< Return to Video

Hitler'e karşı olan gizli öğrenci direnişi - Iseult Gillespie

  • 0:07 - 0:11
    1943'de müteffik uçakları
    Nazi Almanya'sı üzerinde uçuyor,
  • 0:11 - 0:14
    on binlerce broşür aşağıdaki
    insanların üzerine yağıyordu.
  • 0:14 - 0:17
    Kimliği belirsiz Almanlar
    tarafından yazılan broşürler
  • 0:17 - 0:20
    okuyucuları Hitler'i bırakmamak,
    gelecek için şiddetle savaşmak
  • 0:20 - 0:23
    ve umutlarını kaybetmemeleri
    için teşvik ediyordu.
  • 0:23 - 0:26
    Eylem çağrıları,
    evlere ve işletmelere yayıldı—
  • 0:26 - 0:30
    mesajlarının haberleri toplama kamplarına
    ve hapishanelere bile ulaştı.
  • 0:30 - 0:32
    Savaş sona erdikten sonra ancak
  • 0:32 - 0:37
    yazarların kimlikleri, hikayeleri
    ve trajik kaderleri gün yüzüne çıktı.
  • 0:38 - 0:41
    10 yıl önce Hitler gücü ele geçirdiğinde
  • 0:41 - 0:45
    Hans ve Sophie Scholl, Forchtenberg
    kasabasında yaşayan gençlerdi.
  • 0:45 - 0:48
    O sıralarda korku, propaganda ve denetim
  • 0:48 - 0:51
    Scholl ailesi ve diğer
    milyonlarca Alman için
  • 0:51 - 0:53
    hayatın tüm alanlarını
    Nazi kontrolü altına aldı.
  • 0:53 - 0:56
    Hükümet özellikle
    genç kişileri hedef aldı,
  • 0:56 - 0:58
    davranışlarını düzene sokmak
  • 0:58 - 1:01
    ve düşüncelerini denetlemek
    için kurumlar kurdu.
  • 1:01 - 1:04
    Gençler olarak, Hans
    Hitler Gençliği'nin bir üyesiydi
  • 1:04 - 1:07
    ve Sophie de
    Alman Kız Birliği'ne katılmıştı.
  • 1:07 - 1:09
    Hans rütbe aldı
  • 1:09 - 1:12
    ve diğer genç kişilerin eğitimini
    ve beyinlerinin yıkanışını denetledi.
  • 1:12 - 1:17
    1936'da ulusal bir mitingde
    bayrağı taşıması için seçildi.
  • 1:17 - 1:20
    Ancak Nazi hitabetinin
    hararetine şahit olunca
  • 1:20 - 1:23
    ilk kez sorgulamaya başladı.
  • 1:23 - 1:27
    Bu sırada, Sophie de ona sunulan
    bilgilerden şüphe etmeye başlamıştı.
  • 1:27 - 1:32
    Çocuklarını Nazi ideolojisine kaybetmekten
    korkan ebeveynleri Robert ve Magdalena,
  • 1:32 - 1:35
    bu şüpheleri destekledi.
  • 1:35 - 1:38
    Evde Robert ve Magdalena,
    hükümetin başta desteklemediği
  • 1:38 - 1:42
    ve daha sonrasında da yasakladığı
    yabancı radyo istasyonlarını dinliyordu.
  • 1:42 - 1:47
    Hükümet, Nazi zulmünü inkar eden
    ulusal radyo yayınlarını kurarken
  • 1:47 - 1:50
    Scholl ailesi şok edici
    gerçekleri öğreniyordu
  • 1:50 - 1:54
    ve yine de hala Hitler Almanya'sındaki
    hayatın kurallarına bağlıydılar.
  • 1:54 - 1:55
    Savaş çıktıktan sonra
  • 1:55 - 1:58
    Sophie, ulusal güç için
    istemeyerek çalıştı
  • 1:58 - 2:03
    ve Hans, Münih'de tıp fakültesine giderken
    ordu görevlerini üstlenmek zorunda kaldı.
  • 2:03 - 2:09
    Hans, orada Christoph Probst, Willi Graf
    ve Alexander Schmorell ile tanıştı.
  • 2:09 - 2:12
    Her geçen gün, her biri Nazi
    ideolojisinden daha fazla tiksiniyordu.
  • 2:12 - 2:15
    Düşüncelerini paylaşmak
    için can atıyorlardı.
  • 2:15 - 2:19
    Ancak kime güveneceğini bilmek imkansızken
    düşüncelerini nasıl yayabilirlerdi ki?
  • 2:19 - 2:22
    Bu yüzden arkadaşlar anonim olarak
    karşı gelmeye karar verdiler.
  • 2:22 - 2:25
    Paralarını birleştirdiler
    ve baskı malzemeleri satın aldılar.
  • 2:25 - 2:28
    Bir tanıdıkları stüdyosundaki
    bodrum katını kullanmalarına izin verdi.
  • 2:28 - 2:31
    Gizlice mesajlarını
    tasarlamaya başladılar.
  • 2:31 - 2:37
    1942 Haziran'ında, gizemli Nazi karşıtı
    broşürler tüm Münih'te görünmeye başladı.
  • 2:37 - 2:40
    Şöyle imzalanmışlardı: Beyaz Gül
  • 2:40 - 2:42
    İlk broşür, Hitler'i suçluyor
  • 2:42 - 2:45
    ve Almanları savaş çabasını
    sabote etmek için çağırıyordu.
  • 2:45 - 2:47
