< Return to Video

Jak postrzegamy czas? - Matt Danzico

  • 0:14 - 0:16
    Witajcie, ludzie!
  • 0:16 - 0:18
    Nazywam się Matt.
  • 0:18 - 0:19
    Będziecie musieli się mnie słuchać
  • 0:19 - 0:22
    przez najbliższe kilka minut.
  • 0:22 - 0:25
    Ha, ha, ha.
  • 0:25 - 0:27
    Wybaczcie, to był żart.
  • 0:29 - 0:32
    To jest mój normalny głos.
  • 0:32 - 0:33
    Czy kiedyś słuchaliście poleceń
  • 0:33 - 0:36
    tajemniczego głosu z komputera?
  • 0:36 - 0:38
    Nie? To wspaniale!
  • 0:38 - 0:40
    Chciałbym przeprowadzić eksperyment,
  • 0:40 - 0:42
    ale nie mogę zdradzić, o co w nim chodzi.
  • 0:42 - 0:43
    Jeśli to zrobię,
  • 0:43 - 0:45
    eksperyment nie powiedzie się.
  • 0:45 - 0:47
    Musicie mi zaufać.
  • 0:47 - 0:49
    Wkrótce wszystko nabierze sensu,
  • 0:49 - 0:50
    miejmy nadzieję.
  • 0:50 - 0:52
    Jeśli siedzicie,
  • 0:52 - 0:54
    wstańcie i zróbcie krok do tyłu.
  • 0:54 - 0:57
    Za chwilę zmuszę was do odrobiny ruchu,
  • 0:57 - 0:59
    więc zróbcie sobie miejsce.
  • 0:59 - 1:01
    Trzeba poprzestawiać jakieś meble?
  • 1:01 - 1:02
    Nie śpieszcie się.
  • 1:02 - 1:03
    Poczekam.
  • 1:05 - 1:06
    Kiedy doliczę do trzech,
  • 1:06 - 1:08
    zaczniecie skakać na jednej nodze.
  • 1:08 - 1:10
    Gotowi?
  • 1:10 - 1:11
    Raz,
  • 1:11 - 1:13
    dwa,
  • 1:13 - 1:14
    trzy!
  • 1:14 - 1:15
    Hop,
  • 1:15 - 1:16
    hop,
  • 1:16 - 1:16
    hop,
  • 1:16 - 1:18
    hop,
  • 1:18 - 1:19
    hop.
  • 1:19 - 1:20
    Nieźle!
  • 1:20 - 1:22
    Nie przestawajcie skakać,
  • 1:22 - 1:25
    a teraz zaszczekajcie jak pies.
  • 1:25 - 1:26
    Hau, hau,
  • 1:26 - 1:28
    hau, hau,
  • 1:28 - 1:30
    hau, hau,
  • 1:30 - 1:32
    To był dopiero szczek!
  • 1:32 - 1:33
    Jeszcze trochę.
  • 1:33 - 1:36
    Hau, hau, hau,
  • 1:36 - 1:37
    A teraz trzy,
  • 1:37 - 1:38
    dwa,
  • 1:38 - 1:39
    jeden,
  • 1:39 - 1:40
    Stop!
  • 1:40 - 1:43
    Odpocznijcie i usiądźcie sobie,
  • 1:43 - 1:45
    Pomyślcie teraz, ile czasu minęło
  • 1:45 - 1:47
    pomiędzy moim odliczaniem,
  • 1:47 - 1:49
    kiedy zaczęliście skakać,
  • 1:49 - 1:50
    a momentem, gdy powiedziałem: "Stop".
  • 1:50 - 1:52
    Spróbujcie zgadnąć.
  • 1:52 - 1:56
    Podajcie dokładną liczbę - sekundy, minuty.
  • 1:56 - 1:58
    Zapiszcie ten czas na kartce.
  • 2:00 - 2:01
    Już?
  • 2:01 - 2:05
    To było dokładnie 26 sekund.
  • 2:05 - 2:06
    Pomyliliście się?
  • 2:06 - 2:08
    Są spore szanse, że tak.
  • 2:08 - 2:10
    Dlaczego tak się dzieje?
  • 2:10 - 2:13
    Przyczyną jest percepcja czasu.
  • 2:13 - 2:16
    Choć potrafimy określać czas bardzo dokładnie,
  • 2:16 - 2:19
    doświadczając czegoś nowego, dynamicznego,
  • 2:19 - 2:20
    jak podskakiwanie na jednej nodze
  • 2:20 - 2:23
    i słuchanie rozkazów głosu z komputera
  • 2:23 - 2:26
    lub skakanie ze spadochronem,
  • 2:26 - 2:29
    często błędnie określamy upływ czasu.
  • 2:29 - 2:31
    Pierwszy skok na bungee
  • 2:31 - 2:35
    wydaje się trwać może 10 sekund,
  • 2:35 - 2:37
    choć pomiar czasu mógł wykazać,
  • 2:37 - 2:40
    że skok trwał jedynie 5 sekund.
  • 2:40 - 2:42
    Wyjaśnieniem tej różnicy jest fakt,
  • 2:42 - 2:44
    że w odróżnieniu od fizycznego spadku ciała,
  • 2:44 - 2:46
    percepcja naszego mózgu nie podąża
  • 2:46 - 2:49
    w prostej linii między dwoma punktami.
  • 2:49 - 2:50
    Niektórzy naukowcy twierdzą,
  • 2:50 - 2:53
