Kỷ niệm vui nhộn của một tình bạn nữ tri kỷ

Cặp diễn viên huyền thoại Jane Fonda và Lily Tomlin đã là bạn bè thân thiết nhiều thập kỷ. Trong buổi đàm thoại chân thật nhẹ nhàng, đề cập đến nhiều chủ đề với sự dẫn chương trình của Pat Mitchell, bộ ba cùng thảo luận đề tài tuổi thọ, nữ quyền và những điểm khác biệt giữa tình bạn nữ giới và nam giới, cũng như ý nghĩa của một cuộc sống viên mãn và vai trò của phụ nữ trong tươn glai của tinh cầu của chúng ta.
Fonda đã phát biểu rằng: "Không có các cô bạn thân, tôi thật không biết xoay xở thế nào. Tôi tồn tại vì tôi có họ."

Pat Mitchell: Tôi rất hay ngẫm nghĩ
về tình bạn nữ giới,

và nhân thể, hai người phụ nữ

tôi có vinh dự phỏng vấn đây

cũng là bạn bè lâu năm của tôi.

Jane Fonda : Vâng đúng vậy.

PM: Một trong những điều
tôi đã đọc về tình bạn nữ giới

là câu trích dẫn của Cervantes.

"Bạn có thể nhận ra
rất nhiều về một người"

với "một người" ở đây là phụ nữ,

"qua những mối quan hệ của cô ấy."

Vậy chúng ta hãy bắt đầu với...

(Tiếng cười)

JF: Chúng ta sắp bị hỏi khó rồi.

Lily Tomlin: Cho tôi một cốc nước.

Tôi khát khô cả họng.

(Tiếng cười)

JF: Cậu đang phí
thời gian của chúng ta đó.

Chúng ta có rất ít thời gian.

LT: Ngồi cạnh cô ta
cũng thấy kiệt quệ rồi.

(tiếng cười)

JF: Tớ có thể làm cậu kiệt quệ hơn cơ.

Mà thôi... xin lỗi nhé.

PM: Xin hỏi, cô tìm kiếm
điều gì ở một người bạn?

LT: Tôi tìm kiếm người tính tình vui vẻ,

mà táo bạo,

thẳng thắn, có khả năng phản biện,

sở hữu một đam mê dù bé nhỏ,

người lịch sự, yêu sự công bằng

và là người nghĩ tôi có giá trị.

(tiếng cười)

(tiếng vỗ tay)

JF: Thế này nhé, sáng nay tôi có nghĩ,

Không có mấy cô bạn thân
tôi thật không biết xoay sở thế nào

Ý tôi là,
"Vì có những người bạn mà tôi tồn tại."

LT: (Cười)

JF: Thật đấy mà.

Tôi tồn tại được chính vì
tôi có những cô bạn. Họ thật...

Cậu là một trong số họ.

Còn cậu tôi không ý kiến... Mà thôi,

(tiếng cười)

Cậu biết đó, họ giúp tôi
mạnh mẽ, thông minh hơn,

khiến tôi dũng cảm hơn.

Họ vỗ nhẹ vào vai tôi khi
tôi cần nhắc nhở hướng đi trong đời.

Và hầu hết họ trẻ hơn tôi nhiều,

Cậu biết không, ý tôi là thật là tốt...
LT: Cám ơn.

(Tiếng cười)

JF: Thật mà, tôi tính cả cậu vào rồi,
bởi vì thế này này.

Thật tốt khi có ai đó
đồng trang lứa để giao du học hỏi

khi chúng ta bắt đầu già đi.

LT: Tớ đang già đi đây thôi...
JF: Tớ sẽ về chầu ông bà trước.

LT: Không, tôi vui vì
có cậu cùng hưởng tuổi già.

(Tiếng cười)

JF: Tớ phải đi trước dẫn đường.

(Tiếng cười)

LT: Ồ, cậu đã làm được rồi.

PM: Vâng, khi ta dần già đời hơn,

đi qua những con đường đời khác nhau,

hai bạn đã làm gì để
giữ tình bạn thân thiết và sống mãi?

LT: Vâng, chúng tôi phải hy sinh...

JF: Cô ấy chẳng mấy khi mời tôi đến nhà.

LT: Tôi đang phải dùng mạng xã hội nhiều...

Cậu có im đi cho tôi nhờ...

(Tiếng cười)

LT: Và tôi lướt tìm trong emails, tin nhắn

những người bạn quen,

để tôi có thể
trả lời họ nhanh nhất có thể,

bởi vì tôi biết họ cần lời khuyên của tôi.