    "Pasif direnişi benimseyin...
  • 2:47 - 2:52
    Çok geç olmadan bu ateist
    savaş makinesinin işleyişini engelleyin,
  • 2:52 - 2:54
    son şehir moloz yığınına dönüşmeden...
  • 2:54 - 2:58
    ulusumuzun son gençleri
    kan kaybından ölmeden...
  • 2:58 - 3:02
    Her kişinin hak ettiği hükümeti
    aldığını unutmayın!"
  • 3:02 - 3:05
    İğneli bir sözün ihanet
    teşkil ettiği bir zamanda
  • 3:05 - 3:08
    bu dilin eşi benzeri görülmemişti.
  • 3:08 - 3:11
    Çoğunlukla Hans Scholl
    tarafından yazılmıştı.
  • 3:11 - 3:16
    1942'de Sophie erkek kardeşinin
    eylemlerinden bihaber Münih'e geldi.
  • 3:16 - 3:18
    Kısa bir süre içinde okulda
    broşürlerle karşılaştı.
  • 3:18 - 3:21
    Ancak Hans'ın odasında
    delil bulasıya kadar
  • 3:21 - 3:23
    onları kimin yazdığını fark etmemişti.
  • 3:23 - 3:28
    Yaşadığı şok kısa bir süre içinde yerini
    azime bıraktı: O da katılmak istiyordu.
  • 3:28 - 3:34
    Her iki kardeş için de yıllardır kaynayan
    öfkenin kızışma zamanı gelmişti.
  • 3:34 - 3:40
    1942 Haziran'ından 1943 Şubat'ına
    kadar ekip hararetle çalıştı.
  • 3:40 - 3:42
    Gestapo öncüleri ararken
  • 3:42 - 3:45
    Beyaz Gül daima tetikteydi.
  • 3:45 - 3:50
    Savaş devam etti. Düzenlemeler sıklaştı
    ve Münih hava saldırılarına uğradı.
  • 3:50 - 3:54
    Ancak Beyaz Gül daha fazla komplo
    düzenlemeyi göze aldı.
  • 3:54 - 3:58
    Binalara grafiti yaptılar ve Gestapo'yla
    kaynayan trenlere göğüs gerdiler.
  • 3:58 - 4:00
    1942 kışında
  • 4:00 - 4:04
    Hans, Nazi karşıtı
    isyancılarla tanışmak için
  • 4:04 - 4:06
    Çekoslovakya sınırına
    tehlikeli bir yolculuk yaptı.
  • 4:06 - 4:09
    18 Şubat 1943'te
  • 4:09 - 4:13
    Sophie ve Hans broşürlerle dolu
    bir çantayı üniversitelerine getirdiler.
  • 4:13 - 4:18
    Bekçi ne yaptıklarını fark etti
    ve Gestapo'ya haber verdi.
  • 4:18 - 4:20
    Her ikisi de herhangi bir
    ilişkiyi inkar etti—
  • 4:20 - 4:22
    ta ki polis tüm broşürleri toplayıp
  • 4:22 - 4:27
    onları kusursuz bir biçimde yerleşen
    boş çantaya geri koyasaya kadar.
  • 4:27 - 4:29
    Hans ve Sophie itiraf ettiğinde
  • 4:29 - 4:34
    derhal mahkemeye gönderilmişler
    ve giyotinle idama mahkum edilmişlerdi.
  • 4:34 - 4:40
    İşkenceli bir sorguya rağmen ikisi de
    suç ortaklarına ihanet etmeyi reddetti.
  • 4:40 - 4:45
    İdamından önce Sophie ülkesinin
    durumuna olan öfkesini açıkladı.
  • 4:45 - 4:48
    Ama aynı zamanda daha umut verici
    bir gelecek hakkında da konuştu:
  • 4:48 - 4:52
    "Haklı bir dava için kendini feda etmeye
    hazır biri hemen hemen hiç yokken
  • 4:52 - 4:56
    egemen olmak için
    nasıl doğruluk umabiliriz?
  • 4:56 - 5:00
    Ne kadar da güzel, güneşli bir gün
    ve ben gitmek zorundayım
  • 5:00 - 5:04
    ama eğer binlerce insan bizim sayemizde
    uyanır ve eyleme geçerse
  • 5:04 - 5:08
    benim ölümümün ne önemi var?"
Title:
Hitler'e karşı olan gizli öğrenci direnişi - Iseult Gillespie
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Tüm dersi görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/the-secret-student-resistance-to-hitler-iseult-gillespie

1943'de Nazi Almanya'sında müteffik uçakları on binlerce broşürü aşağıdaki insanların üzerine yağdırdı. Broşürler, okuyucuları Hitler'i tanımamak,
gelecek için şiddetle savaşmak— ve asla umutlarını kaybetmemek için teşvik ediyordu. Eylem çağrıları, evlere ve işletmelere yayıldı— mesajları toplama kamplarına bile ulaştı. Broşürler şöyle imzalanmışlardı: Beyaz Gül. Iseult Gillespie, direniş grubunun hikayesini paylaşıyor.

WOW-HOW Studio tarafından yönetilen Iseult Gillespie dersi.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:09

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.