Bạn có thể giải được "Câu đố Einstein" không? - Dan Van der Vieren

Xem đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-einstein-s-riddle-dan-van-der-vieren

Xem tất cả manh mối tại: http://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-einstein-s-riddle-dan-van-der-vieren#digdeeper

Trước khi làm đảo lộn ngành vật lý, người ta cho rằng Albert Einstein khi còn trẻ đã cho thấy tư chất của mình qua việc nghĩ ra một câu đố về một loài cá hiếm bị trộm và một danh sách dài những kẻ tình nghi. Bạn có cưỡng lại nổi việc giải câu đố do một trong những người thông minh nhất lịch sử nghĩ ra hay không? Dan Van der Vieren sẽ chỉ cho bạn thấy.

Bài học của Dan Van der Vieren, minh họa bởi Artrake Studio.

Trước khi làm đảo lộn ngành vật lý,

Albert Einstein trẻ tuổi được cho rằng
đã thể hiện thiên tư của mình

bằng việc đưa ra một câu đố phức tạp
với danh sách manh mối này.

Bạn có thể cưỡng lại việc giải câu đố

do một trong những người thông minh
nhất lịch sử tạo ra không?

Hãy thử xem nhé!

Loài cá hiếm nhất thế giới đã bị đánh cắp
khỏi công viên thủy cung của thành phố.

Cảnh sát đã lần theo dấu vết tới
một con phố có 5 ngôi nhà giống hệt nhau.

Nhưng họ không thể lục soát tất cả
cùng một lúc,

và nếu họ chọn sai, kẻ trộm sẽ biết rằng
cảnh sát đã tìm ra dấu vết của hắn.

Việc phá án phụ thuộc vào bạn,
thám tử xuất sắc nhất thành phố.

Khi bạn tới hiện trường, cảnh sát
nói cho bạn những gì họ biết.

Thứ nhất:

chủ của mỗi căn nhà đều mang
quốc tịch khác nhau,

uống loại đồ uống khác nhau,

và hút loại xì gà khác nhau.

Thứ hai:

bức tường bên trong mỗi nhà
đều được sơn màu khác nhau.

Thứ ba:

mỗi nhà đều nuôi một con vật khác nhau,
trong đó có con cá.

Sau vài giờ điều tra, bạn tìm được
một số manh mối.

Trông có vẻ nhiều thông tin đấy,

nhưng có một phương pháp lô-gic
rõ ràng để giải đáp.

Giải câu đố này cũng giống rất nhiều với
chơi sudoku,

vậy bạn cần phải sắp xếp thông tin
vào các cột như thế này.

Hãy dừng video ở hình tiếp theo
lại để xem xét manh mối và giải đố.

Câu trả lời trong 3

2

1

Đầu tiên, hãy điền thông tin
thứ 8 và 9 vào bảng.

Ngay lập tức, bạn nhận ra rằng:
vì người Na Uy sống ở cuối phố,

nên chỉ có một căn nhà ở cạnh anh ta,

và đó chắc chắn là căn nhà có tường
xanh nước biển ở gợi ý số 14.

Manh mối 5 cho biết người chủ nhà
tường xanh lá cây uống cafe.

Đó không thể là nhà ở giữa vì ta đã biết
người chủ uống sữa,

nhưng cũng không thể là nhà thứ 2
vì ta đã biết nó có tường màu xanh biển.

Và vì gợi ý số 4 cho biết

nhà tường xanh lá ở ngay bên trái của
nhà tường trắng,

nên nó không thể là nhà đầu tiên
hay nhà thứ 5 được.

Vị trí duy nhất cho nhà có tường xanh lá

với người chủ thích uống cafe
là nhà thứ 4,

vậy có nghĩa là nhà trắng sẽ ở số 5.

Gợi ý số 1 cho bạn biết quốc tịch
và màu tường.

Vì còn duy nhất cột số mà thiếu cả hai
thông tin này đứng ở trung tâm,

nên đó chắc chắn là nhà tường đỏ
của người Anh.

Giờ chỉ còn màu vàng là
chưa được xếp vào bảng

nên đó phải là của nhà đầu tiên,

nơi có người hút xì gà Dunhill.

Gợi ý số 11 nói rằng người chủ
nuôi ngựa sống ngay bên cạnh,

nghĩa là chỉ còn anh ta ở nhà số 2.

Bước tiếp theo là đoán xem
người Na Uy ở nhà đầu tiên uống gì.

Không thể là trà, gợi ý 3 đã nói
đó là đồ uống của người Đan Mạch.

Và theo manh mối 12, cũng không thể là
root beer vì người đó hút Bluemaster,

và vì bạn đã điền sữa và cafe rồi,

nên chỉ còn lại nước thôi.

Từ manh mối số 15,

bạn biết rằng, hàng xóm của
người Na Uy ở nhà số 2

hút xì gà Blends.

Cột còn lại duy nhất chưa có tên xì gà
và đồ uống

là cột thứ 5,

đó hẳn là người được nhắc tới
trong gợi ý 12.

Vậy còn nhà số 2 chưa có đồ uống

nên chắc chắn người Đan Mạch
uống trà sống ở đó.

Chỉ còn nhà thứ 4 còn thiếu quốc tịch và
tên xì gà

nên đó là nơi ở của người Đức
hút xì gà Prince.

Sau khi loại trừ, bạn có thể kết luận
người Anh hút loại Pall Mall

và người Thụy Điển ở nhà số 5,

trong khi manh mối 2 và 6 chỉ ra rằng

tương ứng, hai người này
nuôi chó và chim.

Gợi ý số 10 cho bạn biết người nuôi mèo
sống cạnh người Đan Mạch hút Blend,

tức là nhà số 1.

Giờ chỉ còn một vị trí trống trên bảng

và bạn biết rõ người Đức ở nhà xanh lá
là thủ phạm.

Bạn và cảnh sát xông vào nhà,

bắt tên trộm và tìm được con cá.

Mặc dù lời giải thích đó rõ ràng

nhưng khi giải đố, bạn thường sẽ gặp
phải khởi đầu sai và đi vào ngõ cụt.

Một mẹo là sử dụng phương pháp
loại trừ

và nhiều lần thử sai để tìm ra
đáp án đúng

và bạn càng giải nhiều câu đố,

thì trực giác của bạn sẽ tốt hơn

khi đã có đủ thông tin để suy luận.

Vậy có đúng Einstein đã viết ra câu đố này
thời còn trẻ?

Có thể là không.

Chẳng có bằng chứng nào
cho thấy điều đó,

và một vài nhãn hiệu được nhắc tới
mới xuất hiện gần đây.

Nhưng lập luận ở đây cũng không
khác mấy

so với cách mà bạn giải phương trình
với nhiều biến số,

kể cả những phương trình diễn tả
bản chất của vũ trụ.