Radius of Observable Universe

Giờ đây, ước tính chính xác nhất thời điểm xảy ra Big Bang

và một lần nữa, tôi ko thích cái từ đó lắm, vì càm giác như nó ngụ ý

về một vụ nổ, nhưng thật ra nó là về sự giãn nở của không gian

-khi không gian nở ra từ một điểm kỳ dị

nhưng ước lượng chính xác nhất thời điểm xảy ra

là 13.7 tỉ năm trước, và dù ta đã quen với các con số

hàng tỷ, nhất là khi ta vói về

số tiền lớn, đây là một khoảng thời gian

ko thể tin được. Có vẻ như nó là một con số dễ xử lý, nhưng

thực ra thì ko. Và trong các video sau, tôi sẽ nói về

những thang tthời gian, để bạn có thể thực sự nhận ra

nó dài đến thế nào, hay thâm chí ngưỡng mộ, ngưỡng mộ

rằng chúng ta không thể tưởng tượng nổi 13.7 tỉ năm dài đến thế nào

Và tôi muốn nhấn mạnh rằng đây là

ước tính chính xác nhất cho tới hiện tại. Dù vậy thì trong cả những năm tôi sống, dù

trong đời tôi khi tôi biết về Big Bang và

chú ý đến cái ước tính này,

con số này đã hơi xê dịch, vì vậy tôi nghĩ rằng

trong tương lại, con số này có thể trở nên chính xác hơn

hoặc thay đổi chút ít.

Nhưng đây là dự đoán gần nhất. Rồi, như vậy, tôi muốn

nghĩ xem nó cho ta biết gì về kích thước

của vũ trụ quan sát được

Vậy, nếu sữ giãn nở bắt đầu 13.7 tỉ năm trước

tất cả những gì ta biết về vũ trụ 3 chiều bắt đầu

từ một điểm

quãng đường lớn nhất mà một phôton đi được

chạm đến chúng ta ngay bây giờ

(vậy, mắt ở đây)

(vậy, coi như mắt tôi ở ngay đây)

(đó là lông mi)

lớn nhất - một vài photon ánh sáng

đã đến mắt tôi, hoặc có thể

nó đến thấy kính một kính viễn vọng

quãng đường dài nhất nó đi được

là 13.7 tỉ năm

Vậy khi ta nhìn vào sự mô tả đó

(tôi nghĩ là 2 hay 3 video trước)

của vũ trụ quan sats được

Tôi vẽ - no là một hình tron

Mộ hình tròn

Và khi ta thấy ánh sáng từ đây

những vật ở xa, rằng ánh sáng đến với ta ngay đây

đây là chúng ta. Đây là nơi, tôi đoán

theo như mô tả, là vị trị vật ở xa

nhưng ánh sáng từ vật ở xa vừa mới đến với chúng ta

Và tia sáng đó đã mất 13.7 tỉ năm để đến

Giờ, điều mà tôi lưỡng lự

vì chúng ta đang nói đến một khoảng cách rất lớn

trong một thang thời gian rất lớn... mà qua đó

không gian tự nó giãn nở. Ta sẽ thấy trong video

rằng ta không thể nói vật ở đây

không hẳn

nó KHÔNG

(để tôi viết hoa)

Đây KHÔNG PHẢI là cách nhau 13.7 tỉ năm ánh sáng

Nếu ta nói về một thang thời gian nhỏ hơn

hoặc, tôi đoán, một quãng đường nhỏ hơn

bạn có thể ước tính như vậy

Sự giãn nở của vũ trụ chính nó

cũng không khác là bao

Và để tôi làm rõ hơn

Ta đang nói về một vật ở đây

nhưng ta còn có thể nói về tọa độ trong không gian

Và tọa độ đó (và tôi nên nói,

"Tọa độ trong không-thời gian"

Vì ta cũng đang quan sát nó vào một thừoi điểm

Nhưng tọa độ đó không phải là 13.7 tỉ năm ánh sáng

cách tọa độ của chúng ta

Có một số nguyên nhân mà ta cần suy xét

Đầu tiên, hãy nghĩ về nó

Ánh sáng đó đã tỏa ra từ 13.7 tỉ năm trước.

