Comanches'in son şefi ve bir imparatorluğun yıkılışı - Dustin Tahmahkera
-
0:07 - 0:151871'de geç saatlerde, bir grup atlı,
uyuyan bir ordu kampına indi. -
0:15 - 0:17Birkaç dakika içinde paniğe sebep olup
-
0:17 - 0:21yaklaşık 70 at çalıp kayboldular.
-
0:21 - 0:28Quanah Parker adında
genç bir şefin liderliğindeki baskın -
0:28 - 0:31Numunu veya Comanches
olarak bilinen yerli halk arasındaki -
0:31 - 0:34Teksas sınırı boyunca süren
bir dizi tartışmanın sonuncusuydu -
0:34 - 0:38ve ABD kuvvetleri beyaz yerleşimciler
için Comanche topraklarını -
0:38 - 0:40çalmak için gönderildi.
-
0:40 - 0:43Çatışma onlarca yıllık olmasına rağmen
-
0:43 - 0:47ABD Albayı Ranald MacKenzie
en son yinelemeyi yönetti. -
0:47 - 0:50Yazdan kışa Quanah'ı izledi.
-
0:50 - 0:53Fakat Quanah da onu takip ediyordu
-
0:53 - 0:55ve albay hedefine her yaklaştığında,
-
0:55 - 0:59geniş düzlüklerde iz bırakmadan
ortadan kayboldular. -
0:59 - 1:04Comanches, bu bölgeyi
yaklaşık 200 yıldır kontrol ediyor, -
1:04 - 1:08manda avlıyor ve bütün köyleri
ovaların etrafında hareket ettiriyordu. -
1:08 - 1:12Güneyden gelen İspanyol
ve Meksika saldırılarını bastırdılar, -
1:12 - 1:15Amerika Birleşik Devletleri'nin
topraklarını doğudan alma girişimleri -
1:15 - 1:19ve diğer birçok yerli halkın
iktidar oyunlarını bastırdılar. -
1:19 - 1:24Comanche İmparatorluğu, merkezi
kontrol altındaki bir grup değil, -
1:24 - 1:28her biri kendi liderleri olan
bir dizi gruptu. -
1:28 - 1:33Bu grupların hepsinin ortak noktası
atlı olarak yetenekli olmalarıydı - -
1:33 - 1:37her erkek, kadın
ve çocuk at sırtında ustaydı. -
1:37 - 1:39At sırtındaki savaş becerileri,
-
1:39 - 1:43diğer yerli halkların
ve kolonistlerin becerilerini aştı -
1:43 - 1:48ve nispeten az insanla muazzam bir alanı
kontrol etmelerine izin verdi - -
1:48 - 1:51muhtemelen zirvelerinde yaklaşık 40.000
-
1:51 - 1:53ve Quanah Parker ve Ranald Mackenzie'ye
-
1:53 - 1:57karşı karşıya kaldıklarında
sadece 4-5.000 kişilerdi. -
1:57 - 2:031848 doğumlu Quanah,
Nokoni grubunun lideri -
2:03 - 2:06Peta Nocona'nın en büyük çocuğu
-
2:06 - 2:11ve Comanches'in asimile ettiği
ve Naduah adını alan kaçırılmış -
2:11 - 2:13beyaz bir yerleşimci olan
Cynthia Ann Parker'dı. -
2:13 - 2:15Quanah çocukken,
-
2:15 - 2:20ABD kuvvetleri köyünü pusuya düşürdü,
annesini ve kız kardeşini kaçırdı. -
2:20 - 2:25Quanah ve küçük kardeşi
farklı bir Comanche grubu -
2:25 - 2:26Quahada'ya sığındı.
-
2:26 - 2:32Takip eden yıllarda, Quanah kendini
bir savaşçı ve lider olarak kanıtladı. -
2:32 - 2:37Yirmili yaşlarının başında,
o ve Weakeah adında genç bir kadın, -
2:37 - 2:41güçlü babasını ve diğer birkaç lideri
öfkelendirerek kaçtı. -
2:41 - 2:43Bir yıl boyunca kaçtılar,
-
2:43 - 2:48takipçileri çektiler ve Quanah'ı
son derece genç yaşta -
2:48 - 2:50bir paraibo veya şef olarak seçtiler.
-
2:50 - 2:55Liderliği altında Quahada grubu
ABD ordusundan sıyrılıp -
2:55 - 2:57yaşam tarzlarına devam edebildi.
-
2:57 - 3:03Ancak 1870'lerin başlarında, Doğu Kıyısı
manda derisi pazarı kazançlı hale geldi -
3:03 - 3:07ve avcılar sadece birkaç yıl içinde
milyonlarca mandayı katletti. -
3:07 - 3:11Bu arada ABD kuvvetleri, Quahada grubunun
-
3:11 - 3:16neredeyse 1.400 atını öldürerek ve geri
kalanını çalarak saldırıya sebep oldu. -
3:16 - 3:21Asla teslim olmayacağına yemin etmiş
olmasına rağmen Quanah, -
3:21 - 3:25bizonlar veya atlar olmadan,
kışın aç kaldıklarını biliyordu. -
3:25 - 3:291875'te Quanah ve Quahada grubu
-
3:29 - 3:33Oklahoma'daki Fort Sill bölgesine taşındı.
