Những thực phẩm mà tổ tiên của bạn yêu thích là gì?
-
0:00 - 0:05Năm ngoái, tôi sống cùng một gia đình
bản địa ở Ấn Độ. -
0:07 - 0:08Một buổi chiều nọ,
-
0:08 - 0:11đứa con trai nhỏ đang ăn
-
0:11 - 0:16và khi thấy tôi,
nó nhanh chóng giấu cà ri sau lưng. -
0:17 - 0:21Tôi mất rất nhiều thời gian để thuyết phục
cậu bé cho tôi thấy thứ mà cậu đang ăn. -
0:22 - 0:25Thì ra là ấu trùng bướm đêm-
-
0:25 - 0:29một món truyền thống của người Madia
bản địa. -
0:29 - 0:31Tôi kêu lên:
-
0:31 - 0:33"Ôi Chúa ơi, hóa ra em đang ăn chúng,
-
0:33 - 0:35còn lại một chút nào cho chị không?"
-
0:36 - 0:39Tôi nhìn thấy sự ngạc nhiên trong mắt cậu.
-
0:39 - 0:41"Chị... ăn chúng sao"?
-
0:42 - 0:45"Chị thích món này lắm", tôi trả lời.
-
0:47 - 0:50Tôi có thể thấy rằng cậu không tin tôi
một chút nào. -
0:51 - 0:55Làm thế nào mà một phụ nữ thành thị
tri thức lại thích đồ ăn giống như cậu? -
0:57 - 1:00Sau đó, tôi mở lời về chủ đề này
với bố cậu bé, -
1:00 - 1:03và nó hóa ra là một câu chuyện
cảm động vĩ đại. -
1:05 - 1:07Anh ấy nói những điều như:
-
1:07 - 1:10"Ồ, chỉ có đứa con trai này của tôi
thích ăn nó. -
1:10 - 1:13Chúng tôi bảo nó: "Bỏ đi, không hay đâu".
-
1:13 - 1:15Nhưng nó không nghe, bạn thấy đấy.
-
1:15 - 1:18Chúng tôi đã không ăn
từ rất nhiều đời trước rồi". -
1:20 - 1:22Tôi hỏi: "Tại sao?
-
1:23 - 1:25Đây là món ăn truyền thống của bạn.
-
1:26 - 1:29Nó có sẵn xung quanh của bạn,
-
1:29 - 1:30nó bổ dưỡng
-
1:30 - 1:33và tôi có thể bảo đảm nó ngon.
-
1:34 - 1:36Tại sao ăn nó là sai?"
-
1:37 - 1:38Người đàn ông im lặng.
-
1:39 - 1:41Tôi hỏi:
-
1:41 - 1:45"Bạn đã bị bảo rằng thức ăn của
bạn là xấu, -
1:45 - 1:48rằng ăn nó là lạc hậu,
-
1:48 - 1:50không văn minh?"
-
1:52 - 1:54Anh im lặng gật đầu.
-
1:55 - 2:01Đây chỉ là một trong rất nhiều lần
của tôi với người bản địa ở Ấn Độ -
2:01 - 2:04khi tôi chứng kiến sự xấu hổ
về thức ăn, -
2:05 - 2:08xấu hổ vì thức ăn bạn yêu thích,
-
2:08 - 2:11thứ đã được ăn qua nhiều thế hệ,
-
2:11 - 2:13bỗng bị cho là thấp kém,
-
2:13 - 2:15thậm chí không giống người.
-
2:16 - 2:21Và sự xấu hổ này không chỉ giới hạn
ở những món ăn lạ thường -
2:21 - 2:24như côn trùng hay có thể là chuột,
-
2:24 - 2:27mà còn cho đến những thực phẩm
thông thường: -
2:27 - 2:29rau trắng
-
2:29 - 2:32nấm, hoa
-
2:32 - 2:36về cơ bản, bất cứ thứ gì săn tìm được
thay vì nuôi trồng. -
2:37 - 2:41Ở Ấn Độ bản địa,
sự xấu hổ này tồn tại khắp nơi. -
2:42 - 2:44Điều gì cũng có thể khơi gợi nó.
-
2:44 - 2:49Một giáo viên ăn chay thượng đẳng
đến dạy trong một trường học, -
2:49 - 2:54trong vòng vài tuần, trẻ em sẽ nói với
cha mẹ rằng thật kinh khủng khi ăn cua -
2:54 - 2:55hoặc tội lỗi khi ăn thịt.
