-
Gəlin maraqlı bir məsələni həll edək.
-
y bərabərdir x və y bərabərdir
-
x kvadratı çıx 2x şəklində
funksiyalarımız var.
-
Bu iki funksiya arasındakı hissəni
-
fırlatmağa çalışırıq.
-
Buranı.
-
Ancaq onu x oxu ətrafında deyil,
-
y bərabərdir 4 üfüqi xətti ətrafında
-
fırladırıq.
-
Fırlatsaq, fiqur bu şəkildə olacaq.
-
Bunu əvvəldən çəkmişdim, amma
daha səliqəli çəkə bilərdim.
-
Bu, ortasında deşik olan
-
vaza oxşayır.
-
Bundan istifadə edərək
məsələni həll edəcəyik.
-
Bunu disk metodunun başqa bir
-
versiyası kimi fırlanma metodu
-
da adlandıra bilərik.
-
Burada
-
bir x-imiz
-
var.
-
Bu hissəni
-
fırladırıq.
-
Bu, bizə dərinliyi verir, yəni dx-i.
-
Bu, dx-dir.
-
Bunu y bərabərdir 4 düz xətti
-
ətrafında fırladırıq.
-
Təsəvvür etsək,
burada dərinlik əmələ gəlir.
-
Bunu fırladanda
-
bu şəkildə
-
daxili radius əmələ gəlir.
-
Fırlanmanın xarici radiusu isə
-
x kvadratı çıx 2x-in ətrafında yaranır.
-
Bu şəkildə-- bacardığım qədər
-
yaxşı çəkməyə çalışıram-- bu şəkildə
-
olacaq.
-
Sözsüz ki, fırlanmadan
dərinlik əmələ gəlir.
-
Gəlin onu çəkim.
-
Burada dx dərinliyi yaranır.
-
Dərinliyini çalışa bildiyim
qədər yaxşı çəkdim.
-
Bu, halqanın dərinliyidir.
-
Halqanın səthini bir az aydın çəkək.
-
Yaşıl rənglə çəkək.
-
Halqanın səthi bütöv
-
bu hissə
-
olacaq.
-
Əgər verilən x üçün bu halqalardan
-
birinin həcmini tapmaq istəsək,
-
intervalda bütün x-lər üçün
-
halqaların hamısını toplamalıyıq.
-
Görək inteqralı qura bilirikmi?
-
Növbəti videoda bir az da
-
irəliləyib inteqralı hesablayacağıq.
-
Halqanın həcmini
-
tapaq.
-
Bunun üçün, əvvəlcə,
-
halqanın səthini tapaq.
-
Halqanın "səthi"-- səth sözünü
dırnaqda yazaq-- nəyə
-
bərabər olacaq?
-
O, halqanın sahəsinə
-
bərabər olacaq.
-
Daha sonra ondan kəsdiyimiz
-
hissənin sahəsini çıxaq.
-
Əgər
-
ortada deşik olmasaydı,
-
o, pi vur xarici radiusun kvadratına
-
bərabər olardı.
-
Bu, xarici radiusdur.
-
Ondan bu daxili
-
çevrənin sahəsini çıxmalıyıq.
-
Çıx pi vur daxili radiusun kvadratı.
-
Burada sadəcə xarici və daxili
-
radiusları tapmalıyıq.
-
Fikirləşək.
-
Xarici radius nəyə bərabər olacaq?
-
Onu burada təsvir edə bilərik.
-
Bu, xarici radiusdur.
-
Buna bərabər olacaq.
-
Bu məsafə y bərabərdir
-
4 və kənardakı funksiya arasındadır.
-
Mahiyyətcə, bu, hündürlükdür.
-
Bu da 4 çıx x kvadratı çıx 2x-ə
bərabər olacaq.
-
Sadəcə bu iki funksiya arasındakı
-
məsafə, yaxud hündürlüyü tapırıq.
-
Xarici radius 4 çıx
-
x kvadratı çıx 2x-ə bərabərdir.
-
Bu da 4 çıx x kvadratı üstəgəl 2x-ə
bərabərdir.
-
Daxili radius
-
nəyə bərabərdir?
-
Bu da y bərabərdir 4 və
-
y bərabərdir x arasındakı məsafəyə
bərabərdir.
-
Bu, 4 çıx x olacaq.
-
Əgər verilən x üçün
bu halqalardan birinin səthinin
-
sahəsini tapmaq istəyiriksə, o,-- pi-ni
-
mötərizə xaricinə çıxara bilərik-- bu,
-
pi vur xarici radiusun kvadratı,
-
yəni bu hissənin kvadratı.
-
4 çıx x kvadratı üstəgəl 2x-in kvadratı çıx
-
pi, vur daxili radius-- pi-ni
-
mötərizə xaricinə çıxardıq-- çıx
-
daxili radiusun kvadratı.
-
4 çıx x kvadratı.
-
Bu, bizə bu halqalardan birinin
-
səthinin sahəsini verir.
-
Əgər bu halqalardan birinin həcmini
tapmaq istəyiriksə,
-
bunu dərinliyə vurmalıyıq, yəni
dx-ə.
-
Əgər bütöv bu fiqurun həcmini
tapmaq istəyiriksə,
-
hər bir x üçün bütün bu halqaları
-
toplamalıyıq.
-
Gəlin edək.
-
Bu halqaları hər bir x üçün
-
toplayacağıq.
Limit 0-a yaxınlaşır.
-
Ancaq intervalı tapmalıyıq.
-
Funksiyaların kəsişdiyi
nöqtələr arasındakı
-
hissəyə diqqət yetirək.
-
İntervalı
-
tapaq.
-
y bərabərdir x və y bərabərdir
-
x kvadratı çıx 2x funksiyaları
harada kəsişir?
-
Başqa rəngdən istifadə edək.
-
x
x kvadratı çıx 2x-ə
-
nə vaxt bərabər olur?
-
Bu iki funksiya nə vaxt
biri-birinə bərabərdir?
-
Hər iki tərəfdən
-
x-i çıxsaq,
-
k kvadratı çıx 3x bərabərdir 0
əldə edirik.
-
Sağ tərəfdən x-i mötərizə
xaricinə çıxara bilərik.
-
Deməli, x vur x çıx 3 bərabərdir 0 alınır.
-
Hər iki vuruğu 0-a bərabər etsək,
-
bunlardan biri 0-a bərabər olmalıdır.
-
x bərabərdir 0-a, yaxud, x çıx 3
-
bərabərdir 0-a.
-
x 0-dır.
Burada isə
-
x 3-dür.
-
Deməli, intervalımızı tapdıq.
-
x bərabərdir 0-dan x bərabərdir 3-ə
-
həcmi alırıq.
-
Növbəti videoda
-
bu inteqralı hesablayacağıq.