-
Videonu dayandırın və üçbucağın
-
sahəsini tapmağa çalışın.
-
Sizə 2 ipucu verəcəm.
-
Birincisi, nəzərə alın ki, bu
bərabəryanlı üçbucaqdır,
-
İkincisi, Pifaqor teoremi sizə
-
kömək ola bilər.
-
Gəlin biryerdə baxaq.
-
Xatırlayaq ki, üçbucağın sahəsi onun
oturacağı və
-
hündürlüyünün hasilin yarısına
bərabərdir.
-
Oturacağı məlumdur.
-
Oturacağı buradır,
-
10 - dur.
-
Bəs hündürlüyü neçədir?
-
Hündürlüyünü başqa rənglə
-
işarələyəcəm.
-
Hündürlüyü buradakı xəttin uzunluğuna
bərabərdir.
-
Hündürlüyü tapsaq,
-
oturacaq yəni 10 - la hündürlüyün
yarısını hesablayıb
-
sahəni bilə bilərik.
-
Bəs hündürlüyü necə tapaq?
-
Burada yada salmaq lazımdır ki,
-
üçbucaq bərabəryanlıdır.
-
Bərabəryanlı üçbucağın yan tərəfləri
bərabərdir.
-
Həmçinin, oturağa bitişik bucaqlar da
bərabərdir.
-
Əgər bura bir xətt çəksək, hansı ki
-
üçbucağın hündürlüyüdür,
-
bilirik ki, bu bucaqlar düz bucaq olacaq.
-
Və əgər bizim 2 bucağı bərabər olan
-
2 üçbucağımız varsa, onda
-
üçüncü bucaq da eyni olacaq.
-
Beləliklə uyğun üçbucaqlar alınır.
-
Digər tərəfdən, əgər bizim 2 üçbucağımız
varsa,
-
məlumdur ki,
-
2 ortaq bucağımız var və
-
onlar arasındakı tərəf ortaqdır,
-
və eyni uzunluqdadır, bu o deməkdir ki, bu
-
üçbucaqlar
-
uyğun üçbucaqlardır.
-
Bilməyimiz yaxşı olar ki,
-
bu uyğun üçbucaqların,
-
hər ikisinin bir tərəfi 13 - dür və
-
bu mavi rəngdəki tərəf ortaq tərəfdir.
-
Beləliklə, hər ikisi yan tərəfi buradakı
oturacağın,
-
yəni 10 - un yarısına bərabər olacaq.
-
Bu hissə və bu hissə 5 olacaq.
-
Bunu necə bilə bildim?
-
Deyə bilərsiz ki, baxıb düz tapmaq olar.
-
Amma diqqətli olmaq
lazımdır.
-
Dediyim kimi bu üçbucaqlar
-
uyğun üçbucaqlardır, ona görə də
-
10 - nu
-
yarıya bölürlər.
-
Əla! İndi isə Pifaqor teoremindən istifadə
edərək
-
Mavi rənglə işarələdiyim bu tərəfi, yəni
hündürlüyü tapaq.
-
Hündürlüyü h ilə işarə etsək, Pifaqor
teoreminə əsasən
-
h kvadratı + 5 - in kvadratı = 13 - ün
kvadratına.
-
h kvadratı + 5 - in kvadratı
-
bərabərdir 13 - ün kvadratına, yəni
-
ən uzun tərəfin, yəni
-
hipotenuzun kvadratına.
-
Gəlin, hesablayaq.
-
5 - in kvadratı 25 edir.
-
13 - ün kvadratı 169.
-
Sol tərəfdə təkcə h - ın qalması üçün
-
biz hər iki tərəfdən 25 - i çıxa bilərik.
-
Gəlin, edək.
-
Nə qaldı?
-
h kvadratı bərabərdir, bu ləğv olur,
-
169 - 25, yəni 144 - ə.
-
Sadə hesablama ilə deyə
-
bilərik ki, bu mənfi müsbət 12 edir.
-
Amma söhbət məsafədən gedir
-
deyə cavab müsbət olmalıdır.
-
Yəni, h = kökaltı 144 - ün həqiqə kökünə
bərabərdir.
-
Beləliklə, h = 12.
-
Amma hələ bitirmədik.
-
Bizə verilən sual
-
hündürlüyü yox,
-
sahəni tapmaq idi.
-
Sahə hündürlük və oturacağın hasilinin
yarısına bərabərdir.
-
Bilirik ki,
-
buradakı oturacaq 10 - a bərabərdir,
-
başqa rənglə işarələyəcəm,
-
oturacaq 10 - dur,
-
hündürlüyü isə bilirik.
-
hündürlük 12 - ə bərabərdir.
-
Sadəcə 10 vur 12 böl 2 ifadəsini
hesablamalıyıq.
-
Cavab,
-
10 böl 2 = 5,
-
5 dəfə 12 = 60 edir.
-
Sahə 60 -dır.
-
Cavabı tapdıq.