< Return to Video

Aztek efsanesinin en farklı güneş tanrısı - Kay Almere Read

  • 0:07 - 0:12
    Aztek tanrılarının en güçsüzü,
    hastalıklı ve sivilcelerle kaplı Nanahuatl
  • 0:12 - 0:15
    yeni bir dünya yaratmak için seçilmişti.
  • 0:15 - 0:19
    Her biri "Güneş Tanrısı" tarafından
    yaratılmış dört dünya vardı
  • 0:19 - 0:22
    ve her biri sırasıyla yok edilmişti:
  • 0:22 - 0:25
    İlki jaguarlar, sonraki rüzgarlar,
  • 0:25 - 0:29
    ondan sonraki ateş yağmurları
    ve dördüncüsü ise seller tarafından.
  • 0:29 - 0:31
    Beşinci Güneşi yaratmak için
  • 0:31 - 0:33
    "Tüylü Yılan" lakaplı Lord Quetzalcoatl
  • 0:33 - 0:37
    yeraltı dünyasına gitmiş,
    eski insanların kemikleriyle dönmüş
  • 0:37 - 0:40
    ve yeni hayatlar yaratmak için
    onları kendi kanıyla beslemişti.
  • 0:40 - 0:42
    Ancak yaşayacakları
    bir dünyanın olması için
  • 0:42 - 0:46
    başka bir tanrı büyük ateşe atlayıp
    beşinci dünya olması gerekiyordu.
  • 0:46 - 0:51
    Yiyecek Tanrısı ve Ateş Tanrısı
    bu görev için Nanahuatl'ı seçerken
  • 0:51 - 0:56
    Yağmur Tanrısı ve Dört Çeyreğin Tanrısı
    kendi tekliflerini seçmişti:
  • 0:56 - 0:59
    şerefli, zengin Tecciztecatl.
  • 0:59 - 1:01
    İlk olarak, seçilmiş kişiler
    dört günlük bir orucu
  • 1:01 - 1:03
    ve kan verme ayinini
    tamamlamak zorundaydı.
  • 1:03 - 1:06
    Nanahuatl'ın kendi kanını
    akıtacağı kaktüs dikenlerinden
  • 1:06 - 1:09
    ve kendi kanıyla boyamak için
    çam dallarından başka bir şeyi yoktu,
  • 1:09 - 1:11
    ancak elinden geleni yapmakta kararlıydı.
  • 1:11 - 1:15
    Bu sırada Tecciztecatl,
    kendi kanını sunmak için
  • 1:15 - 1:18
    yanardöner quetzal tüyleriyle süslenmiş
  • 1:18 - 1:22
    muhteşem yeşim rengi dikenleri ve dalları
    kullanarak servetiyle hava atıyordu.
  • 1:22 - 1:25
    Dört gün geçtiğinde ateş gürlüyordu.
  • 1:25 - 1:29
    Gururlu Tecciztecatl
    dört kez alevlere yaklaştı
  • 1:29 - 1:32
    ve dört kez korku içinde geri çekildi.
  • 1:32 - 1:34
    Alçakgönüllü Nanahuatl bir adım öne çıktı.
  • 1:34 - 1:37
    Diğer tanrılar onu beyaza boyayıp
    üzerine tüyleri yapıştırdılar.
  • 1:37 - 1:40
    Tereddüt etmeden kendini alevlere attı.
  • 1:40 - 1:43
    Ateşten kararmış bir kartal,
    ateş üzerinde süzülerek
  • 1:43 - 1:46
    Nanahuatlt'ı yakaladı
    ve onu gökyüzüne taşıdı.
  • 1:46 - 1:49
    Orada onu, Yiyecek Tanrı
    ve Tanrıçası yıkadı,
  • 1:49 - 1:53
    tüylü bir tahta oturttu ve başının
    etrafına kırmızı bir şerit sardı.
  • 1:53 - 1:56
    Nanahuatl'dan esinlenen Tecciztecatl,
  • 1:56 - 2:00
    kendini ateşten geriye kalanlara attı:
    soğumuş küllere.
  • 2:00 - 2:05
    Ateş çukurunun üstünden bir jaguar atladı,
    ancak Tecciztecatl'ı gökyüzüne taşıyamadı.
  • 2:05 - 2:10
    Tecciztecatl ufka ulaştığında bir grup
    tanrı eski püskü giysilerle onu giydirdi.
  • 2:10 - 2:14
    Yine de Nanahuatl kadar
    ışıl ışıl parlıyordu.
  • 2:14 - 2:17
    Ama daha az cesaret ve daha fazla
    gurur gösterdiğinden dolayı,
  • 2:17 - 2:23