(Tiếng cười)

Họ cần sự hỗ trợ của tôi,

bởi vì hầu hết bạn tôi là nhà văn,
hoạt động nhân quyền, hay diễn viên,

và cậu là cả ba...

kèm một chuỗi dài cụm từ mô tả chức danh,

và tôi muốn giúp cậu nhanh nhất có thể,

Tôi muốn cậu biết rằng tôi luôn ở bên cậu.

JF: Cậu giúp bằng cách nhắn emoji hả?

LT: Ồ...
JF: Không ư?

LT: Ngượng quá.
JF: Tôi suýt nữa thì cảm động.

LT: Không, tôi nhắn bằng chữ...

những lời vui vẻ và chúc mừng,

và nỗi buồn.

JF: Bây giờ cậu nói luôn đi,
khỏi nhắn...

LT: Tôi đã nhắn cho cậu cả rồi.

(Tiếng cười)

JF: Đúng là người ngây thơ.

Câu biết không, khi đã có tuổi,

Tôi đã hiểu thêm
về sự quan trọng của tình bạn,

và vì thế, tôi thật sự nỗ lực

để liên lạc bạn bè, hẹn gặp nhau,
không để quên lãng nhau quá lâu.

Tôi đã đọc nhiều sách vở

vì thế, như Lily biết rất rõ,

sách nào tôi thích
tôi hay gửi cho bạn bè đọc.

LT: Khi chúng tôi biết
sẽ được đến đây,

cậu đã gửi tôi khá nhiều sách về
tình bạn nữ giới và nam giới,

và tôi cũng rất ngạc nhiên
khi thấy nhiều sách đến thế,

nhiều nghiên cứu gần đây đến thế...

JF: Và cậu biết ơn tớ chứ?
LT: Tôi đã rất biết ơn

(Tiếng cười)

PM: Và...

LT: Khoan đã, đó là
ví dụ quan trọng về việc

phụ nữ bị coi thường,
thiệt thòi như thế nào.

Có rất ít nghiên cứu
thực hiện trên chúng tôi

mặc dù chúng tôi nhiều lần tình nguyện.

JF: Đúng thế thật.

(Tiếng cười)

LT: Chuyện này thật sự thú vị và
các bạn cũng sẽ thấy hay cho xem.

Nguyên cứu của
trường Y Dược Harvard cho thấy

rằng những người phụ nữ người mà có
tình bạn nữ giới thân thiết

ít hình thành khiếm khuyết...,

khuyến khuyết cơ thể khi về già,

và họ thường sống
cuộc sống thú vị, nhiệt huyết hơn

JF: Và sống lâu hơn...

LT: Cuộc sống vui tươi hơn.

JF: Phụ nữ sống thọ
hơn nam giới 5 năm.

LT: Tôi nghĩ tôi sẵn sàng
đổi 5 năm đó lấy niềm vui.

(Tiếng cười)

LT: Nhưng phần quan trọng nhất là...

kết quả rất thú vị và chắc chắn,

những nhà nghiên cứu phát hiện rằng

việc không có bạn thân nữ là
bất lợi cho sức khỏe của bạn,

ngang với việc hút thuốc và thừa cân.

JF: Và còn vài thứ nữa...

LT: Tôi đã nói xong, cậu chen vào đi...

(Tiếng cười)

JF: Được rồi, hãy nghe phần của tôi,
bởi có một điều bổ sung.

Do là...
trong nhiều năm, nhiều thập kỷ...

họ chỉ nghiên cứu đàn ông
trong vấn đề stress,

chỉ mới gần đây mới có nghiên cứu về
vấn đề căng thẳng ở phụ nữ,

và nghiên cứu chỉ ra
rằng khi căng thẳng..., phụ nữ ấy,

cơ thể của chúng ta tràn ngập oxytocin,

chất cho ta một cảm giác tốt,
êm dịu, hóc-môn tiết giảm căng thẳng.

tăng lên khi chúng ta
ở bên những người bạn nữ của chúng ta.

Và tôi nghĩ rằng đó là một lý do
tại sao chúng ta sống lâu hơn.

Và tôi thấy tiếc cho nam giới
bởi vì họ không được thế.

Testosterone ở nam giới
làm giảm tác dụng của oxytocin.

LT: Ồ, khi cậu và tôi và Dolly
đóng phim "Chuyện công sở" ấy nhỉ...

