< Return to Video

Co powoduje recesję gospodarczą?

  • 0:07 - 0:08
    Przez tysiące lat
  • 0:08 - 0:12
    Brytyjczycy używali brązu
    do wyrobu narzędzi i biżuterii
  • 0:12 - 0:15
    oraz jako waluty do handlu.
  • 0:15 - 0:19
    Około 800 roku przed naszą erą
    zaczęło się to zmieniać.
  • 0:19 - 0:25
    Wartość brązu spadła, powodując
    wrzenie społeczne i kryzys gospodarczy,
  • 0:25 - 0:29
    co dziś nazywamy recesją.
  • 0:29 - 0:31
    Co powoduje recesje?
  • 0:31 - 0:35
    To pytanie jest od dawna przedmiotem
    żywej debaty wśród ekonomistów,
  • 0:35 - 0:37
    nie bez powodu.
  • 0:37 - 0:40
    Recesja może być łagodnym
    spadkiem aktywności gospodarczej
  • 0:40 - 0:43
    w jednym kraju, który trwa miesiącami,
  • 0:43 - 0:47
    wieloletnim spowolnieniem
    z globalnymi konsekwencjami
  • 0:47 - 0:50
    lub czymś pośrodku.
  • 0:50 - 0:51
    Komplikując sprawy,
  • 0:51 - 0:55
    istnieją niezliczone zmienne,
    które wpływają na zdrowie gospodarki,
  • 0:55 - 0:59
    co utrudnia wskazanie
    konkretnych przyczyn.
  • 0:59 - 1:02
    Zacznijmy od całościowego obrazu:
  • 1:02 - 1:06
    recesje występują podczas
    negatywnego zakłócenia równowagi
  • 1:06 - 1:08
    między podażą a popytem.
  • 1:08 - 1:11
    Zachodzi rozbieżność między tym,
    ile ludzie chcą kupić,
  • 1:11 - 1:14
    liczbą produktów i usług
    oferowaną przez producentów.
  • 1:14 - 1:17
    a ceną sprzedawanych towarów i usług,
  • 1:17 - 1:20
    co powoduje spadek gospodarczy.
  • 1:20 - 1:23
    Zależność gospodarki
    między podażą a popytem
  • 1:23 - 1:27
    odzwierciedlają stopy inflacji
    i stopy procentowe.
  • 1:27 - 1:28
    Inflacja jest wtedy,
  • 1:28 - 1:32
    gdy towary i usługi stają się droższe.
  • 1:32 - 1:35
    Innymi słowy, wartość pieniądza spada.
  • 1:35 - 1:39
    Jednak inflacja niekoniecznie jest zła.
  • 1:39 - 1:42
    W rzeczywistości uważa się,
    że niski wskaźnik inflacji
  • 1:42 - 1:44
    zachęca do działalności gospodarczej.
  • 1:44 - 1:47
    Ale wysoka inflacja,
    której nie towarzyszy wysoki popyt,
  • 1:47 - 1:49
    może zarówno być problemem dla gospodarki,
  • 1:49 - 1:53
    jak i ostatecznie doprowadzić do recesji.
  • 1:53 - 1:54
    Tymczasem stopy procentowe
  • 1:54 - 1:58
    odzwierciedlają koszt zaciągnięcia długu
    przez osoby fizyczne i firmy.
  • 1:58 - 2:02
    Stawka stanowi zazwyczaj
    roczny procent pożyczki,
  • 2:02 - 2:06
    którą należy płacić wierzycielom
    aż do momentu spłaty pożyczki.
  • 2:06 - 2:07
    Niskie stopy procentowe oznaczają,
  • 2:07 - 2:10
    że firmy mogą sobie pozwolić
    na większe pożyczki,
  • 2:10 - 2:12
    które mogą zainwestować
    w więcej projektów.
  • 2:12 - 2:16
    Tymczasem wysokie stopy procentowe
    zwiększają koszty producentów
  • 2:16 - 2:17
    i konsumentów,
  • 2:17 - 2:20
    spowalniając działalność gospodarczą.
  • 2:20 - 2:23
    Wahania inflacji i stóp procentowych
  • 2:23 - 2:25
    mogą dać nam wgląd w kondycję gospodarki,
  • 2:25 - 2:29
    ale co przede wszystkim
    powoduje te wahania?
  • 2:29 - 2:33
    Najbardziej oczywistymi przyczynami
    są wstrząsy, takie jak klęska żywiołowa,
  • 2:33 - 2:36
    wojna i czynniki geopolityczne.
  • 2:36 - 2:37
    Na przykład trzęsienie ziemi
  • 2:37 - 2:41
    może zniszczyć infrastrukturę niezbędną
    do produkcji ważnych towarów,
  • 2:41 - 2:42
    takich jak ropa naftowa.
  • 2:42 - 2:45
    Zmusza to stronę podażową gospodarki
  • 2:45 - 2:48
    do pobierania wyższych opłat
    za produkty wykorzystujące ropę,
  • 2:48 - 2:52
    co kurczy popyt i może wywołać recesję.
  • 2:52 - 2:56
    Ale niektóre recesje mają miejsce
    w czasach dobrobytu gospodarczego,
  • 2:56 - 2:59
