Γιατί πρέπει να διαβάσετε την «Θεία Κωμωδία» του Δάντη; - Σίλα Μαρί Ορφάνο

Παρακολουθείστε ολόκληρο το μάθημα: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dante-s-divine-comedy-sheila-marie-orfano

«Όσοι εισέρχεστε εγκαταλείψτε κάθε ελπίδα...». Χαραγμένη πάνω από την Πύλη της Κόλασης, αυτή η προφητεία θέτει σε κίνηση ένα επικό ταξίδι προς τη σωτηρία. Γραμμένο στη διάρκεια δέκα ετών, το τριμελές αφηγηματικό ποίημα του Δάντη Αλιγκέρι, η «Θεία Κωμωδία», είναι ταυτόχρονα μια αλληγορία του ταξιδιού της ψυχής προς τον Θεό και ένας σαρκαστικός σχολιασμός της πολιτικής. Η Σίλα Μαρί Ορφάνο μοιράζεται τα διαχρονικά μοτίβα της αγάπης, της αμαρτίας και της λύτρωσης που υπάρχουν στη «Θεία Κωμωδία»

Μάθημα από τη Σίλα Μαρί Ορφάνο, σκηνοθετημένο από τον Τομάς Πικάρντο- Εσπαγιάτ.

«Όσοι εισέρχεστε
εγκαταλείψτε κάθε ελπίδα...»

Χαραγμένη πάνω από την Πύλη της Κόλασης,

αυτή η δυσοίωνη φράση προμηνύει
δυσκολίες για τον Δάντη

καθώς ξεκινάει την κάθοδό του στην κόλαση.

Κι όμως, παρά τον ζοφερό τόνο της,

αυτή η προφητεία θέτει σε κίνηση ίσως τη
σπουδαιότερη ιστορία αγάπης που γράφτηκε

σε ένα επικό ταξίδι που περιλαμβάνει
και το ανθρώπινο και το θεϊκό στοιχείο.

Αλλά για να φτάσει ο Δάντης στη λύτρωση,

πρέπει πρώτα να διασχίσει την Κόλαση.

Αυτό το μαρτυρικό τοπίο αποτελεί
την τοποθεσία της «Κόλασης»,

του πρώτου μέρους του
τριμελούς αφηγηματικού ποιήματος

που έγραψε ο Δάντης Αλιγκέρι
τον 14ο αιώνα.

Βάζοντας τον εαυτό του
στον ρόλο του πρωταγωνιστή,

ο Δάντης ταξιδεύει όλο και πιο βαθιά
στην άβυσσο της Κόλασης,

βλέποντας τις φριχτές τιμωρίες,
ξεχωριστές σε κάθε κύκλο.

Ξεκινώντας από τον Τόπο των Αβάπτιστων,

ταξιδεύει στους κύκλους της Λαγνείας,
της Λαιμαργίας, της Απληστίας, της Οργής,

των Αιρετικών, της Βίας και της Απάτης

ως τον ένατο φοβερό κύκλο της Προδοσίας,

όπου οι αμαρτωλοί βρίσκονται παγιδευμένοι
υπό το βλέμμα του ιδίου του Σατανά.

Τα δύο επόμενα μέρη,
το «Καθαρτήριο» και ο «Παράδεισος»,

συνεχίζουν το ταξίδι του Δάντη,

καθώς ανεβαίνει το βουνό του Καθαρτηρίου

και φτάνει στις εννέα ουράνιες
σφαίρες του Παραδείσου

Γραμμένα στη διάρκεια δέκα ετών, αυτά
τα τρία μέρη συνιστούν τη «Θεία Κωμωδία»,

μια αλληγορία του ταξιδιού
της ψυχής προς τον Θεό.

Αλλά η «Θεία Κωμωδία» είναι πολλά
περισσότερα από μια θρησκευτική αλληγορία.

Είναι επίσης ένας πνευματώδης

και σαρκαστικός σχολιασμός
της Ιταλικής πολιτικής.

Ένας στρατιώτης και πολιτικός
από την Φλωρεντία,

ο Δάντης ήταν αφοσιωμένος στον Θεό,

αλλά επικριτικός απέναντι
στην Καθολική Εκκλησία.

Αποδοκίμαζε ιδιαίτερα τον νεποτισμό
και τη σιμωνία στην Εκκλησία,

καθώς και την αγορά
και την πώληση των συγχωροχαρτιών.

