چۆن ئیلهام بە منداڵەکانمان ببەخشین ببن بە خوێنەرێکی هەمیشەیی
-
0:01 - 0:03،وەک مامۆستایەکی قوتابخانەی بنەرەتی
-
0:03 - 0:08دایکم هەموو شتێکی دەکرد تا
.توانایەکی باشی خوێندنەوەم هەبێت -
0:08 - 0:13کۆتایی هەفتەکان لەسەر مێزی چێشتخانە
وانەی خوێندنەوەمان دەخوێند -
0:13 - 0:15لەکاتێکدا ھاوڕێکانم
.لەدەرەوە یاریان دەکرد -
0:15 - 0:17،توانای خوێندنەوەم گەشەی دەکرد
-
0:17 - 0:23بەڵام ئەم وانانە هاندەرم
.بۆ خۆشەویستیم خوێندنەوە نەبوون -
0:24 - 0:26.خوێندنگەی ئامادەیی ھەموو شتێکی گۆری
-
0:26 - 0:33چیرۆک خوێندنەوە و تاقیکردنەوەی ڕێنوس
.لە وانەی ئینگلیزی پۆلی دەییەمم بوو -
0:33 - 0:37بێزار بووم و داوای
.گواستننەوەم بۆ پۆلێکیتر کرد -
0:37 - 0:40،لە وەرزی دووەمی خوێندنمدا
.گەیشتمە ئاستی ئینگلیزی پێشکەوتوو -
0:40 - 0:42(پێکەنین)
-
0:42 - 0:45لەم سیمیستەرەدا، دوو رۆمانمان خوێندەوە و
.دوو ڕاپۆرتیشمان نووسی -
0:46 - 0:50جیاوازی سەرنج ڕاکێشی
نێوان ئەو دوو پۆلە ئینگلیزیە -
0:50 - 0:54.توڕەی کردم و پرسیارگەلێکی لا دروست کردم
:وەک -
0:54 - 0:56ئایا ئەو ھەموو سپی
پێستانە لە کوێوە ھاتوون؟ -
0:56 - 0:57(پێکەنین)
-
0:57 - 1:01لە خوێندنگەکەمان، 70% فێرخواز
،پێست ڕەش و لاتینیەکان بوون -
1:01 - 1:06بەڵام پۆلەکەی من زیاتر
.فێرخوازی سپی پێستی بوون -
1:06 - 1:10ئەم ڕووبەڕوبوونەم لەگەڵ
ڕەگەزپەرستی ڕێکخراو -
1:10 - 1:13.پەیوەندی من لەگەل خوێندنەوە بۆ ئەبەد گۆڕی
-
1:13 - 1:17،فێربووم کە تەنھا پشت بە قوتابخانە
مامۆستا یان پرۆگرامی خوێندن نەبەستم تا -
1:17 - 1:19.فێرم بکات پێویستە چی فێر ببم
-
1:19 - 1:24،حەزم لە سەرکێشیە وەک
لەوەی ببم بە کەسێکی ڕۆشنبیر -
1:24 - 1:27بڕیارمدا ڕێگە بە خەڵک
نەدەم فەرمانم لەسەر بکەن -
1:27 - 1:29.کەی و چی دەخوێنمەوە
-
1:30 - 1:33،بێ ئەوەی هەست بە خۆم بکەم
بەربەستێک بووم لەبەردەم -
1:33 - 1:35.هاندانی خوێندنەوەی منداڵان
-
1:36 - 1:37.ناسنامە
-
1:37 - 1:40لە بڕى گرنکیدان بە کاڕامەیی و
-
1:40 - 1:44،یارمەتی بەرزبوونەوەی ئاستی فێرخوازان
-
1:44 - 1:49ناچارکردنی فێرخوازان بە
،لەبەر کردنی لیستێک لە وشە قورسەکان -
1:49 - 1:53:پێویستە ئەو پڕسیارە لە خۆمان بکەین
-
1:53 - 1:57چۆن دەتوانین وا
لە منداڵان بکەین ببن خوێنەر؟ -
1:57 - 2:03دەیشان (یاریزانێکە)، لە بڕۆنکس
،وانەم پی وتووە بلیمەت بوو -
2:03 - 2:07.یارمەتیدا چۆن شێوەکان بناسمەوە
-
2:07 - 2:10،ڕۆژێک لە وانەی بیرکاریدا
خۆم گەیاندە دەیشان، پێم گوت -
2:10 - 2:13".دیشان، تۆ لە بیرکاری لێهاتوویت"
-
2:13 - 2:15،ئەویش سەیری کردم و وەڵامی دامەوە
-
2:15 - 2:18"!من تەنها لێهاتوو نیم، بەڵکو بلیمەتم"
-
2:18 - 2:19(پێکەنین)
-
2:19 - 2:22باشە دەیشان، ڕاستە؟
-
2:22 - 2:23خوێندنەوە؟
-
2:23 - 2:25.چیرۆکێکی تەواو جیاوازە
-
2:25 - 2:27.بەڕێز ئایرەبی، ناتوانم بخوێنمەوە"
-
2:27 - 2:30".ھەرگیز فێری خوێندنەوە نابم
-
2:30 - 2:33.من دەیشانم فێری خوێندنەوە کرد
-
2:33 - 2:39بەڵام ژمارەیەکی زۆر لە ڕەش پێستەکان
.گیریان بە دەست نەخوێندەواری خواردووە -
