-
-
Binadamu siku zote wamekuwa wakigundua
-
kwamba vitu vingine ni viferu kuliko vingine.
-
Kwa mfano, hiki kipande cha mstari kinaonekana
-
kirefu kuliko hiki kipande cha mstari.
-
Lakini hiyo tu hairidhishi kulinganisha.
-
Unatakiwa kuupima.
-
Unataka kujua mstari wa pili ni
-
mrefu zaidi kuliko wa kwanza.
-
Sasa je tunafanyaje?
-
Vizuri, inabidi tuwe na kipimo cha urefu.
-
Kwa hiyo kama tukichukua hiki ndicho kipimo chetu cha urefu,
-
tuchukulie hii ni hatua moja, kisha tutaweza kujua
-
je hiyo mistari mingine ina hatua ngapi?
-
Kwa hiyo mstari wa kwanza unaonekana kama--
-
tunaweza kutumia moja kati ya hivyo vipimo kisha tunaweza kurudia tena,
-
unaonekana kama una hatua mbili.
-
Wakati huu wa tatu unaonekana kama--
-
hebu tuhesabu una hatua 1, 2, 3.
-
Kwa hiyo huu una hatua tatu.
-
Na hapa ninatumia hatua.
-
Ila wakati mwingine tunatumia sentimita
-
pale ambapo kipimo huonekana kama hivi.
-
Kitaonekana tofauti kulingana na skrini yako.
-
Au tunaweza kuwa na inchi ambayo inaonekana kama hivi.
-
Au tunaweza kutumia futi ambayo
-
haiwezi kutosha kwenye hii skrini kulingana na ukubwa wa
-
inchi au mita niliouchora.
-
Kwa hiyo kuna vizio mbalimbali ambavyo
-
unaweza kutumia kupima.
-
Lakini sasa hivi hebu tufikirie vipimo vingine.
-
Huu mstari ni upande mmoja.
-
Huu ni upande mmoja.
-
Kwa nini huu ni upande mmoja?
-
Kwa sababu tunaweza kupima urefu tu.
-
Hebu sasa hivi tuone pande mbili.
-
Tuangalie pande mbili ambapo
-
maumbo yanaweza kuwa na urefu na upana au upana na kimo.
-
Hebu tuchukulie haya maumbo mawili hapa ambayo yanaonekana kam a hivi.
-
Tuchukulie hili ni umbo mojawapo.
-
Hili ni umbo la kwanza.
-
Kumbuka pia, lina upana na kimo.
-
Au unaweza kusema lina upana na urefu,
-
kulingana na jinsi utakavyoliangalia.
-
Hebu tuchukulie hili umbo hapa.
-
Hili ni lingine.
-
Na hili hapa ni umbo lingine.
-
Najaribu kuyachora vizuri.
-
Kwa hiyo lina pande mbili.
-
Tunataka kujua je hizi pande mbili
-
zinachukua nafasi ya ukubwa gani?
-
Au kila umbo lina eneo gani?
-
Tuyalinganishe tena.
-
Hili la pili, kama ukiliangalia kama zulia au mstatili,
-
mstatili wa pili unachukua nafasi kubwa ya skrini yangu
-
kuliko hili la kwanza, lakini nataka kulipima.
-
Je, tutawezaje kulipima?
-
Inabidi tena tupate vipimo vya mraba kamili.
-
badala ya kizio cha urefu, sasa hivi tuna pande mbili.
-
Inabidi tuwe na kipimo cha mraba.
-
Kwa hiyo tutakuwa na kipimo chetu cha mraba.
-
Na kipimo cha mraba tutatafsiri kama mraba,
-
ambapo upande na kimo chake
-
vyote vinalingana.
-
Kwa hiyo huu ni upana wake ambao ni hatua moja na kimo chake ni hatua moja.
-
Kwa hiyo tutasema una mita 1 za mraba.
-
kwa kawaida hii ni hatua moja.
-
Kisha unaweka hii 2 hapa, ikimaanisha kipeuo
-
Badala ya kuandika hatua, ingeweza pia
-
kuwa sentimita.
-
Kwa hiyo itakuwa sentimita 1 za mraba.
-
Lakini sasa hivi tunaweza kutumia hili umbo kupima haya maeneo.
-
Na kama tulivyosema je miraba mingapi yenye urefu huu
-
inaweza kutosha kwenye hii mistari,
-
tunaweza kujua ni miraba mingapi kama hii inaweza kutosha hapa?
-
Kwa hiyo hapa tunaweza kuchukua moja ya mraba kamili
-
na kusema unaweza kutosha nafasi hii.
-
Tunahitaji mingi zaidi ili kuweza kutosha umbo lote.
-
Tutaweka mraba mwingine pale.
-
Na mwingine hapa.
