Tajny sprzeciw studentów wobec Hitlera - Iseult Gillespie
-
0:07 - 0:11W 1943 roku alianckie samoloty
przeleciały nad nazistowskimi Niemcami, -
0:11 - 0:14zasypując ludzi dziesiątkami
tysięcy ulotek. -
0:14 - 0:19Ulotki autorstwa anonimowych Niemców
nawoływały do wyparcia się Hitlera, -
0:19 - 0:23do żywej walki o przyszłość –
i do nie tracenia nadziei. -
0:23 - 0:26Te nawoływania do działania
trafiły do domów i firm; -
0:26 - 0:30wieści dotarły nawet do obozów
koncentracyjnych i więzień. -
0:30 - 0:34Dopiero po zakończeniu wojny,
tożsamość autorów, ich historie -
0:34 - 0:38i tragiczny los mogły
ujrzeć światło dzienne. -
0:38 - 0:41Kiedy Hitler sięgnął po władzę
10 lat wcześniej -
0:41 - 0:45Hans i Sophie Scholl byli nastolatkami
z miasta Forchtenberg. -
0:45 - 0:48To był czas strachu,
propagandy oraz inwigilacji. -
0:48 - 0:52Wszystkie aspekty życia rodziny Scholl
i milionów innych Niemców pozostawały -
0:52 - 0:53pod kontrolą nazistów.
-
0:53 - 0:56Rząd szczególnie obrał za cel
młodych ludzi, -
0:56 - 1:01stwarzając instytucje, które regulowały
ich zachowania i kontrolowały myśli. -
1:01 - 1:04Jako nastolatek,
Hans był członkiem Hitlerjugend, -
1:04 - 1:07a Sophie dołączyła do Związku
Niemieckich Dziewcząt. -
1:07 - 1:09Hans zdobywał kolejne stopnie,
-
1:09 - 1:12nadzorował szkolenia
i indoktrynację kolejnych pokoleń. -
1:12 - 1:17W 1936 roku Hansa wybrano
do niesienia flagi podczas wiecu NSDAP. -
1:17 - 1:20Lecz kiedy zobaczył gorliwość
nazistowskiej retoryki, -
1:20 - 1:23po raz pierwszy zaczął ją kwestionować.
-
1:23 - 1:27W tym samym czasie Sophie też zaczynała
wątpić w otrzymywane informacje. -
1:27 - 1:29Ich rodzice, Robert i Magdalena,
-
1:29 - 1:32którzy bali się, że tracą swoje dzieci
na rzecz ideologii nazistów, -
1:32 - 1:35wspierali ich brak zaufania.
-
1:35 - 1:38W domu Robert i Magdalena
słuchali zagranicznych radiostacji, -
1:38 - 1:42do czego początkowo zniechęcał rząd,
a później zakazał. -
1:42 - 1:47Podczas gdy rząd rozpowszechniał audycje,
które zaprzeczały jego okropnościom, -
1:47 - 1:50rodzina Schollów poznawała
szokującą prawdę. -
1:50 - 1:54Wciąż jednak pozostawiali podmiotem zasad
obowiązujących w hitlerowskich Niemczech. -
1:54 - 1:55Po wybuchu wojny,
-
1:55 - 1:58Sophie niechętnie pracowała
na rzecz dobra narodowego, -
1:58 - 2:03a Hans wykonywał obowiązki wojskowe,
studiując medycynę w Monachium. -
2:03 - 2:09Tam Hans poznał Christopha Probsta,
Williego Grafa i Alexandra Schmorella. -
2:09 - 2:12Z każdym dniem rosła ich niechęć
względem nazistowskiej ideologii. -
2:12 - 2:14Pragnęli podzielić się swoimi odczuciami.
-
2:14 - 2:19Ale jak to zrobić, skoro nie wiadomo było,
komu można zaufać? -
2:19 - 2:22Mimo wszystko, grupa przyjaciół
postanowiła się sprzeciwić anonimowo. -
2:22 - 2:25Razem zrzucili się na materiały
do drukowania. -
2:25 - 2:28Znajomy pozwolił im skorzystać
z piwnicy pod jego studiem. -
2:28 - 2:31W tajemnicy przygotowywali
swoją wiadomość. -
2:31 - 2:37W czerwcu 1942 roku, w Monachium pojawiły
się tajemnicze antynazistowskie ulotki. -
2:37 - 2:40Widniał na nich podpis "Biała Róża".
-
2:40 - 2:42Pierwsze ulotki potępiały Hitlera
-
2:42 - 2:45i wzywały Niemców do sabotażu
sukcesów wojennych. -
2:45 - 2:47"Przyjmijcie postawę biernego oporu...
