Γιατί πρέπει να διαβάσεις Τσαρλς Ντίκενς; - Ισόλτ Γκιλέσπι

Δείτε ολόκληρο το μάθημα στο: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-charles-dickens-iseult-gillespie

Το πεινασμένο ορφανό που ζητά δεύτερη μερίδα χυλού. Η γεροντοκόρη που μαραζώνει φορώντας ακόμα το κουρελιασμένο της νυφικό. Ο σκληρόκαρδος τσιγκούνης που βασανίζεται από το φάντασμα των Χριστουγέννων του παρελθόντος. Πάνω από έναν αιώνα από το θάνατό του, αυτές παραμένουν ως οι πιο αναγνωρίσιμες μορφές από τα έργα του Τσαρλς Ντίκενς. Τα έργα του είναι τόσο καθηλωτικά, που δημιούργησαν ένα καινούριο επίθετο που τα περιγράφει, «Dickensian». Αλλά τι κάνει τόσο ξεχωριστά τα έργα του Ντίκενς; Η Ισόλτ Γκιλέσπι ερευνά.

Μάθημα Ισόλτ Γκιλέσπι, κινούμενο σχέδιο Compote Collective.

[«Στη Γη υπάρχουν σκοτεινά μέρη,

αλλά το φως μέσα
από την αντίθεση δυναμώνει».

Τσαρλς Ντίκενς, Τα χαρτιά του Πίκγουικ]

Το πεινασμένο ορφανό
που ζητά δεύτερη μερίδα χυλού.

Η γεροντοκόρη που μαραζώνει φορώντας
ακόμα το κουρελιασμένο της νυφικό.

Ο σκληρόκαρδος τσιγκούνης,

που τον βασανίζει το φάντασμα
των Χριστουγέννων του παρελθόντος.

Πάνω από έναν αιώνα από τον θάνατό του,

αυτές παραμένουν αναγνωρίσιμες
μορφές από τα έργα του Τσαρλς Ντίκενς.

Τόσο καθηλωτικά είναι τα έργα του,
που δημιούργησαν ένα δικό τους επίθετο.

Αλλά τι κάνει τόσο ξεχωριστά
τα έργα του Ντίκενς;

Τα έργα του Ντίκενς βρίθουν προσμονής,

μέσω ζοφερών σκηνικών,
ανατροπών και μυστηρίων.

Τα χαρακτηριστικά αυτά των έργων του
έκαναν το κοινό να τα αποζητά.

Όταν πρωτοεκδόθηκαν,
είχαν την μορφή σίριαλ,

δηλαδή εκδίδονταν μερικά κεφάλαια τη φορά
σε οικονομικά λογοτεχνικά περιοδικά

και αργότερα εκδόθηκαν ως ενιαία βιβλία.

Κρατούσε το κοινό του σε μεγάλη αγωνία,

διέκοπτε την πλοκή σε κρίσιμα σημεία
και επινοούσε αποκαλύψεις.

Η εμφάνιση τους σαν σειρά όχι μόνο
έκανε τα έργα προσβάσιμα στο κοινό

και κρατούσε το ενδιαφέρον τους,

αύξανε ταυτόχρονα τη φήμη
του ίδιου του συγγραφέα.

Ο Ντίκενς έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής
για την εξυπνάδα του,

που του επέτρεπε να δημιουργεί αλλόκοτους
χαρακτήρες και σατιρικά σενάρια.

Οι χαρακτήρες του δείχνουν το παράλογο
της ανθρώπινης συμπεριφοράς

και τα ονόματά τους συχνά προσωποποιούν
χαρακτηριστικά ή κοινωνικές θέσεις,

όπως ο καταπιεσμένος Μπομπ Σκυφτός,

ο κόλακας Ουράια Χήπ,

και ο χαρωπός Σέπτιμους Κρισπάρκλ.

Ο Ντίκενς έθεσε πολύχρωμους χαρακτήρες
σε κάθε περίπλοκο κοινωνικό υπόβαθρο,

το οποίο μιμείται την κοινωνία
στην οποία ζούσε ο ίδιος.

Για παράδειγμα, συχνά σκεφτόταν

τις αλλαγές που έφερε
η Βιομηχανική Επανάσταση.

Εκείνη την περίοδο,

οι κατώτερες τάξεις βίωναν άθλιες
συνθήκες εργασίας και ζωής.

Ο ίδιος ο Ντίκενς πέρασε
δύσκολα παιδικά χρόνια

όταν αναγκάστηκε να δουλέψει
σε εργοστάσιο επεξεργασίας δέρματος,

όταν ο πατέρας του φυλακίστηκε για χρέη.

Αυτό επηρέασε την περιγραφή της φυλακής
Μάρσαλ στο Μικρό Ντόριτ,

όπου ο ομώνυμος χαρακτήρας του
φροντίζει τον κατάδικο πατέρα του.