JF: Ừ...

LT: Chúng ta đã cười rất nhiều, đúng thế,

chúng ta tìm thấy nhiều điểm chung
dù rất khác biệt.

Cô ấy thì như công chúa Hollywood.

Tôi như một đứa trẻ du côn từ Detroit,

Còn Dolly là con gái miền Nam,
một thị trấn nghèo ở Tennessee,

và chúng tôi nhận ra nhau như
những người phụ nữ đồng điệu,

gắn bó với nhau...

chúng tôi đã vui cười, hẳn nhờ vậy mà
được thêm ngót một thập kỷ vòng đời.

JF: Tôi nghĩ... chúng ta
chắc chắn đã chéo chân rất nhiều.

(Tiếng cười)

Cậu hiểu ý tôi mà.

LT: Tôi nghĩ tất cả
chúng tôi đều hiểu ý cậu.

(Tiếng cười)

PM: Các bạn thêm vài thập kỷ
vào cuộc sống của chúng tôi rồi đấy.

Trong số sách Jane đã
gửi cho chúng tôi để về tình bạn nữ giới

có sách của một người chúng ta ngưỡng mộ,
nữ tu Joan Chittister,

người mà đã nói về tình bạn nữ giới

rằng tình bạn nữ giới
không chỉ là một hành động xã hội,

chúng còn là một hoạt động tâm linh.

Bạn có thấy
tình bạn của các bạn là tâm linh?

Tình bạn có
làm cuộc sống bạn tâm linh hơn?

LT: Đúng là tâm linh đấy,
tôi hoàn toàn đồng ý.

Bởi vì... đặc biệt là
những người bạn thân đã lâu,

những người đó khi ở bên nhau...

tôi có thể thấy
tinh thần tâm linh trong họ,

sự dịu dàng, sự dễ bị tổn thương đó

Đấy thực sự là một loại tình yêu,
một yếu tố của tình yêu trong mối quan hệ.

Người này nhìn thấy sâu
bên trong tâm hồn người kia.

PM: Bạn có nghĩ vậy không, Jane?

LT: Tôi có một sức mạnh đặc biệt.

JF: Ồ, có rất nhiều loại bạn bè.

Bạn bè làm ăn,
và bạn bè tiệc tùng,

Tôi đã có rất nhiều bạn như vậy.

(Tiếng cười)

Nhưng tình bạn
sản xuất được oxytocin thì...

có cảm giác cao quý lắm,
bởi vì chúng rất gần gũi trái tim, đúng không?

Cậu biết đấy, mối quan hệ sâu sắc mà.
Với lại...

Tôi thấy tôi đã nhiều lần rơi nước mắt
bên bạn bè thân thiết của mình.

Không phải vì tôi buồn nhưng bởi vì
tôi cảm thấy xúc động vì họ.

LT: Và bởi vì cậu biết
một trong số họ sẽ sớm ra đi.

(Tiếng cười)

PM: À, một trong hai chúng tôi đây,
Lily, bạn đang nói về ai thế?

(Tiếng cười)

Và tôi luôn nghĩ, khi phụ nữ
nói về tình bạn,

cánh đàn ông có vẻ hơi hoang mang.

Vậy theo ý của bạn, điểm khác nhau giữa

tình bạn nam giới
và tình ban nữ giới là gì?

JF: Có nhiều điểm khác biệt,

và tôi nghĩ ta phải
thông cảm cho nam giới nhiều hơn...

(Tiếng cười)

rằng họ không có những gì chúng ta có.

Nên có thể đó là lý do họ chết sớm hơn.

(Tiếng cười)

Tôi thông cảm cho nam giới lắm chứ,

bởi vì phụ nữ, nói thật, chúng tôi...

tình bạn thân thiết giữa phụ nữ
thì hoàn toàn cởi mở và thấu hiểu sâu sắc.

Rất là sáng rõ minh bạch.

Chúng tôi sẳng sàng chịu tổn thương,
điều mà nam giới thường không làm.

Biết bao nhiều lần bạn hỏi bạn mình:
"Tôi đang làm tốt phải không ?"

"Tôi đã thực sự làm hỏng chuyện ư?"

PM: Cậu đang làm rất tốt.

(Tiếng cười)

JF: Chúng tôi cũng
hỏi những câu hỏi kiểu như vậy

với những người bạn nữ,

còn nam giới thì không.