2:39 - 2:41بەگوێرەی وەزارەتی پەروەردەی
،ویلایەتە یەکگرتوەکان -
2:41 - 2:45زیاتر لە 85% فێرخوازە
.کوڕە ڕەش پێستەکانی دەرچووی پۆڵی چوارەم -
2:45 - 2:48.خوێنەرێکی باش نین
-
2:48 - 2:50!٪٨٥
-
2:50 - 2:55،بۆ ئەوەی منداڵانمان فێری خوێندنەوە بکەین
-
2:55 - 2:58.دەبێت کلتورێکی ڕۆشنیر و بەتوانامان ھەبێت
-
2:58 - 3:03مونلایتنگ بۆماوەی هەشت ساڵە
،وەک کۆمیدی وەستاوی سەر ستەیج کاردەکات -
3:03 - 3:06تێگەیشتم گرنگترین لایەنی
کەلتورێکی سەرکەوتوو -
3:06 - 3:10ئەوەیە کە توانای وەرگێڕانی
-
3:10 - 3:13ئەوەی هەبێت کە کەسێک
چی دەزانێت و چی دەتوانێ بکات -
3:13 - 3:19.لەبارەی پەیوەندی یان ئەزموونی منداڵی
-
3:19 - 3:21،پێش ئەوەی بێنمە سەر شانۆ
.ئامادەبوان ھەڵدەسەنگێنم -
3:22 - 3:24ئایا سپی پێستن، یا خەڵکی لاتینین؟
-
3:24 - 3:28پیرن، گەنجن، شارەزا و کۆنەپەرستن؟
-
3:29 - 3:31پاشان خۆم ڕێکدەخەمەوە و نوکتەکانم دەگۆڕم
-
3:31 - 3:34.بە شێوازێک زۆرترین پێبکەنن
-
3:34 - 3:38لە کەنیسە چەند جارێک نوکتەی بێمانام گوت
-
3:39 - 3:41.بەڵام کەس پێنەکەنی
-
3:41 - 3:42(پێکەنین)
-
3:42 - 3:48لە کۆمەڵگەدا، ئەزمونی خۆێندنەوە
،بۆ منداڵان دروست دەکەین -
3:48 - 3:51.کە ھاوتای نوکتە گێرانەوەی ناو کەنیسە بێت
-
3:52 - 3:55پاشان دەپرسین بۆچی
.زۆربەی منداڵان ناخوێنەوە -
3:55 - 3:58مامۆستا و فەیلەسوف پاولۆ فرێیر
-
3:58 - 4:01باوەڕی وایە فێرکردن و
.وانە گوتنەوە پێویستی بە دوو ڕێگەیە -
4:02 - 4:05فێرخواز نابێ وەک سەتڵێکی بەتاڵ
سەیر بکرێت و بە زانست پڕ بکرێتەوە -
4:06 - 4:08.بەڵکو خوڵقێنەری زانستن
-
4:10 - 4:13پرۆگرامەکانی خوێندن و سیاسەتی خوێندنگەکان
-
4:14 - 4:16داوا لە قوتابیەکان دەکەن
بە ڕێک و پێکی دابنیشن -
4:16 - 4:19.یان بە بێ دەنگی کار بکەن
-
4:19 - 4:22ئەم دۆخە حەزی و ئارەزووی کەسی
-
4:22 - 4:27.شارەزای تایبەتی فێرخوا پشتگوێ دەخات
-
4:27 - 4:29.بەتایبەتی فێرخوازە ڕەشپێستەکان
-
4:30 - 4:33زۆربەی پەرتوکەکانی منداڵان
ڤێرژنی ڕەش پێستەکانیان هەیە -
4:33 - 4:37،جەخت لەسەر بابەتیەکانی وەک: کۆیلایەتی
مافەکانی شارستانی و ژیاننامە دەکەنەوە -
4:37 - 4:42کەمتر لە ٪٢ مامۆستاکانی ئەمریکا
.ڕەش پێست و لە ڕەگەزی نێرن -
4:42 - 4:45زۆربەی ئەو کوڕانە لە لایەن
.دایک و بەبێ باوک بەخێوکراون -
4:46 - 4:51لە ژیانیاندا پیاوێکی
.ڕەش پێستیان نەبینیوە بخوێنێتەوە -
4:52 - 4:56یان هەرگیز لە لایەن پیاوێکی
.ڕەش پێست هاننەرداون تا بخوێننەوە -
4:58 - 5:02چ هۆکارێکی کەلتوری یان کۆمەڵایەتی هەیە تا
-
5:03 - 5:05هاندەری کوڕە ڕەشەکان بێت
-
5:05 - 5:07تێبگەن خوێندنەوە گرنگە؟
-
5:08 - 5:11.ھەربۆیە سەرتاشخانەی پەرتوکم دروست کرد
-
5:12 - 5:15شوێنێکی قازانج نەویستی نوسین و خویندنەوەیە
-
5:15 - 5:18شوێنێکی خوێندنەوەی ئارام لە
،ناو سەرتاشخانەکان بەردەست دەکات -
5:20 - 5:21:ئەرکەکە ڕوونە
-
5:21 - 5:25.وا لە گەنجەکان بکەین بخوێننەوە
-
5:25 - 5:29زۆربەی گەنجەکان مانگی
.جارێک یان دوو جار دەچنە سەرتاشخانە -
5:30 - 5:33ھەندێکیان ئەوەندەی
.سەرتاش دەبینن ئەوەندە باوکیان نابینن -
