< Return to Video

Thần thoại Aztec về Thần Mặt Trời kì lạ nhất - Kay Almere Read

  • 0:06 - 0:09
    Nanahuatl, người yếu nhất
    trong các vị thần Aztec,
  • 0:09 - 0:12
    ốm yếu và đầy mụn nhọt,
  • 0:12 - 0:15
    đã được chọn để tạo thế giới mới.
  • 0:15 - 0:19
    Đã có bốn thế giới,
    được vận hành bởi "Mặt Trời" riêng
  • 0:19 - 0:22
    và đều lần lượt bị phá hủy:
  • 0:22 - 0:25
    đầu tiên bởi báo đốm, rồi bởi gió,
  • 0:25 - 0:29
    bởi mưa và lửa,
    và bởi lũ lụt.
  • 0:29 - 0:31
    Để tạo ra Mặt trời thứ năm,
  • 0:31 - 0:33
    Thần Quetzalcoatl, "Vũ Xà thần"
  • 0:33 - 0:37
    đã đến địa phủ và mang về
    xương người cổ xưa,
  • 0:37 - 0:40
    nuôi dưỡng chúng bằng máu của mình
    để tạo ra sự sống mới.
  • 0:40 - 0:42
    Nhưng để chúng
    có một thế giới để sinh sống,
  • 0:42 - 0:46
    một vị thần khác phải nhảy vào lửa lớn
    và trở thành Mặt trời thứ năm.
  • 0:46 - 0:51
    Thần Lương thực và Thần Lửa
    đã chọn Nanahuatl cho nhiệm vụ này,
  • 0:51 - 0:54
    trong khi Thần Mưa và Thần Bốn Phương
  • 0:54 - 0:59
    lại lựa chọn
    Tecciztecatl giàu có và kiêu ngạo.
  • 0:59 - 1:03
    Đầu tiên, người được chọn phải hoàn thành
    nghi thức nhịn ăn, tế máu trong bốn ngày.
  • 1:03 - 1:07
    Không có gì
    ngoài gai xương rồng để lấy máu,
  • 1:07 - 1:09
    và những cành lãnh sam
    để vẽ máu hiến tế,
  • 1:09 - 1:11
    Nanahuatl vẫn quyết gắng hết sức .
  • 1:11 - 1:15
    Trong khi đó, Tecciztecatl
    phô trường sự giàu có,
  • 1:15 - 1:20
    dùng gai ngọc thạch lộng lẫy
    và những nhánh cây
  • 1:20 - 1:22
    với lông chim seo ngũ sắc
    để tế máu.
  • 1:22 - 1:25
    Đã bốn ngày trôi qua,
    ngọn lửa vẫn đang gào thét dữ dội.
  • 1:25 - 1:28
    Bốn lần tiến gần đến ngọn lửa,
  • 1:28 - 1:32
    cả bốn lần Tecciztecatl kiêu ngạo
    đều lùi bước trong sợ hãi.
  • 1:32 - 1:34
    Nanahuatl khiêm nhường
    bước về phía trước.
  • 1:34 - 1:37
    Các vị thần khác vẽ anh trắng bệt như phấn
    và gắn lông chim lên người anh.
  • 1:37 - 1:40
    Không chút do dự,
    anh ném mình vào ngọn lửa.
  • 1:40 - 1:43
    Một con đại bàng cháy đen
    sà qua ngọn lửa,
  • 1:43 - 1:46
    gắp lấy Nanahuatl
    và mang anh lên trời.
  • 1:46 - 1:49
    Ở đó, Thần và Nữ thần Dinh Dưỡng
    tắm rửa cho anh,
  • 1:49 - 1:53
    đặt anh vào ngai vàng bằng lông chim
    và quấn một dải băng đỏ quanh đầu.
  • 1:53 - 1:56
    Thấy thế,
    Tecciztecatl cũng nhảy vào lửa
  • 1:56 - 2:00
    và thứ còn sót lại từ anh ta
    là đống tro nguội lạnh.
  • 2:00 - 2:05
    Một con báo nhảy vào hố lửa,
    nhưng không thể đưa Tecciztecatl lên trời.
  • 2:05 - 2:10
    Khi Tecciztecatl chạm đến đường chân trời,
    một nhóm nữ thần mặc vải rách cho anh.
  • 2:10 - 2:14
    Dù vậy, anh ta vẫn tỏa hào quang
    sáng như Nanahuatl.
  • 2:14 - 2:17
    Nhưng vì anh ít can đảm
    và nhiều kiêu ngạo hơn,
  • 2:17 - 2:21
    một trong những vị thần đã nhặt
    một con thỏ, ném vào mặt anh ta,
  • 2:21 - 2:23
    làm mờ đi hào quang đó.
