42 - 4:46Bà ấy thấy rằng vấn đề với
tình yêu truyền thống -
4:46 - 4:48là nó quá hấp dẫn
-
4:48 - 4:51cho đến nỗi chúng ta biến nó thành
lý do duy nhất để tồn tại. -
4:51 - 4:55Tuy vậy, việc phụ thuộc người khác
để biện minh cho sự tồn tại của mình -
4:55 - 4:59có thể dễ dàng dẫn đến sự buồn chán
và trò chơi quyền lực. -
4:59 - 5:03Để tránh cái bẫy này, Beauvoir khuyên ta
nên yêu thương chân thành, -
5:03 - 5:05giống như bạn bè hơn, một tình bạn lớn.
-
5:05 - 5:08Các cặp đôi ủng hộ lẫn nhau
việc khám phá bản thân, -
5:08 - 5:10vượt qua giới hạn bản thân,
-
5:10 - 5:13và làm phong phú cuộc sống của họ
và cả thế giới này nữa. -
5:13 - 5:17Mặc dù có thể ta không bao giờ biết
tại sao mình lại yêu ai đó, -
5:17 - 5:21nhưng ta chắc rằng
đó là vòng quay cảm xúc. -
5:21 - 5:22Ta cảm thấy sợ
và thấy hưng phấn. -
5:22 - 5:23Nó làm ta đau khổ
-
5:23 - 5:25và giúp ta thăng hoa tâm hồn.
-
5:25 - 5:27Có thể ta đánh mất chính mình.
-
5:27 - 5:28Và có thể tìm được chính mình.
-
5:28 - 5:30Tình yêu có thể làm ta đau lòng
-
5:30 - 5:33nhưng cũng có thể
đó là điều tuyệt vời nhất trong đời. -
5:33 - 5:35Bạn có dám tìm hiểu không?
- Title:
- Tại sao chúng ta yêu thương một ai đó? Một câu hỏi mang tính triết học - Skye C. Cleary
- Speaker:
- Skye C. Cleary
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-love-a-philosophical-inquiry-skye-c-cleary
Ôi tình yêu; đẹp đẽ và say đắm, làm đau lòng và tan nát cả tâm hồn... ta gần như trải nghiệm tất cả cảm giác này cùng lúc! Nếu tình yêu có một mục đích nào đó, thì cả ngành khoa học lẫn tâm lý học đều chưa khám phá ra - nhưng thông qua tiến trình lịch sử, một số triết gia đáng kính đã đưa ra môt số lý thuyết rất hấp dẫn. Skye C. Cleary đưa ra năm trong số các quan điểm triết học để giải thích tại sao ta lại yêu thương một ai đó?
Bài học do Skye C. Cleary thực hiện, phần hình ảnh do Avi Ofer thực hiện.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:45
![]() |
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Tâm Đan accepted Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Tâm Đan edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Da Nguyen edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Da Nguyen edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Da Nguyen edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Da Nguyen edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry | |
![]() |
Da Nguyen edited Vietnamese subtitles for Why do we love? A philosophical inquiry |