Φυλακές, ορφανοτροφεία και τρώγλες
μπορεί να μοιάζουν άσχημα σκηνικά,

αλλά επέτρεπαν στον Ντίκενς να αποκαλύπτει
πώς ζούσαν οι πιο αόρατοι άνθρωποι.

Στο έργο Νίκολας Νίκελμπι,

ο Νίκολας δουλεύει για τον διευθυντή
σχολείου, Γουάκφορντ Σκουίρς.

Σύντομα καταλαβαίνει ότι
ο Σκουίρς είναι απατεώνας

που παίρνει ανεπιθύμητα παιδιά
από τους γονείς έναντι αμοιβής

και τα υποβάλλει σε βία και στερήσεις.

Και ο Όλιβερ Τουίστ αντιμετωπίζει τα δεινά
της κρατικής μέριμνας για τα παιδιά,

όπου απεικονίζονται οι σκληρές
συνθήκες στο πτωχοκομείο,

στο οποίο ο Όλιβερ παρακαλεί
τον κύριο Μπαμπλ να του δώσει φαγητό.

Όταν φεύγει για το Λονδίνο, παγιδεύεται
στον εγκληματικό υπόκοσμο.

Αυτές οι ιστορίες συχνά απεικονίζουν
τη Βικτωριανή ζωή ως λιγδερή,

διεφθαρμένη και απάνθρωπη.

Όμως ο Ντίκενς βλέπει την εποχή του

ως μία όπου οι παραδόσεις χάνονται.

Το Λονδίνο γίνεται το φυτώριο
του σύγχρονου κόσμου

με νέες πρακτικές στη βιομηχανία,
το εμπόριο και την κοινωνική κινητικότητα.

Γι' αυτό το Λονδίνο του Ντίκενς
είναι διττός χώρος:

ένας σκληρός κόσμος που είναι ταυτόχρονα
γεμάτος θαύματα και δυνατότητες.

Για παράδειγμα, το μυστήριο
των Μεγάλων Προσδοκιών

περιστρέφεται γύρω από το μέλλον του Πιπ,

του ορφανού που βγήκε από την αφάνεια
χάρη σε έναν ανώνυμο ευεργέτη

και εκτοξεύτηκε στην υψηλή κοινωνία.

Στην αναζήτηση ενός σκοπού,

ο Πιπ πέφτει θύμα των προσδοκιών
άλλων ανθρώπων για τον ίδιο,

και πρέπει να διαπραγματευτεί
με πολλούς σκιερούς χαρακτήρες.

Όπως πολλοί πρωταγωνιστές του Ντίκενς,

ο άτυχος Πιπ χάνει συνεχώς
το έδαφος κάτω από τα πόδια του,

άλλος ένας λόγος που το διάβασμα
των έργων του Ντίκενς

είναι ό,τι καλύτερο για έναν αναγνώστη,

ενώ ταυτόχρονα είναι ό,τι χειρότερο
για τους χαρακτήρες του.

Ο Ντίκενς συχνά διατυπώνει ένα ξεκάθαρο
συμπέρασμα στο τέλος κάθε έργου,

- με εξαίρεση το «Μυστήριο
του Έντγουιν Ντρουντ».

Το έργο αφορά την εξαφάνιση του ορφανού
Έντγουιν υπό περίεργες συνθήκες.

Παρ' όλα αυτά, ο Ντίκενς πέθανε
πριν το ολοκληρώσει

και δεν άφησε σημειώσεις
για τη λύση του μυστηρίου.

Οι αναγνώστες συνεχίζουν
να εικάζουν με πάθος

για το ποιον προόριζε
ο Ντίκενς για δολοφόνο,

ακόμη και για το αν δολοφονήθηκε
τελικά ο Έντγουιν Ντρουντ.

Μέσω πολλών διασκευών,
λογοτεχνικών φόρων τιμής

και μέσω των σελίδων των βιβλίων του
η ζωντανή γλώσσα του Ντίκενς

και η πανοραμική του οπτική του κόσμου
συνεχίζουν να έχουν απήχηση.

Σήμερα, το επίθετο «Ντικενσιανός»

συχνά αναφέρεται σε ελεεινές
συνθήκες εργασίας και ζωής.

Όμως το να χαρακτηριστεί ένα έργο
ως Ντικενσιανό είναι συνήθως έπαινος,

αφού υπονοεί μια ιστορία στην οποία
η πραγματική περιπέτεια και ανακάλυψη

συμβαίνει στα πιο απρόσμενα μέρη.

Παρ' όλο που συχνά
περιέγραφε ζοφερές ιστορίες,

η ευφυΐα του Ντίκενς ποτέ δεν αποτύγχανε
να βρει φως στα πιο σκοτεινά μέρη.