hideHelp Amara.org break down language barriers and make media truly global by Donating to the Participatory Culture Foundation (PCF)
Join us in creating a more inclusive digital world!

< Return to Video

Isotopes | Atomic structure and properties | AP Chemistry | Khan Academy

  • 0:00 - 0:02
    Biz digər videolarda
  • 0:02 - 0:04
    elementin növünün nüvədəki protonların
  • 0:04 - 0:06
    sayı ilə müəyyən edildiyi haqqda
  • 0:06 - 0:08
    danışdıq.
  • 0:08 - 0:11
    Məsələn, atom nüvəsində
  • 0:11 - 0:14
    bir proton olan hər hansı bir atom
  • 0:14 - 0:17
    Hidrogen olaraq adlandırılır.
  • 0:17 - 0:19
    Atom nüvəsində 6 proton olduqda Karbon,
  • 0:19 - 0:22
    atom nüvəsində 17 proton olan atom
  • 0:23 - 0:24
    isə Xlordur,
  • 0:24 - 0:25
    atom nömrəsi olaraq
  • 0:25 - 0:28
    adlandırılan, dövri
  • 0:28 - 0:31
    cədvəldə dairəyə aldığım bu ədədlər
  • 0:31 - 0:35
    elementin nüvəsindəki proton sayıdır.
  • 0:35 - 0:37
    Bu da elementin növünü müəyyən edir.
  • 0:37 - 0:41
    Amma biz bu videoda daha dərinə gedəcəyik
  • 0:41 - 0:43
    və eyni elementin bir neçə fərqli forması
  • 0:43 - 0:46
    kimyada bu versiyaların izatoplar kimi .
  • 0:46 - 0:51
    tanındığını görəcəyik.
  • 0:51 - 0:54
    protonların sayı elementin nə olduğunu
  • 0:54 - 0:57
    müəyyən edirsə, eyni elementin müxtəlif
  • 0:57 - 1:01
    versiyalarını necə müəyyən edə bilərik?
  • 1:01 - 1:05
    İzotopların müxtəlif versiyaları neytronlarımızın
  • 1:05 - 1:07
    sayına görədir.
  • 1:07 - 1:12
    Məsələn, Xlorun 2 stabil izotopu var,
  • 1:13 - 1:18
    35 olaraq bilinən Xlor bu versiyalardandır.
  • 1:18 - 1:20
    Buraya Xlor 35 yaziram.
  • 1:20 - 1:22
    Bəzən belə yazılır, daha çox isə
  • 1:22 - 1:26
    Xlor 35 kimi yazılır.
  • 1:26 - 1:30
    Və yuxarıda solda olan 35 izotop
  • 1:30 - 1:32
    göstərimi xlorun proton və
  • 1:32 - 1:35
    neytronlarının cəmini göstərir.
  • 1:35 - 1:40
    35 Xlor izotopunun atom kütləsidir.
  • 1:40 - 1:45
    Beləliklə 35 proton və neytron var,
  • 1:45 - 1:48
    Xlorun bu versiyasinda
  • 1:48 - 1:50
    neçə neytron var?
  • 1:50 - 1:55
    17 proton olacaq.
  • 1:55 - 1:57
    17 proton var, çünki xlorla işləyirik,
  • 1:57 - 2:00
    Beləliklə neçə neytron olacaq?
  • 2:00 - 2:05
    35 dən 17 çıxsaq 18 edir,18 neytron .
  • 2:07 - 2:11
    Xlorun digər versiyası stabildir,
  • 2:11 - 2:15
    və bu Xlor 37 dir.
  • 2:15 - 2:17
    İndi onun neçə protonu olacaq?
  • 2:17 - 2:18
    Bu çaşdırıcı sualdır.
  • 2:18 - 2:22
    Xlorun tərifinə görə 17 proton olacaq.
  • 2:22 - 2:24
    17 proton olduğuna görə
  • 2:24 - 2:27
    neçə neytronu olacaq?
  • 2:27 - 2:29
    Protonlarla neytronların cəmi 37dir
  • 2:29 - 2:33
    ona görə, 17 və 20 cəmi 37 edəcək.
  • 2:33 - 2:37
    Beləliklə 20 neytron olacaq