    że mózg podąża bardziej zakrzywioną ścieżką,
  • 2:53 - 2:55
    zależną od ilości informacji,
  • 2:55 - 2:57
    które odbieramy, spadając.
  • 2:57 - 2:59
    David Eagleman,
  • 2:59 - 3:02
    neurobiolog z Baylor College of Medicine,
  • 3:02 - 3:04
    uważa, że percepcja czasu zależy
  • 3:04 - 3:07
    od ilości wspomnień i informacji,
  • 3:07 - 3:08
    które zapisujemy w mózgu.
  • 3:08 - 3:10
    Kiedy zdobywamy nowe doświadczenia,
  • 3:10 - 3:13
    np. przy pierwszym skoku z trampoliny,
  • 3:13 - 3:14
    zmysły się nam wyostrzają.
  • 3:14 - 3:16
    Odbieramy więcej szczegółów,
  • 3:16 - 3:18
    wrażeń wzrokowych, dźwięków, zapachów
  • 3:18 - 3:20
    niż miałoby to miejsce w normalnej sytuacji.
  • 3:20 - 3:21
    Zapisujemy w umysłach więcej informacji,
  • 3:21 - 3:23
    układając je we wspomnienia.
  • 3:23 - 3:25
    Im więcej informacji zapamiętamy,
  • 3:25 - 3:29
    takich jak zapach chloru podczas skoku,
  • 3:29 - 3:30
    czy kolor wody,
  • 3:30 - 3:33
    tym dłuższa jest percepcja tego doświadczenia.
  • 3:33 - 3:35
    Oznacza to, że ilość wspomnień
  • 3:35 - 3:37
    i informacje zapisane w mózgu
  • 3:37 - 3:39
    mają bezpośredni wpływ na to,
  • 3:39 - 3:41
    jak długo według nas coś trwało.
  • 3:41 - 3:43
    Czy słyszeliście kiedyś relację kogoś,
  • 3:43 - 3:45
    kto przeżył wypadek samochodowy?
  • 3:45 - 3:49
    Choć wypadki drogowe zwykle trwają sekundy,
  • 3:49 - 3:51
    ich uczestnicy często mieli wrażenie,
  • 3:51 - 3:54
    jakby trwało to o wiele dłużej.
  • 3:54 - 3:56
    Percepcja czasu może także tłumaczyć,
  • 3:56 - 4:00
    czemu dzieciństwo zdawało się nie mieć końca.
  • 4:00 - 4:03
    Dla dorosłych rok może minąć jak mgnienie oka.
  • 4:03 - 4:06
    Dzieci kodują w głowach więcej informacji.
  • 4:06 - 4:08
    Dzieje się tak, bo wiele doświadczeń
  • 4:08 - 4:12
    doznanych w dzieciństwie jest dla nas nowych.
  • 4:12 - 4:14
    Wspomnień zapisanych w mózgu jest tyle,
  • 4:14 - 4:17
    że wracając do nich mamy wrażenie,
  • 4:17 - 4:20
    że wydarzenia te trwały wieki.
  • 4:20 - 4:22
    Dodatkowo, kiedy mieliśmy 5 lat,
  • 4:22 - 4:25
    rok stanowił 1/5 naszego życia.
  • 4:25 - 4:29
    Dla 25-latka rok to tylko 1/25,
  • 4:29 - 4:31
    co zmienia percepcję czasu.
  • 4:31 - 4:33
    Jeśli jesteście dorośli,
  • 4:33 - 4:34
    przypomnijcie sobie, jak po raz pierwszy
  • 4:34 - 4:37
    wybraliście się do dalekiego kraju.
  • 4:37 - 4:40
    Czy te 2 tygodnie,
    spędzone na poznawaniu otoczenia,
  • 4:40 - 4:44
    nie zdawały się trwać dłużej niż 14 dni?
  • 4:44 - 4:45
    Chociaż percepcja czasu jest mocno osadzona
  • 4:45 - 4:47
    w naukach ścisłych i teorii,
  • 4:47 - 4:49
    daje nam bardzo dobrą lekcję,
  • 4:49 - 4:51
    jak powinniśmy przeżywać życie.
  • 4:51 - 4:52
    Z pewnością słyszeliście,
  • 4:52 - 4:54
    że nie powinno się wylegiwać na kanapie,
  • 4:54 - 4:56
    i pozwalać, by życie przeciekało przez palce.
  • 4:56 - 4:59
    Percepcja czasu wyjaśnia, dlaczego tak jest.
  • 4:59 - 5:00
    Gdy wstaniecie i zaczniecie odkrywać świat,
  • 5:00 - 5:01
    zdobywając nowe doświadczenia,
  • 5:01 - 5:04
    czy nawet skacząc na jednej nodze,
  • 5:04 - 5:06
    i szczekając jak pies,
  • 5:06 - 5:07
    poczujecie, że życie
  • 5:07 - 5:10
    trwa znacznie dłużej.
Title:
Jak postrzegamy czas? - Matt Danzico
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/an-exercise-in-time-perception-matt-danzico

