< Return to Video

Radius of Observable Universe

  • 0:00 - 0:06
    ამჟამად, საუკეთესო მიახლოება იმისა თუ
    როდის მოხდა დიდი აფეთქება-
  • 0:06 - 0:09
    (მართალია დიდად ეს ტერმინი არ მომწონს
    რადგან ის თავისმხრივ
  • 0:09 - 0:13
    გულისხმობს, რომ გარკვეული სახის აფეთქება
    მოხდა, მაგრამ სინამდვილეში ის აღწერს
  • 0:13 - 0:16
    იმ მომენტს, როდესაც სამყარომ გაფართოება
    დაიწყო "სინგულარობის" წერტილიდან)
  • 0:16 - 0:19
    მაგრამ დაახლოებით დიდი აფეთქება მოხდა
  • 0:19 - 0:25
    13.7 მილიარდი წლის წინ, და მიუხედავად
    იმისა, რომ ჩვენ შეჩვეულნი ვართ
  • 0:25 - 0:29
    რიცხვებში მილიარდების გამოყენებას,
    განსაკუთრებით როცა
  • 0:29 - 0:32
    დიდი ოდენობის ფულზე ვსაუბრობთ, ეს
    წარმოუდგენელად დიდი
  • 0:32 - 0:35
    დროის მონაკვეთია. თითქოს ადვილად
    გასაგებია
  • 0:35 - 0:38
    მაგრამ, სინამდვილეში ასე არაა. მომავალ
    ვიდეოებში ვაპირებ
  • 0:38 - 0:40
    ვილაპარაკო დროის მასშტაბებზე, რათა
    რეალურად
  • 0:40 - 0:43
    აღიქვათ რამხელა დროა 13.7 მილიარდი წელი
    ან აღიქვათ, რომ
  • 0:43 - 0:47
    ვერ აღიქვამთ მას.
  • 0:47 - 0:51
    მინდა ხაზი გავუსვა იმას, რომ ეს არის
  • 0:51 - 0:54
    ახლანდელი ყველაზე ზუსტი მიახლოება. ჩემი
    ცხოვრების
  • 0:54 - 0:56
    განმავლობაშც კი, მას შემდეგ რაც
    ვიცი დიდი აფეთქების შესახებ
  • 0:56 - 0:59
    და ვაქცევ ყურადღებას თუ რა არის
    საუკეთესო
  • 0:59 - 1:00
    შეფასება, ეს რიცხვი რამდენჯერმე
  • 1:00 - 1:03
    შეიცვალა, ამიტომ ვფიქრობ ეს დრო მომავალში
    უფრო ზუსტი
  • 1:03 - 1:05
    იქნება დაკიდევ შეიცვლება.
  • 1:05 - 1:08
    მაგრამ ახლა ეს ჩვენი ყველაზე ზუსტი
    მიახლოებაა.
  • 1:08 - 1:10
    ახლა კი დავფიქრდეთ იმაზე, თუ რას
    გვეუბნება ეს ციფრი
  • 1:10 - 1:13
    ხილული სამყაროს ზომაზე.
  • 1:16 - 1:24
    თუ გაფართოება 13.7 მილიარდი წლის წინ
    დაიწყო...
  • 1:24 - 1:28
    და ყველაფერი არსებული ჩვენს
    სამგანზომილებიან სამყაროში
  • 1:28 - 1:30
    იყო ერთ წერტილში მოქცეული
  • 1:30 - 1:34
    ყველაზე მეტი დრო რაც სინათლის
    ფოტონს, რომელიც ახლა ჩვენ გვწვდება,
  • 1:34 - 1:35
    შესაძლოა გაეტარებინა
  • 1:35 - 1:38
    მოძრაობაში (ჩემი თვალი)
  • 1:38 - 1:40
    (ვთქვათ ეს ჩემი თვალია)
  • 1:40 - 1:43
    (ესე, ეს ჩემი წამწამები)
  • 1:43 - 1:44
    ყველაზე ხანგრძლივი დრო რაც ფოტონს,
  • 1:44 - 1:48
    რომელიც ახლა ჩემს თვალთანაა
  • 1:48 - 1:50
    ან ტელესკოპის ლინზას უახლოვდება
  • 1:50 - 1:54
    შეეძლო მოძრაობაში გაეტარებინა
  • 1:54 - 1:56
    არის 13.7 მილიარდი წელი.