Πολλές ομάδες εκμεταλλεύονταν
αυτές τις διεφθαρμένες πρακτικές,

αλλά λίγοι τις υποστήριζαν
τόσο σθεναρά όπως οι Μαύροι Γουέλφοι.

Αυτοί ήταν μια πολιτική
και θρησκευτική παράταξη

που προσπαθούσε να διευρύνει
την πολιτική επιρροή του Πάπα.

Ο Δάντης ήταν μέλος των Άσπρων Γουέλφων,

οι οποίοι πίστευαν

ότι η Φλωρεντία χρειαζόταν
να χειραφετηθεί από την επιρροή της Ρώμης.

Ως δημόσιος εκπρόσωπος
των Άσπρων Γουέλφων,

ο Δάντης συχνά καταδίκαζε
τη δύναμη του Πάπα,

μέχρι που οι Μαύροι Γουέλφοι
χρησιμοποίησαν τη θέση τους

για να τον εξορίσουν
από τη Φλωρεντία το 1302.

Αλλά αντί να τον σιωπήσει,

αυτή η ισόβια εξορία οδήγησε
στην πιο σημαντική κριτική του.

Ατιμασμένος και δίχως ελπίδα
να επιστρέψει,

ο συγγραφέας εξέφρασε ελεύθερα

τα παράπονά του για την Εκκλησία
και την Ιταλική κοινωνία.

Γράφοντας τη «Θεία Κωμωδία» στα Ιταλικά

και όχι στα Λατινικά,
τη γλώσσα της μορφωμένης ελίτ,

ο Δάντης εξασφάλισε το μεγαλύτερο δυνατό
κοινό για τη σκληρή πολιτική κριτική του.

Στον κύκλο της Οργής στην «Κόλαση»,

ο Δάντης βλέπει αμαρτωλούς

να διαμελίζουν τον Φίλιππο Αρτζέντι,
μέλος των Μαύρων Γουέλφων.

Στον κύκλο της Απάτης,

ο Δάντης συνομιλεί
με έναν μυστηριώδη αμαρτωλό

που καίγεται στις πιο καυτές
φλόγες της κόλασης.

Αργότερα ο Δάντης μαθαίνει
ότι αυτός είναι ο Πάπας Νικόλαος Γ',

ο οποίος του λέει ότι οι δύο διάδοχοί του
θα πάρουν τη θέση του, όταν πεθάνουν,

και οι τρεις τους διαπλεγμένοι
με σιμωνία και διαφθορά.

Παρά τη σκοτεινή και
συχνά βίαια εικονοποιία της «Κόλασης»,

η «Θεία Κωμωδία» είναι μια ιστορία αγάπης.

Παρόλο που ο Δάντης
παντρεύτηκε με συνοικέσιο

την κόρη μιας ισχυρής
οικογένειας της Φλωρεντίας,

ήταν ερωτευμένος, δίχως ανταπόκριση, με
μια άλλη γυναίκα από τα εννέα του χρόνια,

τη Βεατρίκη Πορτινάρι.

Αν και πρέπει να συναντήθηκαν μόλις δύο
φορές, η Βεατρίκη έγινε η μούσα του Δάντη,

αποτελώντας έμπνευση,
καθώς και το θέμα πολλών έργων του.

Στην πραγματικότητα, η Βεατρίκη είναι αυτή

που εμπνέει το ταξίδι
του Δάντη στην Κόλαση

ως το βουνό που βρίσκεται το καθαρτήριο.

Ως μια ισχυρή και ουράνιο μορφή,

η Βεατρίκη καθοδηγεί τον Δάντη
στις διάφορες σφαίρες του «Παραδείσου»

μέχρι που ο Δάντης έρχεται
πρόσωπο με πρόσωπο με τον Θεό.

Στους αιώνες μετά την έκδοσή της,

η «Θεία Κωμωδία» με τα μοτίβα της
για την αγάπη, την αμαρτία και τη λύτρωση

έχει αγαπηθεί από πολλούς καλλιτέχνες,

από τον Ωγκύστ Ροντέν
ως τον Σαλβατόρ Νταλί

και από τον Έζρα Πάουντ
ως τον Νιλ Γκέιμαν.

Και ο ίδιος ο Δάντης έλαβε τη δική του
δικαίωση, έστω και καθυστερημένα,

όταν η πόλη της Φλωρεντίας το 2008
ανακάλεσε την εξορία του Δάντη.