< Return to Video

Momentum: Ice skater throws a ball | Impacts and linear momentum | Physics | Khan Academy

  • 0:00 - 0:01
    კეთილი იყოს თქვენი დაბრუნება.
  • 0:01 - 0:04
    ახლა კიდევ რამდენიმე ამოცანას ამოვხსნი
    იმპლსზე.
  • 0:04 - 0:07
    პირველ ამოცანაში გვყავს მოციგურავე და ის
  • 0:07 - 0:09
    საციგურაო მოედანზეა.
  • 0:09 - 0:10
    და მას ბურთი უჭირავს.
  • 0:10 - 0:15
    და ეს ბურთი---დავხატავ-- არის
  • 0:15 - 0:16
    0.15 კილოგრამიანი.
  • 0:19 - 0:21
    და ის მას ისვრის.
  • 0:21 - 0:24
    ვთქვათ, რომ ის მას თავის პირდაპირ ისვრის,
    მიუხედავად იმისა,
  • 0:24 - 0:25
    რომ ჩვენ გვიყურებს.
  • 0:25 - 0:27
    თავისი ტანისთვის პირდაპირ არის.
  • 0:27 - 0:33
    და ისვრის ზუსტად პირდაპირ.
  • 0:33 - 0:35
    ვიცი, რომ რაღაცის სროლა ზუსტად პირდაპირ
  • 0:35 - 0:38
    რთულია, მაგრამ ჩავთვალოთ, რომ შეუძლია.
  • 0:38 - 0:42
    ისვრის ზუსტად პირდაპირ სიჩქარით, რადგან
  • 0:42 - 0:44
    მიმართულებასაც ვუთითებთ, ეს ნიშნავს, რომ
  • 0:44 - 0:48
    ეს სიჩქარე ვექტორულია და არა სკალარული,
    რადგან სკალარულს მხოლოდ რიცხვითი
  • 0:48 - 0:51
    მნიშვნელობა აქვს ვექტორულს კი რიცხვითი
    მნიშვნელობა და მიმართულება.
  • 0:51 - 0:58
    ის ბურთს ისვრის 35მ/წმ-შია და ბურთი
  • 0:58 - 1:03
    0.15 კილოგრამია
  • 1:03 - 1:09
    ამოცანა გვეუბნება, რომ კომბინირებული მასა-
    მისი და ბურთის ერთად
  • 1:09 - 1:18
    50 კილოგრამია.
  • 1:18 - 1:20
    თავიდან, სანამ ის რამეს გააკეთებს,
    ორივე უძრავადაა,
  • 1:20 - 1:23
    მერე კი ის ისვრის ბურთს და კითხვაა,
    ბურთის სროლის შემდეგ
  • 1:23 - 1:25
    რა არის მოციგურავის უკუგდების სიჩქარე?
  • 1:25 - 1:29
    ანუ ბურთის სროლით რამდენად უკან
  • 1:29 - 1:30
    უბიძგებს საკუთარ თავს.
  • 1:30 - 1:33
    რა არის მისი სიჩქარე უკანა მიმართულებით?
  • 1:33 - 1:36
    და თუ არ იცით ტერმინი უკუგდება, ეს ხშირად
    გამოიყენება, როდესაც...
  • 1:36 - 1:40
    არ მინდა ვიფიქროთ ძალადობრივ რაღაცეებზე,
    მაგრამ
  • 1:40 - 1:42
    როდესაც თოფს ისვრი
  • 1:42 - 1:45
    შენი მხარი განიცდის უკუგდებას, რადგან
    ისევ და ისევ
  • 1:45 - 1:46
    იმპულსი ინახება.
  • 1:46 - 1:48
    გარკვეული ოდენობის იმპულსი მიდის
  • 1:48 - 1:51
    იმ ტყვიაზე, რომელიც ძალიან მსუბუქი და
    სწრაფია.
  • 1:51 - 1:55
    მაგრამ რადგან იმპულსი ინახება, შენი მხარი
    საპირისპირო მიმართულებით
  • 1:55 - 1:56
    იძენს სიჩქარეს.
  • 1:56 - 1:57
    ამაზე სხვა ამოცანას გავაკეტებ
  • 1:57 - 1:59
    ახლა ამ ამოცანას დავუბრუნდეთ.
  • 1:59 - 2:02
    როგორც უკვე ვთქვი, იმპულსი ინახება.
  • 2:02 - 2:06
    რა არის იმპულსი ამოცანის დასაწყისში,
  • 2:06 - 2:08
    საწყისი იმპულსი?
  • 2:08 - 2:10
    სხვა ფრად გვაკეთებ.
  • 2:10 - 2:12
    ეს არის საწყისი იმპულსი.
  • 2:12 - 2:18
    საწყისი მასა არის 50კგ, არა? რადგან
  • 2:18 - 2:22
    ის და ბურთი ერთად 50კგ-ია, გამრავლებული
    სიჩქარეზე.
  • 2:22 - 2:24
    სიჩქრე 0-ია.
  • 2:24 - 2:30
    დასაწყისში სისტეის სიჩქარე 0-ია.
  • 2:30 - 2:34
    ანუ იმპულსიც 0-ია.
  • 2:34 - 2:37
    P საწყისი 0-ია.
  • 2:37 - 2:42
    რადგან ჯამში 0 იმპულსით ვიწყებთ,
    საბოლოო ჯამური
  • 2:42 - 2:43
    იმპულსიც 0 უნდა იყოს.
  • 2:43 - 2:44
    მოგვიანებით რა არის
  • 2:44 - 2:48
