Why you can't compare Covid-19 vaccines

Hii ni chanjo mpya ya COVID-19
ya dozi moja kutoka Johnson & Johnson

katika mapema ya Machi,
zaidi ya dozi 6,000

zilipaswa kusafiriswa
kwa wakazi wa jiji la Detroit,Michigan

Lakini meya alisema"Hapana asante"

"Moderna na Pfizer ndio bora

na niko tayari kufanya kila ninaweza

kuhakikisha wakazi
wa jiji la detroit wanapata iliyo bora."

alikuwa akirejea tarakwimu hizi:
viwango vya ufanisi wa chanjo

Chanjo ya Pflizer/BioNTech na Moderna

Zina viwango vya ufanisi
wa hali ya juu saana:

Asilimia 95 na 94

lakini kwa hiyo ya Johnson & Johnson

kiwango chake ni asilimia 66 pekee

na ikiwa unatazama hizi takwimu hizi pekee
ni kawaida kufikiria kuwa chanjo hizi

ni mbaya kuliko hizi

Lakini dhana niyo si sahihi

Hizi takwimu
labda si kipimo kikuu

Cha jinsi chanjo hizi zinafanya kazi

Ili kuelewa ni nini,

Kwanza inapaswa kuelewa ni
nini chanjo inapaswa kufanya.

Kiwango cha ufanisi wa chanjo hupimwa
katika majaribio makubwa ya kliniki

Wakati chanjo inajaribiwa
kwa maelfu ya watu

Watu hao wanagawanywa
katika vikundi viwili;

nusu wanapata chanjo,
na nusu wanapata chanjo bandia

Kisha wanatolewa kuendelea na maisha yao.

wakati wanasayansi wanafuatilia ikiwa
watapata COVID-19 au la kwa miezi kadhaa

Katika majaribio ya Pfizer-BioNTech,
mfano kulikuwa na washiriki 43,000.

mwishowe watu 170 waliopata maambukizo ya
ya COVID-19,

Na jinsi watu hao
wanavyojumuishwa katika kila kundi

inaamua ufanisi wa chanjo

ikiwa 170 wangegawanywa sawa

hiyo ingemaanisha una nafasi
sawa ya kuugua na chanjo

kama bila ya hiyo.

kwa hivyo ingekuwa na ufanisi wa 0%

Ikiwa watu wote 170 walikuwa katika kundi
la kidonge bandia na hakuna aliyeugua

ingekuwa na ufanisi wa asilimia 100.

Katika majaribio haya maalum kulikuwa
na 162 katika kundi la kidonge bandia

na 8 tu katika kundi la chanjo

Inamaanisha walio pata chanjo walikuwa na
nafasi asilimia 95 ndogo kuugua

Chanjo ilikuwa na ufanisi wa asilimia 95

hii haimaanishi ikiwa watu 100 wanapata
chanjo ,5 kati yao watapata maambukizo

badala yake ,asilimia 95
inatumika kwa mtu binafsi

kwa hivyo kila mtu aliyechanjwa

ana nafasi asilimia 95 ndogo kuliko mtu
asiye na chanjo kupata maambukizo

kila muda wanapokutana na virusi vya covid 19

na kila ufanisi wa chanjo unahesabiwa kwa jinsi hiyo

lakini kila uchanganuzi wa chanjo unaeza fanya kwa jinsi fofauti

kwa hivyo suluhisho kubwa kabisa hapa

ni wakati ambao
majaribio ya kliniki yalifanywa

hii ni idadi ya kesi za COVID-19 nchini
marekani tangu jangahilo lilipoanza

majaribio ya moderna yalifanywa kabisa
nchini marekani wakati wa kiangazi

majaribio ya pfizer-BioNTech yalikuwa
nchini marekani pia mwanzoni

na wakati huo huo

walakini,Johnson & Johnson,walifanya
majaribio yao nchini marekani wakati huo

wakati kulikuwa na fursa zaidi

ili washiriki waweze
kuwa wazi kwa maambukizo

na majaribio mengi
yalifanyika katika nchi nyingine

kwa kiasi kikubwa South Africa and Brazil

Na katika nchi nyingine hizi,
sio tu viwango vya kesi vilikuwa juu,

lakini virusi yenyewe ilikuwa tofauti

majaribio yalifanyika wakati
aina mpya za COVID-19 zilipojitokeza

na kuwa maambukizo makuu katika nchi hizi

aina za virusi ambazo zina nafasi kubwa
zaidi ya kuumbukiza washiriki

nchini africa kusini keshi nyingi katika
majaribio ya johnson johnson zilikuwa

zaan

Swali sio chanjo ipi itakayokulinda dhidi
ya maambukizo ya COVID yoyote

au kutoka hospitalini?

Ni ipi itakayosaidia kumaliza janga?

Na hiyo inaweza kuwa yoyote kati yao

chanjo bora kwa sasa ni ile unayopewa

kila chanjo inayopewa kwa mtu mmoja
inatuleta karibu na mwisho wa janga hili