  • 2:07 - 2:09
    როდესაც ვნახეთხილული სამყაროს
  • 2:09 - 2:11
    გამოსახულება
  • 2:11 - 2:13
    (2 თუ 3 ვიდეოს წინ)
  • 2:13 - 2:15
    ეს იყო ჩემს მიერ დახატული წრე.
  • 2:15 - 2:18
    გამოსახულება იყო წრე.
  • 2:18 - 2:21
    როდესაც ვხედავთ სინათლეს, რომელიც მოდის
  • 2:21 - 2:24
    ამ შორეული ობიექტებიდან, ის მოდის აი აქ
  • 2:24 - 2:26
    ჩვენ აქ ვართ. გამოსახულებაში აქ არის
  • 2:26 - 2:29
    ის შორეული ობიექტი
  • 2:29 - 2:33
    და მისგან წამოსული სინათლე მოდის ჩვენთან.
  • 2:33 - 2:39
    სინათლეს აქ მოსასვლელად 13.7 მილიარდი
    წელი დასჭირდა.
  • 2:43 - 2:45
    ახლა, ვიყოყმანებ რაღაცის გაკეთებაზე,
  • 2:45 - 2:48
    რადგან ვსაუბრობთ უზარმაზარ დროისა და
  • 2:48 - 2:52
    სივრცის მონაკვეთებზე, რომლის მანძილზეც
  • 2:52 - 2:55
    თვითონ კოსმოსი ფართოვდება, დავინახავთ,
    რომ
  • 2:55 - 3:01
    ვერ იტყვი, რომ ეს ობიქტი
  • 3:01 - 3:03
    დაშორებულია
  • 3:03 - 3:04
    მაინცდამაინც 13.7
  • 3:04 - 3:05
    მილიარდი
  • 3:05 - 3:14
    სინათლის წლით. ვამახვილებ
    ყურადღებას- ეს ასე არაა!!!
  • 3:14 - 3:16
    თუ ვსაუბრობთ უფრო პატარა დროის მონაკვეთზე
  • 3:16 - 3:18
    ან პატარა მანძილებზე
  • 3:18 - 3:20
    ასე მიახლოება შეიძლება.
  • 3:20 - 3:22
    ამ შემთხვევაში სამყაროს გაფართოება
  • 3:22 - 3:24
    ბევრს არაფერს ცვლის.
  • 3:24 - 3:27
    ახლა უფრო გასაგებად ვიტყვი.
  • 3:27 - 3:29
    ვსაუბრობ აი იმ ობიექტზე,
  • 3:29 - 3:32
    მაგრამ ასევე შეგვიძლია სივრცის იმ
    კოორდინატის განხილვა.
  • 3:32 - 3:34
    და იმ კოორდინატის ( უნდა ვამბობდე
  • 3:34 - 3:36
    იმ კოორდინატის დროსა და სივრცეში
  • 3:36 - 3:38
    რადგან მას ჩვენ განვიხილავთ კონკრეტულ
  • 3:38 - 3:43
    მომენტში. მაგრამ ეს კოორდინატი არ არის
    13.7 მილიარდი სინათლის წლით დაშორებული
  • 3:43 - 3:45
    ამ ახლანდელი კოორდინატისგან.
  • 3:45 - 3:46
    და აქ რამდენიმე მიზეზზე უნდა
  • 3:46 - 3:48
    დავფიქრდეთ. პირველ
  • 3:48 - 3:52
    რიგში, სინათლე გამოიცა 13.7 მილიარდი წლის
    წინ.
  • 3:52 - 3:56
    სინათლის გამოცემისას ჩვენ ბევრად უფრო
    ახლოს ვიყავით.
  • 3:56 - 3:58
    ეს კოორდინატი ბევრად ახლოს იყო ამასთან.
  • 3:58 - 3:59
    ახლა სადაც ვართ კოსმოსში
  • 3:59 - 4:01
    ბევრად ახლოს იყო სამყაროს იმ წერტილთან.