    tanrılardan biri bir tavşanı tuttu,
    yüzüne fırlattı ve ışığını azalttı.
  • 2:23 - 2:26
    Ancak beşinci dünya hala
    tam anlamıyla yaratılmamıştı.
  • 2:26 - 2:29
    Güneş Tanrısı Nanahuatl, daha önceki
    tüm güneşlerin hareket ettiği gibi
  • 2:29 - 2:32
    gökyüzünde hareket etmeden
    dört gün boyunca parladı.
  • 2:32 - 2:36
    Bu esnada evlerinde Teotihuacan,
    tanrılar, endişelenmeye başladı.
  • 2:36 - 2:40
    Obsidiyen Şahinini, ne sorun olduğunu
    sormak üzere yukarı gönderdiler.
  • 2:40 - 2:44
    Nanahuatl, nasıl ki kendini
    Güneş Tanrısı olmak için feda ettiyse
  • 2:44 - 2:46
    gökyüzünde hareket etmek için de
  • 2:46 - 2:50
    şimdi diğer tanrıların kanıyla
    beslenmesi gerektiğini söyledi.
  • 2:50 - 2:55
    Bu öneriye öfkelenen Şafak Tanrısı
    yükseldi ve Güneş Tanrısına bir ok attı.
  • 2:55 - 2:57
    Güneş Tanrısı da bir ok attı
  • 2:57 - 3:01
    ve quetzal-tüylü okları onu dondurarak
    Şafak Tanrısının yüzüne vurdu.
  • 3:01 - 3:04
    Başkaları aceleyle davranamadan
  • 3:04 - 3:07
    diğer tanrılar ne yapacaklarını
    tartışmak için birbirlerine döndüler.
  • 3:07 - 3:13
    Tabii ki kimse ne kendisini feda etmek
    ne de Şafak Tanrısı gibi davranmak istedi.
  • 3:13 - 3:17
    Üstelik Nanahuatl dünyayı beslemek için
    kendi görevini yerine getirmişken
  • 3:17 - 3:19
    nasıl olur da karşılığında
    onu beslemeyi reddederler?
  • 3:19 - 3:23
    Zayıf Tecciztecatl'ın bile
    en sonunda Nanahuatl'ın cesaretine
  • 3:23 - 3:26
    nasıl imrendiğini hatırladılar.
  • 3:26 - 3:30
    Nihayetinde diğer beş tanrı
    kendilerini feda etmeye karar verdiler.
  • 3:30 - 3:34
    Ölüm Tanrısı hepsini teker teker obsidiyen
    bıçakla kalplerinden bıçaklayarak
  • 3:34 - 3:37
    vücutlarını yeni Güneş Tanrısına sundu.
  • 3:37 - 3:39
    Son tanrı feda edilirken
  • 3:39 - 3:43
    Lord Quetzalcoatl, büyük ateşin közlerini
    üfleyerek hayata döndürdü,
  • 3:43 - 3:46
    güneş en sonunda gökyüzünde
    hareket etmeye başladı
  • 3:46 - 3:48
    ve beşinci çağı başlattı.
  • 3:48 - 3:52
    Cesareti diğer tüm tanrılara ilham veren
    sivilceli, cılız biri sayesinde
  • 3:52 - 3:54
    güneş günlük yörüngesini izliyor
  • 3:54 - 3:58
    ve tavşan yüzlü ay da
    beraberinde onu takip ediyor.
Title:
Aztek efsanesinin en farklı güneş tanrısı - Kay Almere Read
Speaker:
Kay Almere Read
Description:

Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-aztec-myth-of-the-unlikeliest-sun-god-kay-almere-read

Aztek tanrılarının en güçsüzü, hastalıklı ve sivilcelerle kaplı Nanahuatl yeni bir dünya yaratmak için seçilmişti. Her biri "Güneş Tanrısı" tarafından yaratılmış zaten dört dünya vardı ve her biri sırasıyla yok edilmişti. Yeni bir dünyanın yaratılması için başka bir tanrının büyük ateşe atlaması ve beşinci güneş olması gerekiyordu. Nanahuatl fedakarlığı tamamlayabilecek mi? Kay A. Read güneşin efsanesini anlatıyor.

Tomás Pichardo-Espaillat tarafından yönetilen Kay Almere Read dersi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:58

Turkish subtitles

Revisions