-
2:56 - 3:00Một chương trình dinh dưỡng của chính phủ
phục vụ món cơm trắng, -
3:00 - 3:03bây giờ không ai muốn ăn cơm gạo đỏ
hoặc kê. -
3:04 - 3:09Một tổ chức phi lợi nhuận đến làng với
một chế độ ăn lý tưởng cho phụ nữ có thai. -
3:09 - 3:11Rồi sao?
-
3:11 - 3:13Tất cả các bà mẹ mang thai
đều cảm thấy buồn -
3:13 - 3:16vì họ không thể chi trả cho
táo và bánh crepe. -
3:16 - 3:19Và mọi người quên đi các loại hoa quả
-
3:19 - 3:21có thể nhặt được từ thềm rừng.
-
3:23 - 3:24Các nhân viên y tế,
-
3:25 - 3:27các nhà truyền giáo,
-
3:27 - 3:30nhân viên chính phủ
-
3:30 - 3:33và ngay cả những đứa trẻ được giáo dục
-
3:33 - 3:37hầu như hét vào
những người dân địa phương -
3:37 - 3:41rằng thức ăn của họ không đủ tốt,
-
3:41 - 3:42không đủ văn minh.
-
3:43 - 3:46Và thế là thức ăn cứ biến mất,
-
3:47 - 3:49từng chút một.
-
3:50 - 3:54Tôi tự hỏi nếu tất cả các bạn
đã từng nghĩ xem -
3:54 - 3:58liệu cộng đồng của bạn sẽ có
một lịch sử tương tự xung quanh thực phẩm. -
3:59 - 4:03Nếu bạn đã nói chuyện
với người bà 90 tuổi của bạn, -
4:04 - 4:07liệu bà sẽ nói về những món ăn
mà bạn chưa từng nhìn hoặc nghe về? -
4:09 - 4:11Bạn có nhận ra biết bao nhiêu
thức ăn của cộng đồng bạn -
4:11 - 4:13không còn tồn tại nữa?
-
4:15 - 4:16Các chuyên gia địa phương cho tôi biết
-
4:17 - 4:22rằng nền kinh tế thức ăn Nam Phi
bây giờ hoàn toàn dựa trên nhập khẩu. -
4:23 - 4:26Ngô đã trở thành cây chủ lực,
-
4:26 - 4:32trong khi lúa miến địa phương, kê củ
và củ mầm đều biến mất. -
4:32 - 4:35Các loại đậu và rau dại cũng vậy,
-
4:35 - 4:39khi mọi người ăn khoai tây và hành tây,
cải bắp và cà rốt. -
4:40 - 4:42Ở nước tôi,
-
4:42 - 4:45sự mất mát về thức ăn này là khổng lồ.
-
4:45 - 4:49Ấn Độ hiện đại bị mắc kẹt với gạo, lúa mì
-
4:49 - 4:51và bệnh tiểu đường.
-
4:52 - 4:57Và chúng ta đã hoàn toàn quên thức ăn
như rất nhiều loại củ, -
4:57 - 5:01sáp cây, cá, động vật có vỏ,
-
5:01 - 5:03hạt dầu,
-
5:03 - 5:07nhuyễn thể, nấm, côn trùng,
-
5:07 - 5:10thịt động vật nhỏ, không nguy hiểm,
-
5:10 - 5:15tất cả chúng đã từng có sẵn
ngay trong môi trường xung quanh chúng ta. -
5:16 - 5:18Vậy thực phẩm này đã đi đâu?
-
5:19 - 5:22Tại sao các giỏ thức ăn hiện đại
của chúng ta lại hẹp như vậy? -
5:23 - 5:29Chúng ta có thể nói về những lý do
kinh tế chính trị và sinh thái phức tạp, -
5:29 - 5:33nhưng tôi ở đây để nói điều này là vì
hiện tượng xấu hổ của con người hơn, -
5:35 - 5:38bởi vì xấu hổ là lí do cốt yếu
-
5:38 - 5:42mà thực phẩm biến mất khỏi đĩa của bạn.
-
5:43 - 5:45Sự xấu hổ để lại hậu quả gì?
-
5:46 - 5:49Sự xấu hổ làm bạn cảm thấy nhỏ bé,
-
5:49 - 5:50buồn,
-
5:50 - 5:51không xứng đáng,
-
5:51 - 5:53thấp kém.
-
5:54 - 5:58Sự xấu hổ tạo ra sự bất hòa về nhận thức.
-
5:58 - 6:00Nó bóp méo chuyện ăn uống.