    być może nawet z ich powodu.
  • 2:59 - 3:02
    Niektórzy ekonomiści uważają,
    że działalność biznesowa
  • 3:02 - 3:07
    związana z ekspansją rynku może czasem
    osiągnąć niezrównoważony poziom.
  • 3:07 - 3:11
    Przykładowo korporacje i konsumenci
    mogą pożyczać więcej pieniędzy,
  • 3:11 - 3:12
    zakładając, że wzrost gospodarczy
  • 3:12 - 3:15
    pomoże im poradzić sobie
    z dodatkowym obciążeniem.
  • 3:15 - 3:18
    Ale jeśli gospodarka nie rośnie
    zgodnie z przewidywaniami,
  • 3:18 - 3:21
    dług może przerosnąć ich możliwości.
  • 3:21 - 3:25
    Aby go spłacić, będą musieli
    przekierować środki z innych działań,
  • 3:25 - 3:27
    ograniczając działalność biznesową.
  • 3:27 - 3:30
    Psychologia też może
    przyczynić się do recesji.
  • 3:30 - 3:35
    Strach przed recesją może stać się
    samospełniającą się przepowiednią,
  • 3:35 - 3:39
    jeśli spowoduje wycofanie się
    z inwestycji i wydatków.
  • 3:39 - 3:42
    W odpowiedzi producenci mogą
    obniżyć koszty operacyjne,
  • 3:42 - 3:45
    aby przetrwać oczekiwany spadek popytu.
  • 3:45 - 3:50
    Może to prowadzić do błędnego koła,
    bo cięcie kosztów obniża zarobki,
  • 3:50 - 3:53
    co prowadzi do jeszcze niższego popytu.
  • 3:53 - 3:58
    Nawet polityka mająca zapobiec recesji
    może być jej powodem.
  • 3:58 - 4:02
    W trudnych czasach rządy i banki centralne
    mogą drukować pieniądze,
  • 4:02 - 4:06
    zwiększać wydatki i obniżać
    stopy procentowe banków centralnych.
  • 4:06 - 4:09
    Mali pożyczkodawcy mogą z kolei
    obniżyć stopy procentowe,
  • 4:09 - 4:12
    przez co dług "tanieje",
    wspomagając wydatki.
  • 4:12 - 4:17
    Jednak takie działania
    trzeba w końcu odwrócić,
  • 4:17 - 4:19
    żeby zapobiec nadmiernej inflacji.
  • 4:19 - 4:20
    To może spowodować recesję,
  • 4:20 - 4:23
    jeśli ludzie zbyt się uzależnili
    od tanich pożyczek
  • 4:23 - 4:25
    i bodźców ze strony rządu.
  • 4:25 - 4:28
    Recesja brązu w Wielkiej Brytanii
    ostatecznie zakończyła się,
  • 4:28 - 4:30
    gdy wprowadzenie żelaza
  • 4:30 - 4:33
    pomogło zrewolucjonizować
    rolnictwo i produkcję żywności.
  • 4:33 - 4:35
    Współczesne rynki są bardziej złożone,
  • 4:35 - 4:39
    przez co dzisiejsze recesje
    są znacznie trudniejsze.
  • 4:39 - 4:41
    Ale każda recesja dostarcza nowych danych,
  • 4:41 - 4:45
    które pomagają przewidywać kolejne recesje
  • 4:45 - 4:47
    i skuteczniej na nie reagować.
Title:
Co powoduje recesję gospodarczą?
Speaker:
Richard Coffin
Description:

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/what-causes-an-economic-recession-richard-coffin

Przez tysiące lat Brytyjczycy używali brązu do wyrobu narzędzi i biżuterii oraz jako waluty do handlu. Około 800 roku przed naszą erą zaczęło się to zmieniać: wartość brązu spadła, powodując wrzenie społeczne i kryzys gospodarczy, co dziś nazywamy recesją. Co powoduje recesje? Richard Coffin zagłębia się w wahania gospodarcze, które wpływają na współczesne rynki.

Lekcja: Richard Coffin, reżyseria: Augenblick Studios.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:48
Rysia Wand approved Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 21, 2019, 6:22 PM
Rysia Wand accepted Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 21, 2019, 6:22 PM
Rysia Wand edited Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 21, 2019, 6:22 PM
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 21, 2019, 2:49 PM
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 21, 2019, 2:17 PM
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 17, 2019, 8:52 PM
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for What causes an economic recession? Oct 17, 2019, 7:46 PM

Polish subtitles

Revisions