  • 4:01 - 4:06
    კიდევ ერთი დასაფიქრებელი რამ ისაა, რომ -
    (დავხატავ)
  • 4:06 - 4:12
    ვთქვათ წავიდეთ 300 000 წლით წინ
  • 4:12 - 4:17
    თავდაპირველი სინგულარობის წერტილიდან
    გაფართოებისგან .
  • 4:17 - 4:20
    ახლა სამყაროს ისტორიის
  • 4:20 - 4:22
    მესამასიათასე წელში ვართ.
  • 4:22 - 4:28
    შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რომ სამყაროს
    დაბადებიდან
  • 4:28 - 4:32
    300 000 წელია გასული.
  • 4:32 - 4:34
    ვთქვათ რომ ამ წერტილში -ამ წერტილშ
  • 4:34 - 4:37
    მნიშვნელოვნად ჯერ არაფერი
  • 4:37 - 4:39
    შეცვლილა ამ დროისთვის.
  • 4:39 - 4:41
    ამაზე მოგვიანებით ვისაუბრებთ, როდესაც
  • 4:41 - 4:44
    შევეხებით კომოსური მიკროტალღური ფონის
    გამოსხივებას,
  • 4:44 - 4:45
    მაგრამ სამყაროს ამ წერტილში
  • 4:45 - 4:48
    იყო წყალბადის თითქმის ერთგვაროვანი
  • 4:48 - 4:51
    გავარვარებული პლაზმა.
  • 4:51 - 4:53
    და ის ასხივებდა მიკროტალღურ რადიაციას,
  • 4:53 - 4:55
    რომელზეზ მომავალ ვიდეოშ
  • 4:55 - 4:56
    დავილაპარაკებთ.
  • 4:56 - 5:00
    ახლა უბრალოდ დავფიქრდეთ ადრეულ სამყაროში
    არსებულ ორ წერტილზე .
  • 5:00 - 5:03
    ვთქვათ ამ ადრეულ სამყაროში გაქვს ეს
    წერტილი
  • 5:03 - 5:05
    და ის კოორდინატი,
  • 5:05 - 5:08
    რომელზეც ახლა ვართ.
  • 5:10 - 5:13
    ეს ცენტრი არ იქნება.
  • 5:13 - 5:15
    თუ ეს ცენტრი არაა, წარმოსადგენად
  • 5:15 - 5:16
    უფრო ადვილი იქნება.
  • 5:16 - 5:18
    ვთქვათ ამ ადრეულ სამყაროში
  • 5:18 - 5:21
    მხოლოდ შეგეძლო პატარა სახაზავების
    მყისიერად აღება და
  • 5:21 - 5:23
    ამის გაზომვა,
  • 5:23 - 5:26
    ამ მანძილს გაზომავდი როგორც
  • 5:27 - 5:29
    30 მილიონ სინათლის წელიწადს.
  • 5:35 - 5:38
    ვთქვათ ამ წერტილში
  • 5:38 - 5:41
    ეს ობიექტი (ფერი:მაგენტა)
  • 5:41 - 5:43
    გამოსცემს ფოტონს სავარაუდოდ
    მიკროტალღური
  • 5:43 - 5:46
    გამოსხივების სიხშირის დიაპაზონში.
  • 5:46 - 5:48
    დავინახავთ, რომ ამ დიაპაზონში ასხივებს.
  • 5:48 - 5:50
    მაგრამ, ასხივებს ფოტონს.
  • 5:50 - 5:52
    ეს ფოტონი კი სინათლის სიჩქარით მოძრაობს
  • 5:52 - 5:53
    ეს არის სინათლე.
  • 5:53 - 5:55
    ფოტონი კი ამბობს -
  • 5:55 - 5:57
    "მხოლოდ 30 მილიონი სინათლის წელი მაქვს
    გასავლელი"
  • 5:57 - 5:58
    "ეს არც ისე ცუდია. იქამდე
  • 5:58 - 6:00
    მივალ 30 მილიონ წელში."
  • 6:00 - 6:03
    ახლა გავაკეთებ ცალკე.