-
6:01 - 6:03Hãy để tôi lấy ví dụ này.
-
6:04 - 6:06Bạn sẽ như thế nào để có
-
6:07 - 6:09một món chính đa năng, tuyệt vời,
-
6:10 - 6:13dồi dào sẵn có
trong môi trường của bạn? -
6:13 - 6:15Tất cả bạn phải làm là thu thập nó,
-
6:15 - 6:18làm khô nó, lưu trữ nó,
-
6:18 - 6:20và bạn có thể dùng nó cho cả năm
-
6:20 - 6:24nấu nhiều món khác nhau mà bạn muốn.
-
6:25 - 6:29Ấn Độ chỉ có một loại thực phẩm như vậy,
gọi là "Mahua", -
6:29 - 6:30chính là loại hoa này.
-
6:31 - 6:35Và tôi đã nghiên cứu thực phẩm này
trong ba năm qua. -
6:36 - 6:40Nó được biết đến là rất bổ dưỡng
trong truyền thống bản địa -
6:40 - 6:42và trong kiến thức khoa học.
-
6:43 - 6:45Đối với người bản địa,
-
6:45 - 6:49nó từng là một món ăn chính
trong bốn đến sáu tháng một năm. -
6:51 - 6:54Theo nhiều cách, nó rất giống
Marula của địa phương bạn, -
6:54 - 6:57ngoại trừ việc đó là hoa,
không phải trái cây. -
6:58 - 7:00Ở những khu rừng dồi dào,
-
7:00 - 7:04mọi người vẫn có thể có đủ ăn
cho cả năm -
7:04 - 7:05và đủ dư thừa để bán.
-
7:06 - 7:11Tôi tìm thấy 35 món ăn khác nhau với Mahua
-
7:11 - 7:14mà không ai còn nấu nữa.
-
7:15 - 7:20Thực phẩm này thậm chí không còn
được công nhận là thức ăn, -
7:20 - 7:22mà là nguyên liệu thô cho rượu.
-
7:23 - 7:26Bạn có thể bị bắt
vì chứa nó trong nhà của bạn. -
7:26 - 7:29Lý do là gì?
Xấu hổ. -
7:29 - 7:33Tôi đã nói chuyện với người bản địa
khắp Ấn Độ -
7:33 - 7:35về lý do tại sao
người ta không còn ăn mahua nữa. -
7:36 - 7:38Và tôi đã có câu trả lời chính xác.
-
7:39 - 7:42"Ồ, chúng tôi đã từng ăn nó
khi chúng ta nghèo khó và đói khát. -
7:43 - 7:45Tại sao chúng tôi nên ăn nó bây giờ?
-
7:45 - 7:47Chúng ta đã có gạo hoặc lúa mì".
-
7:49 - 7:51Và đồng thời,
-
7:51 - 7:54mọi người cũng nói với tôi
Mahua bổ dưỡng như thế nào. -
7:55 - 7:58Luôn có những câu chuyện về người lớn tuổi
đã từng ăn Mahua. -
7:59 - 8:03"Bà của chúng tôi có mười đứa con,
-
8:03 - 8:08và bà đã làm việc rất chăm chỉ
không bao giờ mệt, không bao giờ bệnh". -
8:09 - 8:14Chính xác cùng một chuyện như nhau
ở mọi nơi. -
8:15 - 8:16Tại sao lại như vậy?
-
8:16 - 8:19Làm thế nào để cùng một loại thực phẩm
-
8:19 - 8:24vừa được coi là rất bổ dưỡng
lại vừa được coi là thực phẩm nghèo, -
8:24 - 8:26gần như cùng một lúc?
-
8:27 - 8:29Các loại thực phẩm khác từ rừng cũng vậy.
-
8:30 - 8:33Tôi đã nghe câu chuyện đau lòng
-
8:33 - 8:36phía sau sự thiếu thốn và nạn đói,
-
8:36 - 8:39của những người mà sống sót nhờ vào rác
xả ra trong rừng, -
8:40 - 8:42bởi vì không có thức ăn.
-
8:43 - 8:45Nếu tôi đào sâu hơn một chút,
-
8:45 - 8:49hóa ra sự thiếu thốn
không phải là thức ăn -
8:49 - 8:52mà là thứ đáng trân trọng như gạo.
-
8:52 - 8:54Tôi đã hỏi họ,
-
8:54 - 8:58"Làm sao bạn học được
rằng rác có thể ăn được? -
8:59 - 9:04Ai đã nói với bạn rằng
củ đắng có thể được làm ngọt -
9:04 - 9:06bằng cách để chúng trong
con suối suốt đêm? -
9:07 - 9:10Hoặc cách lấy thịt ra khỏi vỏ ốc?