-
3:33 - 3:37Avcı-toplayıcılar olarak,
-
3:37 - 3:40bölgede tarımsal bir yaşam tarzına
kolayca geçemediler. -
3:40 - 3:43ABD hükümeti tayın
ve malzeme vaat etmişti, -
3:43 - 3:47ancak sağladıkları şey aşırı yetersizdi.
-
3:47 - 3:51Bu arada Quanah zayıf
bir politik pozisyondaydı: -
3:51 - 3:54Bölgede bulunan diğerlerine kıyasla
-
3:54 - 3:56zenginliği ya da gücü yoktu.
-
3:56 - 3:59Fakat bir fırsat gördü.
-
3:59 - 4:02Bölgedeki geniş otlaklar -
-
4:02 - 4:07Comanches için işe yaramazdı ama
tam da sığır sürülerini otlatmalıktı. -
4:07 - 4:11İlk önce sessizce araziyi
sığır çiftliklerine kiralayan -
4:11 - 4:13karlı bir anlaşma başlattı.
-
4:13 - 4:17Sonunda, ABD hükümeti
ile kiralama haklarını tartıştı -
4:17 - 4:22ve bu da bölgede Comanches için
istikrarlı bir gelir kaynağı sağladı. -
4:22 - 4:24Quanah’ın devlet yetkililerinden
-
4:24 - 4:27çekince ve tanınma statüsü büyüdükçe
-
4:27 - 4:29daha iyi tayınlar sağladı,
-
4:29 - 4:32okul ve ev inşasını destekledi
-
4:32 - 4:36ve bölge mahkemesindeki
üç kabile hakeminden biri oldu. -
4:36 - 4:39Birden fazla liderle konuşmaktan
yorulan ABD hükümeti, -
4:39 - 4:43tüm Comanches şeflerinden
birini atamak istedi - -
4:43 - 4:47bu, bölgenin dışında
var olmayan bir roldü. -
4:47 - 4:50Yine de, birçok eski lider,
tıpkı birkaç eski liderin onları -
4:50 - 4:53ABD silahlı kuvvetlerine karşı
yönlendirmesi için desteklediği gibi, -
4:53 - 4:56Quanah'ı bu rol için destekledi.
-
4:56 - 4:59Quanah’ın eski düşmanı
Ranald MacKenzie bile -
4:59 - 5:02atanmasını destekledi.
-
5:02 - 5:06Quanah Hollywood filmlerinde rol aldı
ve Amerikan politikacılarla arkadaş oldu, -
5:06 - 5:09Theodore Roosevelt’in
açılış törenine katıldı. -
5:09 - 5:12Yine de, uzun örgülerini asla kesmedi
-
5:12 - 5:16ve Yerli Amerikan Kilisesi'ni
ve peyote kullanımını savundu -
5:16 - 5:19Annesinin soyadını
benimseyen Quanah Parker -
5:19 - 5:24annesini ve kız kardeşini
bulmaya çalıştı, -
5:24 - 5:29sonunda ikisinin de yakalandıktan kısa
bir süre sonra öldüklerini öğrendi. -
5:29 - 5:33Quanah tekrar tekrar
farklı dünyalara, farklı rollere -
5:33 - 5:37ve çoğu insan için aşılmaz görünen
koşullara adapte oldu. -
5:37 - 5:41Eleştirilmiş olsa da, Quanah'ın
ölmesinden sonra, -
5:41 - 5:45Comanches, kabilenin en iyi
seçilmiş yetkilisini atamak için -
5:45 - 5:49onu “Comanches” in son şefi
ve kültürel hayatta kalma -
5:49 - 5:54ve adaptasyon modeli olarak
tanımaya başladı. -
5:54 - 5:58Bu ruhla, bugünün Comanche Milleti
16.000'den fazla -
5:58 - 6:02kayıtlı vatandaş ve sayısız
soyundan geleceğe bakıyor.
- Title:
- Comanches'in son şefi ve bir imparatorluğun yıkılışı - Dustin Tahmahkera
- Speaker:
- Dustin Tahmahkera
- Description:
-
Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-last-chief-of-the-comanches-and-the-fall-of-an-empire-dustin-tahmahkera
1871'de bir gece geç saatlerde, bir grup atlı, uyuyan bir ordu kampına indi, yaklaşık 70 at çaldı ve kayboldu. Quanah Parker adında genç bir şef tarafından yönetilen baskın, yerli halk ve Birleşik Devletler kuvvetleri arasındaki Teksas sınırı boyunca uzun süren tartışmaların sonuncusuydu. Bu cesur savaşçı kimdi? Dustin Tahmahkera, Comanches'in son şefinin hayatını detaylandırıyor.
Ders Dustin Tahmahkera, animasyon Tomás Pichardo-Espaillat tarafından yapıldı.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:03
![]() |
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire | |
![]() |
Miraç Şendil accepted Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire | |
![]() |
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire | |
![]() |
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire | |
![]() |
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The last chief of the Comanches and the fall of an empire |