-
2:47 - 2:52zablokujcie działanie tej ateistycznej
wojennej maszyny nim będzie za późno, -
2:52 - 2:54zanim ostatnie miasto
będzie stertą gruzu... -
2:54 - 2:58zanim nasza młodzież się wykrwawi...
-
2:58 - 3:02Nie zapomnijcie, że każdy naród
ma taki rząd, na jaki zasługuje!" -
3:02 - 3:05W czasie gdy sarkastyczna uwaga
mogła oznaczać zdradę kraju, -
3:05 - 3:08taki język uchodził za niespotykany.
-
3:08 - 3:11Jego twórcą w znacznej mierze
był Hans Scholl. -
3:11 - 3:16W 1942 roku Sophie przybyła do Monachium,
nie wiedząc nic o działalności brata. -
3:16 - 3:18Chwilę potem natknęła się
na te ulotki w szkole. -
3:18 - 3:21Dopiero gdy odkryła poszlaki
w pokoju swojego brata, -
3:21 - 3:23zrozumiała, kto był ich autorem.
-
3:23 - 3:28Jej szok wkrótce ustąpił determinacji,
też chciała w tym działać. -
3:28 - 3:34Dla rodzeństwa nadszedł czas
eskalacji wściekłości trwającej od lat. -
3:34 - 3:40Od czerwca 1942 do lutego 1943
grupa pracowała gorączkowo. -
3:40 - 3:42Podczas gdy gestapo szukało tropu,
-
3:42 - 3:45Biała Róża ciągle miała się na baczności.
-
3:45 - 3:50Wojna szalała: zaostrzono regulacje,
a Monachium cierpiało z powodu nalotów. -
3:50 - 3:54Członkowie Białej Róży odważyli się
na dalsze działania konspiracyjne. -
3:54 - 3:58Tworzyli graffiti na budynkach, jeździli
pociągami, w których roiło się od gestapo. -
3:58 - 4:00Zimą 1942 roku
-
4:00 - 4:04Hans udał się w niebezpieczną podróż
na czechosłowacką granicę, -
4:04 - 4:06na spotkanie
z antynazistowskimi rebeliantami. -
4:06 - 4:0918 lutego 1943 roku
-
4:09 - 4:13Sophie i Hans przynieśli na uniwersytet
walizkę pełną ulotek. -
4:13 - 4:18Dozorca spostrzegł, co chcieli zrobić
i zgłosił ten fakt do Gestapo. -
4:18 - 4:20Oboje zaprzeczyli jakiemukolwiek
zaangażowaniu, -
4:20 - 4:24dopóki policja nie zebrała wszystkich
ulotek i włożyła z powrotem do walizki, -
4:24 - 4:27gdzie pasowały idealnie.
-
4:27 - 4:29Po tym jak Hans i Sophie się przyznali,
-
4:29 - 4:34natychmiast postawiono ich przed sądem
i skazano na śmierć przez ścięcie. -
4:34 - 4:40Mimo wyczerpujących przesłuchań,
żadne nie wyjawiło innych konspiratorów. -
4:40 - 4:45Tuż przed egzekucją, Sopie wyraziła
wściekłość względem swojego kraju, -
4:45 - 4:48ale wyraziła też nadzieję
na lepszą przyszłość: -
4:48 - 4:52"Jak można oczekiwać sprawiedliwości,
skoro nie ma nikogo, -
4:52 - 4:56kto sam chciałby się poświęcić
dla sprawiedliwego celu? -
4:56 - 5:00Taki ładny, słoneczny dzień,
a ja muszę już odejść, -
5:00 - 5:03ale co znaczy moja śmierć,
jeśli dzięki nam -
5:03 - 5:08tysiące ludzi się ocknęło
i są gotowi do działania?"
- Title:
- Tajny sprzeciw studentów wobec Hitlera - Iseult Gillespie
- Speaker:
- Iseult Gillespie
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/the-secret-student-resistance-to-hitler-iseult-gillespie
W 1943 roku alianckie samoloty przeleciały nad nazistowskimi Niemcami, zasypując ludzi dziesiątkami tysięcy ulotek. Ulotki autorstwa anonimowych Niemców nawoływały do wyparcia się Hitlera, do żywej walki o przyszłość i do nie tracenia nadziei. Te nawoływania do działania trafiły do domów i firm – wieści dotarły nawet do obozów koncentracyjnych i więzień. Iseult Gillespie zdradza szczegóły historii grupy rebeliantów.
Lekcja: Iseult Gillespie, reżyseria: WOW-HOW Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:09
![]() |
Marta Konieczna approved Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Marta Konieczna edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Agnieszka Fijałkowska accepted Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler | |
![]() |
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for The secret student resistance to Hitler |