  • 6:03 - 6:05
    რეალურად საჭირო მათემატიკა ბევრად რთულია,
  • 6:05 - 6:06
    ვიდრე რასაც გავაკეთებ, მგარამ უბრალოდ
  • 6:06 - 6:08
    გაჩვენებთ რა ხდება.
  • 6:08 - 6:10
    ვთქვათ ფოტონი ამბობს,
  • 6:10 - 6:13
    " 10 მილიონ წელში მე უნდა ვიყო
  • 6:15 - 6:17
    ამ კოორდინატზე"
  • 6:18 - 6:21
    მთელი მანძილის მესამედზე.
  • 6:21 - 6:26
    მაგრამ რა ხდება ამ 10 მილიონი წლის
    განმავლობაში?
  • 6:26 - 6:28
    10 მილიონი წლის ,
  • 6:28 - 6:30
    სამყარო ცოტათი გაფართოვდა.
  • 6:30 - 6:33
    შესაძლოა ბევრად გაფართოვდა.
  • 6:33 - 6:35
    ახლა დავხატავ გაფართოებულ სამყაროს.
  • 6:35 - 6:38
    10 მილიონი წლის შემდეგ სამყარო
  • 6:38 - 6:41
    შესაძლოა ასე გამოიყურებოდეს.
  • 6:41 - 6:43
    (შესაძლოა ამაზე დიდიც კი იყოს.)
  • 6:43 - 6:45
    (ასე დავხატავ.)
  • 6:45 - 6:47
    10 მილიონი წლის შემდეგ სამყარო
  • 6:47 - 6:49
    შესაძლოა საკმაოდ გაფართოვებულიყო.
  • 6:49 - 6:53
    ეს არის მომავალში 10 მილიონი წლით წინ
    წასვლა.
  • 6:54 - 6:57
    თუმცა კოსმოლოგიური მაშწტაბით
  • 6:57 - 7:00
    ჯერ სამყარო ადრეულ ასაკშია
  • 7:00 - 7:03
    რადგან ჯამში 13.7 მილიარდ წელზე გვაქვს
    საუბარი.
  • 7:03 - 7:07
    ვთქვათ გავიდა 10 მილიონი წელი.
  • 7:08 - 7:09
    სამყარო გაფართოვდა.
  • 7:09 - 7:12
    კოორდინატი რომელზეც ახლა ვართ
  • 7:12 - 7:15
    გადმოვიდა აი აქ.
  • 7:15 - 7:19
    კოორდინატი რომლიდანაც ფოტონი
    თავდაპირველად გამოიცა
  • 7:19 - 7:21
    ახლა იქნება
  • 7:21 - 7:24
    აი აქ.
  • 7:24 - 7:26
    ამ ფოტონმა თქვა რომ "აი
  • 7:26 - 7:27
    10 მილიონ სინათლის წელში
  • 7:27 - 7:29
    ვიქნები აქ"
  • 7:29 - 7:30
    მე ახლა დაახლოებით ვამბობ
  • 7:30 - 7:33
    და უბრალოდ მინდა მარტივად მიგახვედროთ.
  • 7:33 - 7:36
    უხეშად, ის კოორდინატი რომელთანაც ფოტონი
  • 7:36 - 7:37
    10 მილიონ წელში მივა
  • 7:37 - 7:39
    არის აქ.
  • 7:39 - 7:40
    სამყარო გაფართოვდა
  • 7:40 - 7:43
    ყველა კოორდინატი დაშრდა ერთმანეთს.
  • 7:43 - 7:44
    აქ რა მოხდა?
  • 7:44 - 7:45
    სამყარო გაფართოვდა.
  • 7:45 - 7:48
    მანძილი, რომემლიც აქამდე 30 მილიონი
    სინათლის
  • 7:48 - 7:52
    წელი იყო, ახლა, უხეშად ვამბობ,
  • 7:52 - 7:56
    მხოლოდ იმისათვის, რომ გაგაგებინოთ
  • 7:56 - 8:02
    ინტუიტიურად მიგახვედროთ
  • 8:02 - 8:04
    რა ხდება-
  • 8:04 - 8:06
    მანძილი აღარაა 30 მილიონი სინათლის წელი
  • 8:06 - 8:09
    შესაძლოა 100 მილიონია.