-
9:10 - 9:13Hay làm thế nào để đặt bẫy
một con chuột hoang?" -
9:14 - 9:17Đó là khi họ bắt đầu gãi đầu,
-
9:17 - 9:20và nhận ra rằng họ đã học được nó
từ những người lớn tuổi hơn, -
9:21 - 9:27rằng tổ tiên của họ đã sống
dựa vào chúng qua nhiều thế kỷ -
9:27 - 9:29trước khi gạo xuất hiện,
-
9:29 - 9:33và khỏe mạnh
hơn thế hệ của chính họ. -
9:34 - 9:36Vì vậy, đây là cách thực phẩm vận hành,
-
9:38 - 9:39cách sự xấu hổ vận hành
-
9:39 - 9:46làm cho thực phẩm và truyền thống biến mất
khỏi cuộc sống và ký ức của mọi người -
9:46 - 9:48mà thậm chí họ không nhận ra nó.
-
9:50 - 9:53Vậy làm thế nào để chúng ta quay lại
xu hướng này? -
9:54 - 10:00Làm thế nào để chúng ta đòi lại hệ thống
đa dạng và đẹp đẽ của thức ăn tự nhiên, -
10:01 - 10:06thức ăn được trao một cách yêu thương
bởi Đất Mẹ theo cách riêng của cô ấy, -
10:07 - 10:11thức ăn được chuẩn bị bởi những người bà
với niềm vui -
10:11 - 10:14và được ăn bởi những người ông
với lòng biết ơn, -
10:15 - 10:19những thực phẩm lành mạnh,
bản sắc, tự nhiên, -
10:20 - 10:22đa dạng, ngon miệng
-
10:22 - 10:25không yêu cầu sự trồng trọt
-
10:25 - 10:27không làm hỏng hệ sinh thái của chúng ta,
-
10:28 - 10:29không tốn kém một thứ gì?
-
10:30 - 10:32Tất cả chúng ta đều cần
loại thực phẩm này, -
10:32 - 10:35và tôi không nghĩ rằng
tôi cần phải giải thích tại sao. -
10:36 - 10:40Tôi không cần phải nói với bạn
về cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu, -
10:40 - 10:43biến đổi khí hậu, khủng hoảng nước,
-
10:43 - 10:44sự mất chất của đất,
-
10:44 - 10:46sự sụp đổ các hệ thống nông nghiệp,
-
10:46 - 10:47tất cả những thứ đó.
-
10:48 - 10:52Nhưng với tôi, lý do quan trọng không kém
tại sao chúng ta cần những thực phẩm này -
10:52 - 10:54là những cảm nhận sâu sắc,
-
10:55 - 10:58bởi vì thực phẩm là rất nhiều điều,
bạn sẽ thấy. -
10:58 - 11:02Thức ăn là dinh dưỡng, tiện nghi,
-
11:02 - 11:05sự sáng tạo, cộng đồng,
-
11:05 - 11:09niềm vui, sự an toàn, bản sắc
-
11:09 - 11:10và nhiều hơn nữa.
-
11:11 - 11:13Cách chúng ta kết nối
với thức ăn của mình -
11:13 - 11:15nói lên nhiều điều
về cuộc sống của chúng ta. -
11:16 - 11:18Nó lý giải cách chúng ta kết nối
với cơ thể mình, -
11:19 - 11:21bởi vì cơ thể chúng ta sau cùng
là thức ăn. -
11:22 - 11:26Nó lý giải ý nghĩa cơ bản của chúng ta
về sự kết nối -
11:26 - 11:27với sự tồn tại.
-
11:28 - 11:32Hiện nay chúng ta cần những thực phẩm này
hơn bao giờ hết -
11:32 - 11:35để có thể xác định lại
không gian con người -
11:35 - 11:38trong sơ đồ tự nhiên của mọi thứ.
-
11:39 - 11:41Và ta có cần sự định lại
như vậy ngày hôm nay không? -
11:44 - 11:48Đối với tôi, câu trả lời thực sự duy nhất
là tình yêu, -
11:49 - 11:54bởi vì tình yêu là thứ duy nhất
chống lại sự xấu hổ. -
11:56 - 12:00Và làm thế nào chúng ta mang tình yêu
nhiều hơn vào sự gắn kết với thực phẩm? -
12:02 - 12:06Đối với tôi, tình yêu là,
theo một cách lớn lao, -
12:06 - 12:10là về sự sẵn lòng để chậm lại,
-
12:11 - 12:14dành thời gian để cảm nhận,
-
12:14 - 12:18cảm giác, lắng nghe, tìm hiểu.