5:35 - 5:38سەرتاشخانەکە گۆڕاوە بۆ
شوێنی خوێندنەوە کوڕەکان -
5:38 - 5:43کۆمەڵێک گەنج و پیاوی ڕەش پێست هاتنە ناو
ئەم پڕۆسەیە کە پێشتر هیچ ئەزمونێکیان نەبوو -
5:44 - 5:46ئەم پرۆگرامە ڕەگەزییە
-
5:46 - 5:50لیستک کتێبی منداڵان بەکارھێنا کە
.لەلایەن منداڵە ڕەش پێستەکان پێشنیاز کراون -
5:50 - 5:53.ئەم پەڕتوکانە پەڕتوکی دڵخوازیان بوو
-
5:55 - 5:59ڕاپۆرتی خێزان و منداڵان لە ٢٠١٦
:بۆمان ئاشکرا دەکات -
5:59 - 6:03منداڵان لە کاتی ھەڵبژاردنی پەرتوک
چاو بۆ یەک شت دەگێرن -
6:04 - 6:06.ئەویش ئەو کتێبەیە کە دڵخۆشیان دەكات
-
6:07 - 6:13ئەگەر لە یارمەتیدانی
ڕەش پێست و منداڵان بۆ خوێندنەوە -
6:13 - 6:14،بۆ خوێندنەوەی دەرەکی
-
6:15 - 6:18پێویستە کتێبی تایبەت بە
کورە ڕەشپێستەکان دیاریبکەین -
6:18 - 6:19بۆ خوێندنەوەی سەرەتایی
-
6:19 - 6:24ھەندێک لەو پەرتوکانەی
ھەرزەکار حەزی لێیە بگۆردرێن -
6:24 - 6:29بۆ پەرتوکی گاڵتە ئامێز
پێکەنیناوی و ترسناکی وەک گرۆس گرێج -
6:30 - 6:30(پێکەنین)
-
6:34 - 6:39پێی دەڵێن چڵکن"
"گرێج پێیان دەڵێ وەک شەکر بە تامە -
6:39 - 6:40(پێکەنین)
-
6:40 - 6:43ئەم پێکەنینە، کاردانەوە ئەرێنیە
-
6:43 - 6:47،یا کاردانەوە پۆخڵەی هەندێک لە ئێوە کردتان
-
6:47 - 6:48(پێکەنین)
-
6:48 - 6:52ڕەش پێستەکان شایەنی ئەوەن
.و پێویستیان بەم هاندانە هەیە -
6:53 - 6:57بۆ لە ناوبردنی نایەکسانی و ناحەقی
کە سیستەمی خوێندی ئەمریکی داگیرکردووە -
6:57 - 7:01.دەبێت ئەزموونی خوێندندنەوە دابمەرێنین
-
7:01 - 7:04تا وا لە منداڵەکان بکەین سێ شت بڵێن
-
7:05 - 7:07.من خوێنەرم
-
7:07 - 7:09.سوپاستان دەکەم
-
7:09 - 7:10(چەپڵە)
-
7:10 - 7:14(چەپڵە)
- Title:
- چۆن ئیلهام بە منداڵەکانمان ببەخشین ببن بە خوێنەرێکی هەمیشەیی
- Speaker:
- ئاڵڤین ئاربی
- Description:
-
بەگوێرەی ڕاپۆرتی وەارەتی پەروەردەی ئەمریکا لە سەدا هەشتا و پینجی فێرخواە ڕەش پێستەکانی ڕەگەی نێر لە خوێندنەوە باش نین. چ جۆرە ئەمونێکی خوێندنەوەمان پێویستە بۆ ئەوەی کەلتوری خوێندنەوە لە لایەن فێرخواان
خۆشەویست بکەین؟
ئاڵڤین ئارابی، ماۆستا و نووسەر، لەم ڤیدیۆیەدا بەربەستەکانی بەردەم خویندنەوەی فێرخواە ڕەش پێستەکان چین. و پێمان دەڵێت چی پێویستە بۆ ئەوەی هانی فێرخواەکان بکرێت بۆ ئەوەی ببنە خوێنەر. - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:27
![]() |
Hiwa Foundation II approved Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
Hiwa Foundation II edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
Hiwa Foundation II edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
Hiwa Foundation II edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
halo fariq accepted Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
halo fariq edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
halo fariq edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader | |
![]() |
halo fariq edited Kurdish subtitles for How to inspire every child to be a lifelong reader |