  • 8:10 - 8:15
    ესაა 100 მილიონი სინათლის წელი.
  • 8:15 - 8:18
    სამყარო ფართოვდება.
  • 8:18 - 8:21
    სივრცე იშლება.
  • 8:21 - 8:23
    წარმოიდგინე როგორც ბატუტის
  • 8:23 - 8:25
    ან ბუშტის ზედაპირი იწელება.
  • 8:25 - 8:28
    ამიტომ ის კოორდინატი, რომელზეც სინათლეა
  • 8:28 - 8:29
    10 მილიონ წელში,
  • 8:29 - 8:31
    (10 მილიონი წელია რაც მოძრაობს)
  • 8:31 - 8:34
    -მაგრამ გავლილი აქვს ბევრად დიდი მანძილი!
  • 8:34 - 8:39
    მას გავლილი აქვს-- მანძლი სადღაც 30
    მილიონი
  • 8:39 - 8:43
    სინათლის წლის ფარგლებში.
  • 8:43 - 8:44
    აქ გამოთვლა ზუსტი არაა.
  • 8:44 - 8:47
    ზუსტად არ გამომითვლია.
  • 8:47 - 8:50
    მაგრამ აზრი ისაა, რომ გავლილია 30 მილიონი
    სინათლის წელი.
  • 8:50 - 8:53
    ისე, არ უნდა გავაკეთო
  • 8:53 - 8:55
    იგივე დისტანცია, იმიტომ, რომ მანძილი რაც
    გაიარა
  • 8:55 - 8:57
    და უნდა გაიაროს
  • 8:57 - 8:58
    გაფართოების გამო
  • 8:58 - 9:02
    იქნება წრფივი. როდესაც უბრალოდ ჩემთვის
    ვფიქრობ
  • 9:02 - 9:03
    ასე არ უნდა იყოს.
  • 9:03 - 9:05
    მაგრამ ამაზე არ გავაკეთებ
  • 9:05 - 9:06
    განცხადევას.
  • 9:06 - 9:08
    მაგრამ დისტანცია, რომელიც ფოტონმა დაფარა
  • 9:08 - 9:13
    ეს მანძილი არის ვთქვათ 20 მილიონი სინათლის
    წელი...
  • 9:13 - 9:18
    რადგან ყოველ გადაადგილებაზე
  • 9:18 - 9:22
    განვლილი მანძილი იწელება.
  • 9:22 - 9:27
    ამიტომ, მიუხედავად იმისა, რომ ის 10
    მილიონი წლის მანძილზე მოძრაობდა
  • 9:27 - 9:30
    დაფარული მანძილი აღარაა მხოლოდ
  • 9:30 - 9:32
    10 მილიონი სინათილს წელი.
  • 9:32 - 9:34
    ის ახლა გაიწელა 20 მილიონ სინათლის წელზე.
  • 9:34 - 9:36
    და დარჩემილი გასავლელი მანძილი აღარაა
  • 9:36 - 9:38
    მხოლოდ 20 მილიონი სინათლის წელი.
  • 9:38 - 9:41
    ის ახლა შესაძლოა 80 მილიონი სინათლის წელი
    იყოს.
  • 9:44 - 9:47
    ამიტომ ფოტონი შეიძლება იმედგაცრუებული
    დარჩეს.
  • 9:47 - 9:49
    შესაძლოა ოპტიმისტურად შეხედვაც.
  • 9:49 - 9:52
    "ვაა! 20 მილიონი სინათლის წლის დაფარვა
    მოვახერხე
  • 9:52 - 9:54
    მხოლოდ 10 მილიონ წელში."
  • 9:54 - 9:56
    "თითქოს სინათლის სიჩქარეზე სწრაფად
    ვმოძრაობ"
  • 9:56 - 9:59
    რეალურად ეს ასე არაა, რადგან თვითონ
  • 9:59 - 10:01
    კოორდინატები შორდებიან ერთმანეთს.
  • 10:01 - 10:03
    ისინი ფართოვდებიან და ფოტონი უბრალოდ
    მოძრაობს
  • 10:03 - 10:06
    სინათლის სიჩქარით. მაგრამ მანძლი, რომელიც
    იფარება
  • 10:06 - 10:08
    10 მილიონ წელში მეტია
  • 10:08 - 10:11
    10 მილიონ სინათლის წელზე.