Cậu biết đó, mọi người mô tả
mối quan hệ của phụ nữ là mặt đối mặt

trong khi tình bạn của nam giới
thường là sát cánh bên nhau hơn.

LT: Ý tôi là thường thường nam giới
không muốn để lộ cảm xúc của họ,

họ muốn chôn cảm xúc xuống sâu hơn.

Ý tôi là, đó là cách cư xử
thông thường của nam giới.

Họ thường đi với nhau đến
những chốn riêng, xem đá bóng, chơi gôn,

nói chuyện thể thao,
săn bắn, xe cô hoặc quan hệ tình dục.

Ý tôi là, đó là loại hành vi nam tính.

JF: Ý cậu là...?
LT: Họ nói chuyện về tình dục.

Ý tôi họ có thể quan hệ tình dục

nếu họ có thể dắt
được ai đó đến chốn riêng nọ...

(Tiếng cười)

JF: Bạn biết không, mặc dù,
điều mà tôi thấy rất thú vị...

mãi đến gần đây
các nhà nguyên cứu mới để ý rằng...

nam giới khi mới sinh ra cũng
có mối quan tâm như nữ giới.

Nếu bạn nhìn vào phim quay
những bé trai và bé gái sơ sinh

bạn sẽ thấy bé trai cũng giống bé gái,

nhìn sâu vào mắt mẹ chúng,

bạn biết đó, mong muốn
có mối trao đổi tình thân với mẹ.

Khi người mẹ nhìn đi nơi khác,
đứa trẻ sẽ tỏ ra khổ sở,

thậm chí đứa bé trai sẽ khóc.

Chúng cần mối quan hệ.

Vì câu hỏi là tại sao,
khi chúng lớn lên, điều đó lại thay đổi?

Và câu trả lời là văn hóa gia trưởng

chỉ dạy các cậu bé và bạn nam trẻ

rằng cần một mối quan hệ
cảm xúc với một người khác là nữ tính,

rằng một người đàn ông đích thực không
hỏi đường hoặc tỏ ra đòi hỏi,

họ không đến bác sĩ nếu thấy không khoẻ.

Họ không yêu cầu sự giúp đỡ.

Có một trích đoạn tôi thật sự thích,

"Đàn ông sợ trở thành 'chúng tôi' sẽ
xóa 'cái tôi' của anh ta."

Bạn biết đấy,
cảm giác về bản thân.

Trong khi đó cảm giác của phụ nữ
về bản thân luôn ở dạng mềm xốp.

Nhưng cái tính "chúng ta" đó
lại là ân huệ của chúng ta,

nó làm cho chúng ta mạnh mẽ hơn,

cho chúng ta
tâm trạng tốt hơn nam giới,

chúng ta không phải chứng tỏ sự nam tính.

LT: Và, à...

JF: Đó là câu nói của Gloria Steinem.

Chúng ta có thể thể hiện
tính nhân văn...

LT: Tôi biết Gloria Steinem là ai mà.

JF: Tôi biết bạn biết, nhưng tôi nghĩ...
(Tiếng cười)

Tôi nghĩ đó là
một trích dẫn hay.

Chúng ta không tốt hơn nam giới,
chúng ta chỉ không phải chứng tỏ nam tính.

Đó là điểm quan trọng.

LT: Chỉ có điều nam giới
bị giáo dục văn hoá đó nhiều quá

nên thuận theo xã hội gia trưởng dễ dàng.

Và chúng ta cần thay đổi tình trạng này.

JF: Tình bạn nữ giới thì giống một
nguồn năng lượng có thể tái tạo.

LT: Chà, đó chính là
điều thú vị về chủ đề này.

Đó là bởi tình bạn của chúng tôi...

tình bạn nữ giới
chỉ cách tình chị em một bước nhảy,

và tình chị em có thể
là sức mạnh rất lớn,

để tặng cho thế giới...

biến thế giới thành
điều nó xứng đáng,

những điều mà con người rất cần.

PM: Đó là lý do chúng ta
bàn về điều này,

bởi vì tình bạn nữ giới,

như cậu đã nói đấy Jane,

là nguồn năng lượng tự tái tạo

Vậy chúng ta nên
sử dụng năng lượng đó như thế nào?

JF: Phụ nữ là thành phần nhân khẩu học
phát triển nhanh nhất trên thế giới,

nhất là phụ nữ lớn tuổi.

Và nếu chúng ta khai thác năng lượng này,
chúng ta có thể thay đổi thế giới.

Và đoán xem?
Chúng ta phải thay đổi thế giới.