  • 2:37 - 2:41
    və kənarda xlor 37 kimi yazaq.
  • 2:42 - 2:46
    Belə ki, xlorun 2 fərqli versiyasını görə bilərsiz,
  • 2:46 - 2:49
    eyni sayda protonlar amma fərqli
  • 2:49 - 2:52
    sayda neytronlar xloru müəyyənləşdirir.
  • 2:52 - 2:54
    Bu fərqli versiyalarda atom kütləsinin də
  • 2:54 - 2:57
    fərqli olacağını təsəvvür edə bilərsiz.
  • 2:57 - 3:00
    amma dövri sistem cədvəlində ancaq 1
  • 3:00 - 3:02
    nisbi atom kütləsi sıralanıb.
  • 3:02 - 3:06
    burada açar söz nisbi atom kütləsidir.
  • 3:06 - 3:11
    Bu müəyyən edəcəyiniz kütlə stabil
  • 3:11 - 3:13
    xlorların ortalama kütləsidir.
  • 3:13 - 3:18
    Məsələn, təbiətdə xlorun 75.77%- i
  • 3:22 - 3:25
    Xlor 35 kimi tapılır.
  • 3:25 - 3:30
    tapılan xlorun qalan 24.23% - i isə
  • 3:32 - 3:34
    Xlor 37-dir.
  • 3:34 - 3:37
    Ona görə də, onlar orta atom kütləsini
  • 3:37 - 3:40
    hesabladıqda,yaxud
  • 3:40 - 3:45
    siz hesabladıqda bu 75.77% olardı
  • 3:47 - 3:50
    vurulsun atom kütləsi
  • 3:50 - 3:55
    xlorun atom kütləsi 35 dir.üstəgəl
  • 4:00 - 4:05
    və indi kütlə 24.23 faiz olardı
  • 4:05 - 4:10
    Xlor 37 - in atom kütləsi vurulsun 24.23 faiz
  • 4:15 - 4:17
    Əgər, bu hesablamayı etsək, təqribi 35.45
  • 4:17 - 4:20
    ədədini atom kütlə vahidini əldə edərik.
  • 4:20 - 4:22
    Xlor 35-in atom kütləsini necə
  • 4:22 - 4:25
    hesablayarsız?
  • 4:25 - 4:28
    Bunun yalnız 35 birləşmiş atom vahidi
  • 4:28 - 4:31
    olduğunu deyə bilərsiz, və yaxınlaşdız,
  • 4:31 - 4:35
    çünki, protonun kütləsi birləşmiş atom
  • 4:35 - 4:36
    kütlə vahidinə yaxındır,
  • 4:36 - 4:39
    həmçinin neytronun da kütləsi birləşmiş
  • 4:39 - 4:40
    atom vahidinə yaxındır, onda elektronlar
  • 4:40 - 4:43
    çox çox kiçik
  • 4:43 - 4:44
    kütləyə malikdir.
  • 4:44 - 4:46
    Həmçinin, onları atom kütləsinə görə
  • 4:46 - 4:48
    əhəmiyyətsiz hesab edə bilərsiniz.
  • 4:48 - 4:52
    və beləliklə 35-ə yaxın atom kütləsi əldə edirik.
  • 4:52 - 4:54
    Amma bir az fərqlidir,çünki hər bir proton
  • 4:54 - 4:57
    və neytronun kütlələri atom kütlə
  • 4:57 - 5:01
    vahidindən çox deyil,
  • 5:01 - 5:02
    lakin, bütün proton və
  • 5:02 - 5:05
    neytronları bir nüvəyə qoysaq, onların
  • 5:05 - 5:09
    ümumi kütləsi onların öz kütələrindən
  • 5:09 - 5:12
    daha azdır
  • 5:12 - 5:14
    əgər onları toplasaydıq,
  • 5:14 - 5:16
    kütlə xətası kimi məlum olardı.
  • 5:16 - 5:18
    Əgər, xlor 35 - in atom kütləsini
  • 5:18 - 5:22
    öyrənmək istəsəz, bir neçə cədvələ baxa
  • 5:22 - 5:24
    bilərsiz, 35 atom kütlə vahidindən az
  • 5:24 - 5:27
    olduğunu görəcəksiz.
Title:
Isotopes | Atomic structure and properties | AP Chemistry | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
05:28

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.