  • 10:11 - 10:13
    ის 20 მილიონი სინათლის წელია.
  • 10:13 - 10:16
    ამიტომ, უბრალოდ დროს და მანძილს ვერ
    გაამრავლებ
  • 10:16 - 10:17
    ამ კოსმოლოგიურ მასშტაბებზე.
  • 10:17 - 10:20
    განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც თვითონ
  • 10:20 - 10:24
    კოორდინატები სცილდებიან ერთმანეთს.
  • 10:24 - 10:28
    მაგრამ ალბათ ხვდებით ეს ყველაფერი საითკენ
    მიდის.
  • 10:28 - 10:31
    ახლა ფოტონი ამბობს "აა"
  • 10:31 - 10:35
    "შემდეგ 40 მილიონ წელში
  • 10:35 - 10:40
    შეიძლება აქ მივიდე"
  • 10:40 - 10:43
    მაგრამ რეალურად, შემდეგ 40 მილიონ წელში
  • 10:43 - 10:48
    ის შესაძლოა მოვიდეს აქამდე,
  • 10:48 - 10:51
    რადგან ეს მანძილი 80 მილიონი სინათლის
    წელია.
  • 10:51 - 10:54
    რეალურად 40 მილიონი წლის შემდეგ,
  • 10:54 - 10:56
    ანუ გადის 40 მილიონი წელი...
  • 10:56 - 10:58
    და სამყარო კიდე უფრო მეტად
  • 10:58 - 11:00
    გაფართოვდა.
  • 11:00 - 11:02
    მთლიან ბუშტს არ დავხატავ,
  • 11:02 - 11:04
    მაგრამ ადგილი საიდანაც ეს ფოტონი გამოიცა
  • 11:04 - 11:07
    შესაძლოა იყოს აქ,
  • 11:07 - 11:12
    ჩვენი ამჟამინდელი პოზიცია არის აქ,
  • 11:12 - 11:17
    ადგილი სადაც სინათლე 10 მილიონ წელში
    მივიდა
  • 11:17 - 11:18
    არის აქ,
  • 11:18 - 11:23
    და ადგილი სადაც სინათლე 40 მილიონი წლის
    მერეა
  • 11:23 - 11:26
    შესაძლოა იყოს აქ.
  • 11:26 - 11:31
    ამგვარად, მანძილი ამ ორ წერტილს შორის:
  • 11:31 - 11:34
    როცა დავიწყეთ იყო 10 მილიონი სინათლის
    წელი,
  • 11:34 - 11:36
    მერე გახდა 20 მილიონი სინათლის წელი
  • 11:36 - 11:39
    ახლა შესაძლოა იყოს -არ ვიცი
  • 11:39 - 11:42
    შესაძლოა მილიარდი სინათლის წელი.
  • 11:42 - 11:45
    შესაძლოა ეს მანძილი,
  • 11:45 - 11:47
    უბრალოდ ვიგონებ რიცხვებს,
  • 11:47 - 11:50
    მართალია შესაძლოა ზედმეტად დიდი იყოს...
  • 11:50 - 11:53
    შესაძლოა 100 მილიონი სინათლის წელი იყოს.
  • 11:54 - 11:59
    ეს მაინძილი კი, არ ვიცი
  • 12:00 - 12:02
    500 მილიონი სინათლის წელი.
  • 12:02 - 12:06
    და ახლა შესაძლოა მთლიანად ამ ორ წერტილს
    შორის მილიარდი სინათლის წელიწადი იყოს.
  • 12:06 - 12:09
    ფოტონს შეიძლება იმედი გაუცრუვდეს.
  • 12:09 - 12:11
    რაც უფრო დიდ მანძილს ფარაცს, უკან იყურება,
  • 12:11 - 12:16
    და ამბობს "ვაა, მხოლოდ 50 მილიონ წელში
    600 მილიონი სინათლის წელი დავფარე"
  • 12:16 - 12:17
    "ეს საკმაოდ კარგია"
  • 12:17 - 12:19
    მაგრამ იმედგაცრუებულია, რადგან
  • 12:19 - 12:23
    ეგონა, რომ 30 მილიონი სინათლის წელი უნდა
    დაეფარა,
  • 12:23 - 12:25
    მაგრამ ეს მანძილი იწელება და იწელება.