(Tiếng vỗ tay)

Và chúng ta cần thực hiện sớm.

Một trong những điều
mà chúng ta cần làm...

với tư cách phụ nữ...

đó là chúng ta đặt ra
tiêu chuẩn tiêu dùng.

Chúng ta cần tiêu thụ ít hơn.

Những người trong thế giới phương Tây
cần tiêu thụ ít hơn.

Khi mua sắm, chúng ta cần
mua đồ dùng sản xuất trong nước,

khi mua thực phẩm, cần mua thực
phẩm đượcnuôi trồng ở địa phương.

Chúng ta là những người
cần thoát ra khỏi cái bẫy tiêu dùng.

Chúng ta cần phải
ngưng phụ thuộc vào nhiên liệu hóa dầu.

Còn những công ty nhiên liệu hóa dầu...

Exxons và dầu Sell và
những tập đoàn ô nhiễm đó...

họ hẳn sẽ...

sẽ nói cho chúng ta rằng chỉ có quay lại
thời đồ đá mới không dùng đến dầu khí.

Rồi nào là, các sản phẩm thay thế
chưa được hoàn thiện đâu,

điều đó không đúng.

Bây giờ đã có nhiều quốc gia trên thế giới

sống dựa vào nguồn năng lượng tái tạo
mà vẫn phát triển tốt.

Rồi họ nói với chúng ta rằng nếu
từ bỏ nhiên liệu hóa thạch,

chúng ta sẽ quay
về thời đồ đá,

thực ra là, nếu chúng ta bắt đầu
sử dụng nguồn năng lượng tái tạo,

và ngưng khoan dầu ở Bắc cực
và ngưng khoan...

LT: Ôi trời.

JF: Và ngưng khoan
vào nền cát ở Alberta

Đúng vậy.

Thế thì sẽ...

nền dân chủ được cải thiện,
có thêm việc làm và đời sống nâng cao

và chính phụ nữ sẽ là nhà tiên phong.

LT: Có lẽ chúng ta sẽ tạo đà khởi xướng
một làn sóng phong trào nữ giới thứ ba

bắt tay với các hội phụ nữ khắp thế giới,

với những người chúng ta chưa gặp mặt,
và có thể sẽ không bao giờ gặp,

nhưng chúng ta cùng chung chí hướng,

bởi vì...

Aristotle đã nói...

hầu hết mọi người...

sẽ chết mà không có được
tình bạn nam giới.

Và từ chức năng ở đây là "nam giới".

Bởi vì họ nghĩ rằng tình bạn là
từ những người ngang vai vế

và phụ nữ thì không được
coi là ngang hàng với nam giới...

JF: Người Hy Lạp cho rằng
chúng ta không có tâm hồn à.

LT: Chính xác.
Chứng tỏ Aristotle cũng có lúc thiển cận.

(Tiếng cười)

Đợi đã, không, đây là phần hay nhất.

Bạn biết đó,
nam giới thời nay cần phụ nữ.

Hành tinh này cần phụ nữ.

Hiến pháp Hoa kỳ cần phụ nữ.

Chúng ta thậm chí
không có trong Hiến pháp.

JF: Bạn đang nói về
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền đấy.

LT: Đúng vậy.

Quan toà Ginsberg có nói...

mỗi hiến pháp được viết từ sau
cuối chiến tranh thế giới thứ 2

luôn bao gồm một điều khoản khẳng định
công dân nữ có tầm vóc tương đương với nam

nhưng chúng ta thì không.

Vậy nó sẽ là một nơi tốt để bắt đầu.

đầu nhẹ nhàng thế thôi...

JF: Đúng thế.

(Tiếng vỗ tay)

Bình đẳng giới
như một cơn thủy triều,

nó sẽ nâng tất cả con tàu,
không chỉ phụ nữ

PM: Chúng ta cần những hình mẫu mới,
những cách thức

để trở thành bạn bè tốt,

nghĩ về khả năng của chúng ta
theo nhiều cách sáng tạo,

với tư cách người tiêu dùng,

và công dân trên thế giới.

Đó là những điều làm cho Jane và Lily

trở thành
kiểu mẫu của tình bạn giữa các phụ nữ

trong một thời gian khá dài,

dù họ đôi khi cũng có bất đồng.

Cám ơn.

Cám ơn tất cả các bạn.

(Vỗ tay)

JF: Cám ơn.

LT: Cám ơn

JF: Cám ơn.

(Vỗ tay)