    იმპულსი? გვაქვს ბურთი, რომელიც მოძრაობს
    35მ/წმ სიჩქარით და ბურთის მასა
  • 2:48 - 2:58
    0.15კგ-ია. დროებით ერთეულებს არ მივაქცევ
    ყურადგღებას ადგილი, რომ
  • 2:58 - 3:00
    დავზოგო.
  • 3:00 - 3:02
    გამრავლებული ბურთის სიჩქარეზე.
  • 3:02 - 3:05
    გამრავლებული 35მ/წმ-ზე.
  • 3:05 - 3:09
    ეს არის ბურთის იმპულსს დამატებული
  • 3:09 - 3:10
    მოციგურავის იმპულსი.
  • 3:10 - 3:12
    რა არის მისი მასა?
  • 3:12 - 3:14
    მისი მასა იქნება 50-ს გამოკლებული ეს.
  • 3:14 - 3:22
    დიდად არ აქვს მნიშვნელობა მაგრამ ვთქვათ
    არის 49---
  • 3:22 - 3:25
    რა არის--- 49.85კგ.
  • 3:25 - 3:28
    გამრავლებული მის ახალ სიჩქარეზე.
    გამრავლებული
  • 3:28 - 3:29
    სიჩქარეზე.
  • 3:29 - 3:31
    ამას დავუძახოთ მოციგურავის სიჩქარე.
  • 3:31 - 3:35
    ახლა გამოვიტან ჩემს სანდო კალკულატორს.
  • 3:38 - 3:41
    აბა ვნახოთ
  • 3:41 - 3:51
    0.15 * 35 = 5.25
  • 3:51 - 3:56
    ეს ტოლია 5.25-ის
  • 3:56 - 4:02
    პლიუს 49.85 გამრავლებული მოციგურავის
    სიჩქარეზე.
  • 4:02 - 4:05
    და ეს რათქმა უნდა ტოლია 0-ის, რადგან
    საწყისი
  • 4:05 - 4:06
    სიჩქარე 0 იყო.
  • 4:06 - 4:10
    ახლა, არ ვიცი, გამოვაკლოთ 5.25 ორივე
    მხარეს
  • 4:10 - 4:18
    და განოტოლება ასეთია- მინუს 5.25= 49.85
    გამრავლებული
  • 4:18 - 4:20
    მოციგურავის სიჩქარეზე.
  • 4:20 - 4:23
    ვამბობთ, რომ ბურთის იმპულსია
  • 4:23 - 4:25
    5.25
  • 4:25 - 4:29
    და რადგანაც ჯამურად სისტემის იმპულსი 0
    უნდა იყოს
  • 4:29 - 4:33
    მაშინ მოციგურავის იმპულსი 5.25 უნდა
  • 4:33 - 4:36
    იყოს საწინააღმდეგო მიმართულებით, ანუ
  • 4:36 - 4:39
    მისი იმპულსი მინუს 5.25-ია.
  • 4:39 - 4:41
    და მისი სიჩქარის დასადგენად უბრალოდ
    მის იმპულსს
  • 4:41 - 4:44
    გავყოფთ მასაზე.
  • 4:44 - 4:48
    ორივე მხარეს გავყოფთ 49.85-ზე და მივიღებთ
  • 4:48 - 4:50
    მოციგურავის სიჩქარეს.
  • 4:50 - 4:51
    ვნახოთ.
  • 4:51 - 5:02
    ეს უარყოფითი რიცხვი გავყოთ 49.85-ზე
  • 5:02 - 5:05
    უდრის მინუს 0.105
  • 5:05 - 5:16
    ანუ მინუს 0.105 მ/წმ-ში
  • 5:16 - 5:16
    ეს საინტერესოა.
  • 5:16 - 5:20
    როდესაც ბურთს ისვრის 35 მ/წმ-ით
  • 5:20 - 5:25
    რაც საკმაოდ სწრაფია, ის დაახლოებით
    10სმ-ით
  • 5:25 - 5:28
    დაიხევს უკან, დაახლოებით 10სმ/წმ-ით.
  • 5:28 - 5:31
    ის ბევრად ნელა დაიხევს უკან, მაგრამ
  • 5:31 - 5:32
    მაინც დაიხევს უკან.
  • 5:32 - 5:34
    და თუდაუფიქრდებით ეს მამოძრავეელი ძალის
    ერთ-ერთი ფორმაა
  • 5:34 - 5:36
    ასე მუშაობს რაკეტა.
  • 5:36 - 5:40
    ის ამოტყორცნის რამეს, რასაც ნაკლები მასა
    აქვს, მაგრამ
  • 5:40 - 5:44
    ძალიან სქრაფია. და რადგანაც იმპულსი
    ინახება
  • 5:44 - 5:48
    ეს რაკეტას საწინააღმდეგო მიმართულებით
    უბიძგებს.
  • 5:48 - 5:52
    ახლა ვნახოთ თუ სხვა ამოცანის დამატება
    შეგვიძია.
  • 5:52 - 5:55
    ანდა, ალბათ უკეთესია ეს ამოცანა დავტოვოთ
  • 5:55 - 5:57
    ასე და სხვა ამოცანისთვის მეტი დრო გვექნება
  • 5:57 - 5:59
    რომელიც შედარებით უფრო რთული იქნება.
  • 5:59 - 6:00
    მალე გნახავთ.
Title:
Momentum: Ice skater throws a ball | Impacts and linear momentum | Physics | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
06:01

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.