  • 12:25 - 12:27
    რადგან თვითონ კოსმოსი იწელება.
  • 12:27 - 12:30
    რეალურად, ვუბრუნდებით საწყის იდეას,
  • 12:30 - 12:36
    ფოტონი, რომელიც ახლა გვიახლოვდება და
  • 12:36 - 12:42
    ვთქვათ 13.4 მილიარდი წელია მოძრაობს
  • 12:42 - 12:47
    და მხოლოდ ახლა გვიახლოვდება,
    სწრაფად გავიყვანოთ 13.4 მილიარდი წელი
  • 12:47 - 12:50
    ამ წერტილიდან რათა მივიდეთ დღევანდელ
    დღემდე.
  • 12:50 - 12:55
    თუ აქ დავხატავ მთელს ხილულ სამყაროს
  • 12:55 - 13:00
    ეს წერტილი იქნება საიდანაც სინათლე გამოიცა
  • 13:00 - 13:06
    ჩვენ კი ვართ აი აქ და...
  • 13:06 - 13:09
    ამას ნათელს მოვფენ. ვხატავ მთელს ხილულ
    სამყაროს
  • 13:09 - 13:12
    ჩვენი წერტილი ცენტრი უნდა იყოს, რადგან
    თუ რამე განსაკუთრებულად
  • 13:12 - 13:17
    უცნაური არაა, ყველა მიმართულებით თანაბარ
    მანძლს ვხედავთ.
  • 13:17 - 13:20
    ამიტომ ჩვენ პოზიციას ცენტრად დავხატავ.
  • 13:20 - 13:24
    ასე რომ, ეს არის მთლიანი ხილული სამყარო.
    ეს ფოტონი გამოცემული იყო აქედან
  • 13:24 - 13:30
    13.4 მილიარდი წლის წინ, დიდი აფეთქებიდან
    300 000 წლის შემდეგ.
  • 13:30 - 13:32
    და ახლა გვიახლოვდება.
  • 13:34 - 13:45
    მართალია ფოტონი 13.7 მილიარდი წლის
    მანძილზე მოძრაობდა
  • 13:46 - 13:53
    მაგრამ უცნაური ის არის, რომ ეს ობიექტი,
    რადგანაც მას ვშორდებოდით გაფართოებისას
  • 13:53 - 13:56
    ეს ობიექტი, საუკეთესო შეფასებით
  • 13:57 - 14:03
    46 მილიარდი სინათლის წლითაა დაშორებული
    ჩვენგან.
  • 14:08 - 14:10
    მინდა კარგად გაგაგებინოთ:
  • 14:10 - 14:13
    ობიექტი ახლა 46 მილიარდი სინათლის წლითაა
    დაშორებული ჩვენგან.
  • 14:13 - 14:16
    ამიტომ, როდესაც მასეზე დასაკვირვებლად
    მხოლოდ სინათლეს იყენებ,
  • 14:16 - 14:21
    სინათლის წლების მიხედვით სინათლე 13.7
    მილიარდი წლის მანძილზე მოძრაობდა
  • 14:21 - 14:27
    ეს დაახლოებით ერთადერთი გზაა სინათლესთან
    და მანძილთან მიმართებაში საფიქრალად,
  • 14:27 - 14:29
    ამიტომ შესაძლოა 13.4 (იცინის)
    (ათწილადს ვცვლი)
  • 14:29 - 14:32
    შესაძლოა 13.4 მილიარდი სინათლის წლის
    მანძილი იყოს.
  • 14:32 - 14:34
    მაგრამ რეალურად, დღეს რომ გქონდეს სახაზავი
  • 14:34 - 14:36
    რომელიც სინათლის წლებში ზომავს
  • 14:36 - 14:39
    ეს მანძილი ისეა გაწელილი
  • 14:39 - 14:41
    რომ გაიზომებოდა როგორც 46 მილიარდი
    სინათლის წელი.