  • 2:23 - 2:26
    Nhưng thế giới thứ năm
    vẫn chưa được hình thành.
  • 2:26 - 2:29
    Nanahuatl, Thần Mặt Trời,
    chiếu sáng suốt bốn ngày
  • 2:29 - 2:32
    mà không di chuyển trên bầu trời
    như những Thần Mặt Trời trước.
  • 2:32 - 2:36
    Trở về nhà, Teotihuacan,
    các vị thần bắt đầu lo lắng.
  • 2:36 - 2:40
    Họ gửi Diều hâu Đen lên trời
    hỏi xem có chuyện.
  • 2:40 - 2:44
    Nanahuatl đáp rằng vì hy sinh thân mình
    để trở thành Thần Mặt Trời,
  • 2:44 - 2:47
    anh ấy giờ cần được nuôi dưỡng
    bởi máu của các vị thần khác
  • 2:47 - 2:50
    để có thể di chuyển qua bầu trời.
  • 2:50 - 2:55
    Điên tiết vì lời đề nghị, Thần Bình Minh
    giương cung, bắn tên vào Thần Mặt Trời.
  • 2:55 - 2:57
    Thần Mặt Trời bắn trả,
  • 2:57 - 3:00
    mũi tên lông chim đuôi seo
    cắm vào mặt Thần Bình Minh,
  • 3:00 - 3:01
    biến anh thành sương giá.
  • 3:01 - 3:04
    Để không hành động hấp tấp,
  • 3:04 - 3:07
    các vị thần khác tụm lại
    thảo luận xem phải làm gì.
  • 3:07 - 3:10
    Tất nhiên, không ai muốn
    hy sinh thân mình,
  • 3:10 - 3:13
    nhưng cũng không ai muốn hành động
    như Thần Bình Minh.
  • 3:13 - 3:17
    Hơn nữa, Nanahuatl đã làm hết bổn phận
    để nuôi dưỡng Trái đất -
  • 3:17 - 3:19
    sao họ có thể
    từ chối nuôi dưỡng anh?
  • 3:19 - 3:22
    Họ vẫn nhớ ngay cả
    Tecciztecatl hèn nhát
  • 3:22 - 3:26
    cũng đã cố cạnh tranh tới cùng
    với sự dũng cảm của Nanahuatl.
  • 3:26 - 3:30
    Cuối cùng, năm vị thần khác
    đã đồng ý hy sinh bản thân.
  • 3:30 - 3:34
    Thần Chết đâm vào tim từng người một,
    bằng một con dao Hắc Diện Thạch,
  • 3:34 - 3:37
    hiến thân xác của họ
    cho Thần Mặt Trời mới.
  • 3:37 - 3:39
    Khi vị thần cuối cùng hy sinh,
  • 3:39 - 3:43
    Thần Quetzalcoatl thổi sự sống
    vào đám tro tàn,
  • 3:43 - 3:46
    cuối cùng, Mặt trời
    cũng bắt đầu chuyển động,
  • 3:46 - 3:48
    khai mở cho thời đại thứ năm.
  • 3:48 - 3:52
    Nghị lực của kẻ yếu ớt, mụn nhọt
    đã truyền cảm hứng cho các vị thần khác,
  • 3:52 - 3:54
    mặt trời di chuyển
    theo lộ trình hằng ngày
  • 3:54 - 3:58
    và mặt trăng với khuôn mặt thỏ
    lần theo dấu chân nó.
Title:
Thần thoại Aztec về Thần Mặt Trời kì lạ nhất - Kay Almere Read
Speaker:
Kay Almere Read
Description:

Xem bài giảng đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/the-aztec-myth-of-the-unlikeliest-sun-god-kay-almere-read

Nanahuatl, người yếu nhất trong số các vị thần Aztec, ốm yếu và đầy mụn nhọt, đã được chọn để tạo ra thế giới mới. Đã có bốn thế giới, được vận hành bởi Mặt Trời riêng và đều lần lượt bị phá hủy. Để tạo ra thế giới mới, một vị thần phải nhảy vào ngọn lửa lớn và trở thành Mặt trời thứ năm. Liệu Nanahuatl có hoàn tất sự hiến thân này? Cùng nghe Kay A. Read kể lại truyền thuyết về Mặt trời.

Bài giảng bởi Kay Almere Read, đạo diễn bởi Tomás Pichardo-Espaillat.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:58

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.