-
Tutaweka mraba mwingine hapa.
-
Vizuri, miraba 4 imeweza kutosha kwenye umbo hili.
-
Kwa hiyo tunaweza kusema kwamba hili umbo lina
-
eneo la miraba 4 au miraba 4.
-
Vipi kuhusu hili hapa?
-
inaonekana linaweza kutosha miraba 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8,
-
9.
-
Kwa hiyo hili hapa lingetosha miraba 9.
-
hebu tuendelee.
-
Tunaishi kwenye dunia yenye mwonekano wa pande tatu.
-
Kwa nini tujizuie na kuona pande mbili tu?
-
Haya hebu sasa tuone hizo pande tatu.
-
Kwa mara nyingine, watu wanaposema pande tatu,
-
wanamaanisha mwonekano wa pande zote tatu.
-
Wanazungumzia kuhusu mielekeo mitatu tofauti
-
unayoweza kupima vitu.
-
Hapa kuna urefu tu.
-
Hapa kuna urefu na upana au upana na kimo.
-
Na hapa kuna upana na kimo na kina.
-
Tuchukulie una umbo kama hili
-
na tunaishi kwenye dunia
-
yenye mwonekano wa pande tatu
-
kisha una umbo lingine kama hili,
-
inaonekana kama hili umbo la pili linachukua sehemu kubwa zaidi,
-
kuliko umbo la kwanza.
-
Linaonekana kama ni kubwa zaidi.
-
Lakini tunawezaje kulipima?
-
Kumbuka, ukubwa ni ile nafasi inayotosha umbo zima
-
na kuonekana pande tatu.
-
Eneo ni nafasi inayochukuliwa na kitu kwenye pande mbili.
-
Urefu ni nafasi inayochukuliwa
-
upande mmoja.
-
Lakini tunapofikiria kuhusu nafasi
-
huwa tunafikiria pande tatu.
-
Je wewe ungechukua nafasi kiasi gani hapa duniani
-
tunamoishi?
-
Kama tulivyofanya, tunaweza kutafsiri badala ya
-
kizio urefu au eneo,
-
tunaweza kutafsiri ukubwa au mchemraba kamili.
-
Kwa hiyo hebu tufanye wote.
-
Hebu tutafsiri mchemraba wetu.
-
Na huu hapa ni mchemraba ambao urefu, upana na kimo chake
-
vitakuwa na thamani moja.
-
Ngoja nijaribu kuchora mchemraba.
-
Na zote zitakuwa na urefu wa hatua moja.
-
Kwa hiyo itakuwa kimo cha hatua moja, na kina cha hatua moja
-
na upana wa hatua moja.
-
Kwa hiyo ili kupima ukubwa,
-
tunaweza kusema je hii michemraba mingapi inaweza kutosha
-
kwenye haya maumbo?
-
kama hili hapa
-
huwezi kuyaona yote.
-
Ninaweza kulivunjavunja
-
ngoja nihesabau kwanza
-
ili niweze kufanya vizuri.
-
Ni vigumu kidogo kuyaona yote
-
kwa sababu kuna baadhi ya michemiraba ambayo iko nyuma yake.
-
Lakini ukilichukulia kama matabaka mawili,
-
Kwa hiyo tabaka la kwanza litaonekana kama hivi.
-
Tabaka la kwanza litaonekana kama hivi.
-
Hebu fikiria vitu viwili kama hivi vimegandana
-
kwa hiyo hiki cha kwanza kitakuwa na michemiraba 1, 2, 3, 4
-
Sasa hili litakuwa na matabaka haya mawili
-
yaliyogandana.
-
Kwa hiyo hapa una hatua za ukubwa 8.
-
Au ungeweza kuwa na hatua za ukubwa 8.
-
Na hapa je?
-
Kama tukijaribu kuyaweka hapa yote--
-
ngoja nichore.
-
-
Litaonekana kama hivi.
-
-
Najaribu kuchora kwa haraka.
-
Kama tukijaribu kuvitenganisha hapa,
-
tungeweza kuwa na sehemu tatu zilizobandikwa
-
kila moja litaonekana kama hivi.
-
Najaribu kuchora vizuri.
-
Sehemu tatu ambazo zitaonekana
-
ninachokichora hapa.
-
Kwa hiyo litaonekana kama hivi.
-
Kwa hiyo kama ukichukua haya matabaka yaliyogandishwa pamoja
-
utapata kitu kama hiki hapa.
-
Na kila tabaka lina michemiraba 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.
-
9 mara 3, utapata hatua za ukubwa 27 kwenye hili umbo
-
hapa.
-
Hii itatusaidia
-
kupima vitu
-
hususani jinsi tunavyopima vitu katika pande tofauti,
-
hususani katika mwonekano wa pande tatu tunaita ukubwa.