  • 14:41 - 14:44
    უბრალოდ მინიშნებისთვის, როდესაც კოსმოსური
  • 14:44 - 14:46
    მიკროტალღური ფონის გამოსხივებაზე
  • 14:46 - 14:48
    ვლაპარაკობთ, როგორი იქნება ეს წერტილი
    კოსმოსში?
  • 14:48 - 14:51
    ის რაც 46 მილიარდი სინათლის წლის მანძილძეა
  • 14:51 - 14:54
    მაგრამ ფოტონს 13.7 მილიარდი წელი დასჭირდა
    ჩვენამდე მოსაღწევად.
  • 14:54 - 14:56
    როგორი იქნება ეს?
  • 14:56 - 15:00
    როცა ვამბობთ როგორი იქნება, ეს ეყრდნობა
  • 15:00 - 15:02
    იმ ფოტონებს რომლებიც ჩვენამდე აღწევს.
  • 15:02 - 15:05
    ეს ფოტონები 13.4 მილიარდი წლის წინ
    წამოვიდნენ.
  • 15:05 - 15:08
    ამიტომ ეს ფოტონები გამოიცემიან
  • 15:08 - 15:11
    იმ პრიმიტიული სტრუქტურიდან, გავარვარებული
  • 15:11 - 15:15
    წყალბადის პლაზმის ბურუსიდან.
  • 15:15 - 15:19
    ანუ რას დავინახავთ ამ პლაზმის
    ბურუსში
  • 15:19 - 15:24
    -დავინახავთ რაღაც
  • 15:24 - 15:26
    თეთრ ცხელ პლაზმას,
  • 15:27 - 15:32
    რომელიც ჯერ სტაბილურ ატომებად არ არის
    დიფერენცირებული და მითუმეტეს არა
  • 15:32 - 15:36
    ვარსკვლავებად. დავინახავთ ამ გავარვარებულ
    პლაზმას.
  • 15:36 - 15:40
    რეალურად, წერტილი სივრცეში, რომელიც 46
    მილიარდი წლის მოშორებითაა დღევანდელიდან
  • 15:40 - 15:47
    სავარაუდოდ დიფერენცირებულია სტაბილურ
    ატომებად, ვარსკვლავებად და გალაქტიკებად.
  • 15:47 - 15:52
    გულახდილად, თუ ის ადამიანები,(თუ იქ ახლა
    არის ცივილიზაცი) სხედან და
  • 15:52 - 15:54
    უყურეენ ჩვენი სივრცული კოორდინატიდან
  • 15:54 - 15:56
    გაშვებულ ფოტონებს,
  • 15:56 - 15:59
    ისინი ჩვენ ვერ დაგვინახავენ.
    დაგვინახავენ ჩვენ
  • 15:59 - 16:02
    13.4 მილიარდი წლის წინ. დაინახავენ
  • 16:02 - 16:07
    კოსმოსის ჩვენი მონაკვეთის
    ძალიან პრიმიტიულ სახეს
  • 16:07 - 16:10
    როცა მართლა მარტო ცხელი პლაზმა იყო.
  • 16:10 - 16:12
    ამაზე მომდევნო ვიდეოში დავილაპარაკებთ,
    მაგრამ დაფიქრდით.
  • 16:12 - 16:15
    ნებისმიერი ფოტონი, რომელიც იმ პერიოდიდან
    მოდის
  • 16:15 - 16:18
    ნებისმიერი მიმართულებიდან და მოდის
  • 16:18 - 16:21
    13.4 მილიარდი წელია
  • 16:21 - 16:24
    იქნება იმ პრიმიტიული ფაზიდან ან
  • 16:24 - 16:28
    წამოსული იქნება იმ დროიდან როდესაც
    სამყარო იყო
  • 16:28 - 16:30
    პრიმიტიულ ფაზაში როცა მხოლოდ გავარვარებული
  • 16:30 - 16:33
    პლაზმისგა, არადიფერენცირებული მასისგან
    შედგებოდა.
  • 16:33 - 16:34
    იმედია, ეს გაგაგებინებთ საიდან
  • 16:34 - 16:39
    მომდინარეობს კოსმოსური მიკროტალღური ფონის
    გამოსხივება
Title:
Radius of Observable Universe
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
16:39

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.