Dlaczego niektóre wydarzenia zdają się trwać bez końca, a inne mijają w mgnieniu oka? Pod wpływem wspomnień mamy tendencję do przeszacowywania czasu trwania nowych doświadczeń. Matt Danzico wyjaśnia, dlaczego zdaje nam się, że dzieciństwo trwało wiecznie, a podczas urlopu czuliśmy się, jakby upłynęły dwa miesiące, a nie dwa tygodnie.

Lekcja: Matt Danzico, animacja: London Squared Productions.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:25

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input.
    =========================================================================================== Odpowiedzieć najlepiej przez komentarze przy tłumaczeniu http://www.amara.org/en/videos/cDMfpR2B96wG/pl/518347/?tab=comments. Jeśli odpowiadasz przez Amarę, podaj w temacie tytuł i nazwisko prelegenta, inaczej trudno mi znaleźć, o której prelekcji mowa. =========================================================================================== Korekta miła, łatwa i przyjemna. Brawo :-) Poskracałam, co się dało (http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles) i wprowadziłam łamanie linijek (http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines).
    ================================================================================
    Nadużywanie zaimków dzierżawczych.

    W języku angielskim zaimków dzierżawczych używa się znacznie częściej niż w polskim. Jeśli zaimek nie służy do rozróżnienia w razie wątpliwości, do której osoby coś przynależy, w polskim zaimka dzierżawczego nie użyjemy (np. "I go there with my wife" --> "Idę tam z żoną" - nie trzeba zaznaczać, że własną, nie cudzą, bo wynika to z kontekstu). ================================================================================
    Okoliczniki czasu i miejsca wydzielone przecinkiem.

    Okoliczniki czasu i miejsca na początku zdania nie są w języku polskim oddzielane przecinkiem, inaczej niż w angielskim. Przykład: "Today, the basis for scientific time" = "Dzisiaj, podłożem mierzenia czasu" --> "Dzisiaj podłożem mierzenia czasu" (opis)

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.