-
12:20 - 12:22Nó có thể là lắng nghe
cơ thể của chúng ta. -
12:23 - 12:30Chúng cần gì ở thói quen ăn uống, niềm tin
-
12:30 - 12:32và ham muốn của chúng ta?
-
12:32 - 12:36Cần có thời gian
để xem xét những niềm tin đó. -
12:37 - 12:39Chúng đến từ đâu?
-
12:40 - 12:42Nó có thể trở lại thời thơ ấu
của chúng ta. -
12:43 - 12:45Thức ăn gì ta đã yêu mến sau đó,
-
12:46 - 12:47và những gì đã thay đổi?
-
12:48 - 12:53Nó có thể là dành
một buổi tối yên tĩnh với người lớn tuổi, -
12:53 - 12:56lắng nghe những kỷ niệm ẩm thực của họ,
-
12:56 - 12:59thậm chí có thể giúp họ
nấu món gì đó họ yêu thích -
12:59 - 13:00và chia sẻ một bữa ăn.
-
13:02 - 13:06Tình yêu có thể là về việc nhớ
-
13:06 - 13:08rằng nhân loại rộng lớn
-
13:08 - 13:10và lựa chọn thực phẩm là khác nhau.
-
13:11 - 13:15Nó có thể là bày tỏ
sự tôn trọng và hiếu kỳ -
13:15 - 13:17thay vì phê bình
-
13:17 - 13:20khi chúng ta thấy ai đó thích thú
với một món ăn thực sự xa lạ. -
13:22 - 13:26Tình yêu có thể mất thời gian để tìm hiểu,
-
13:27 - 13:28để đào sâu thông tin,
-
13:28 - 13:30và tiếp cận với các kết nối.
-
13:31 - 13:35Nó thậm chí có thể là
đi dạo yên lặng giữa fynbos -
13:35 - 13:40để xem nếu một cây nào đó
cất tiếng với bạn. -
13:40 - 13:41Điều đó có thể xảy ra.
-
13:41 - 13:43Chúng nói chuyện với tôi mọi lúc.
-
13:45 - 13:46Và hầu hết tất cả,
-
13:47 - 13:51yêu là tin tưởng rằng
những bước khám phá nhỏ -
13:51 - 13:55có tiềm năng để dẫn dắt chúng ta
đến một cái gì đó lớn hơn, -
13:56 - 13:59đôi khi là một câu trả lời
thực sự đáng ngạc nhiên. -
14:00 - 14:03Một nữ dược sĩ bản địa
đã từng nói với tôi -
14:03 - 14:06tình yêu là bước đi trên Đất Mẹ
-
14:06 - 14:09như đứa con thân yêu nhất của bà,
-
14:10 - 14:15tin tưởng rằng bà ấy coi trọng
sự trung thực -
14:15 - 14:17và biết dẫn bước chúng ta thế nào.
-
14:18 - 14:20Tôi hy vọng tôi đã truyền cảm hứng cho bạn
-
14:20 - 14:23để bắt đầu kết nối lại
với thực phẩm của cha ông bạn. -
14:23 - 14:25Cảm ơn vì đã lắng nghe.
-
14:25 - 14:27(Vỗ tay)
- Title:
- Những thực phẩm mà tổ tiên của bạn yêu thích là gì?
- Speaker:
- Aparna Pallavi
- Description:
-
Trên khắp thế giới, các nền văn hóa ẩm thực bản địa dần tan biến bởi vì nền công nghiệp hóa nông nghiệp và các quan niệm thay đổi, chịu ảnh hưởng của phương Tây về chế độ ăn uống lý tưởng. Nhà nghiên cứu thực phẩm Aparna Pallavi đã khám phá lý do tại sao các truyền thống ẩm thực thiết yếu đã biến mất khỏi cuộc sống và ký ức của mọi người mà gần như không hề thông báo, và đưa ra một giải pháp tinh tế để khôi phục mối liên hệ của chúng ta với các loại thực phẩm chúng ta tiêu thụ.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:40
![]() |
Thu Ha Tran approved Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Khuê Dương accepted Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Hân Hân edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Hân Hân edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Hân Hân edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? | |
![]() |
Hân Hân edited Vietnamese subtitles for What foods did your ancestors love? |