Khí ánh sáng đó phát ra,chúng ta ở rất gần tọa độ đó

Tọa độ của ta từng ở gần tọa độ của vật kia

Vị trí của chúng ta trong vũ trụ hiện tại

ở gần điểm của vật đó trong vũ trụ hơn

Điều khác để suy xét, khi nó - để tôi vẽ hẳn ra

Vậy coi như - ta đi đến thời điểm 300 000 năm

sau khi xảy ra sự giãn nở của kỳ dị

Vậy, ta đi tới thời điểm 300 000 năm

của lịch sử vũ trụ

Vậy đây là gần như 300 000 năm tuổi

của ... cuộc đời vũ trụ, coi như vậy đi

Và coi như là ở điểm này - đầu tiên

ở điểm này, moi thứ gấn như không phân biệt

một cách có ý nghĩa

Ta sẽ nói nhiều hơn về chuyện này khí ta nói về

bức xạ nền vi ba vũ trụ

nhưng ở thời điểm này của vũ trụ

nó gần như là một dạng đồng nhất

plasma nóng trắng của hidro

Và ta sẽ nói về - nó tỏa ra

bức xạ vi sóng, và ta sẽ tìm hiểu thêm

ở các video sau

Nhưng hãy nghĩ về 2 điểm của vũ trụ non trẻ

Vậy đây là vũ trụ khi còn sớm, coi như ta có điểm này

và bạn có

tọa độ vị trí của chúng ta

Tôi sẽ ko đặt vào trung tâm

Vì tôi nghĩ vậy sẽ dễ tưởng tượng hơn

nếu ko phải là tủng tâm

Và hãy coi như ở thừoi điểm ban đầu này của vũ trụ

néu bạn lấy ra một cái thước kẻ

vag ngay lập tức đo

bạn sẽ tìm được khoảng cách

là 30 triệu năm ánh sáng

Và hãy coi như ở ngay điểm đó

vật (màu đỏ magenta) ngay đây

phát ra một photon. Có thể nẳm trong dài tần số

vi sóng, ta sẽ thấy là

đó là khoảng mà nó phát ra

Nhưng, nói chung là một photon

Và photon đó di chuyển với vận tốc ánh sáng

Nó LÀ ánh sáng!

Và rồi, thằng photon nói, "Ồ, cậu biết đấy..."

"Tôi chỉ có 30 triệu năm ánh sáng để đi"

"Không quá tệ. Tôi sẽ đến nơi"

"trong 30 triệu năm"

Và như vậy - và tôi sẽ riêng ra

Các phép toán thực sự phức tạp hơn những gì ta làm ở đây nhiều

Nhưng tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

việc gì đang diễn ra

Vậy, coi như, photon nói

bạn biết đấy, "khoảng 10 triệu năm nữa là tôi sẽ"

"đến tọa độ này"

"tôi nên ở cách khoảng 1/3 quãng đuwòng"

Nhưng chuyện gì đã xảy ra trong suốt 10 năm đó?

Thì, qua 10 triệu năm

vũ trụ đã giãn nở thêm chút

Vũ trụ đã giãn nở, có lẽ khá nhiều

Vậy để tôi vẽ vũ trụ giãn nở

Sau 10 triều năm, vũ trụ...

... trông thế này

(Thật ra, nó có thể lớn hơn)

(Để tôi vẽ thế này)

Sau 10 triệu năm

vũ trụ đã giãn nở thêm một chút

Vậy, đây là 10 triệu năm đến tương lai

Vẫn theo thang thời gian vũ trụ

vẫn chỉ là thơi điểm vũ trụ sơ sinh

vì ta đang nói tới 13.7 tỉ năm ở đây

Vậy, coi như 10 triệu năm trôi qua

Vũ trụ đã giãn nở

Tọa độ mà ta chỉ lần trước

đã ra tới tận đây

Tọa độ mà photon đó đã tứng ở

khi nó bị phát ra giờ

ngồi tận đây

Và photon đó nói. "Ok."

"Sau 10 triệu năm ánh sáng tôi sẽ đến"

"được đây"

Và, tôi đang ước lượng và tôi làm vậy

một cách riêng - Tôi chỉ muốn cho các bạn thấy ý tưởng

Vậy tọa độ dó, gần như nới mà photon

tới trong khoảng 10 triệu năm ánh sáng

sẽ ở khoảng đây

Toàn bộ vũ trụ đã giãn nở

Tất cả các tọa độ đã cách xa nhau

Chuyện gì vữa xảy ra vậy

Vũ trụ nở ra

Khoảng cách mà truwóc đây là 30 triệu năm ánh sáng

giờ đây - tôi sẽ đưa một con số ước tính

nó thật ra - chỉ là để cho bạn thấy

ý tưởng tại sao... cho bạn thấy trực quan

chuyện gì đang diễn ra

Khoảng cách giờ không còn là 30 triệu năm ánh sáng

Có thể nó là 100 triệu

Vậy giờ nó là 100 triệu năm ánh sáng đi

Vũ trụ đang giãn ra

Không gian đang tỏa đi khắp nơi

Bạn có thể tưởng tuonwgj nó như một bản nhảy

hay bề mặt quả bóng bay - bị căngmỏng ra

Vậy tọa độ của nơi ánh sáng từngđến

sau 10 triệu năm

nó đã đi được 10 triệu năm

nhưng nó đã đi được quãng đường lớn hơn!

Giờ nó đã đi - khoảng cách đó là

theo tỉ lệ của 30 triệu năm ánh sang

Phép toán không chinh xác

Tôi không dùng phếp tính toán này đề ra con số đó cả

Nhưng điểm ở đây - nó đã đi 30 triệu năm ánh sáng

Và thật ra, tôi ko nên làm vậy

cùng tỉ lệ, quãng đường nó đã đi

và quãng đường nó phải đi

bởi sự giãn ra, nó sẽ không hẳn

hoàn toàn tuyến tính. Ít nhất, khi tôi nghĩ

trong đầy, nó không nen vậy. Tôi nghĩ thế

Nhưng tôi sẽ không đưa ra phát biểu

về nó

Nhưng quãng đường mà nó đi - có lẽ

quãng đường ở đây giờ là 20 triệu năm ánh sáng

... vì mỗi lần nó di chuyển được một đoạn đường

quãng đường mà nó đã đi cũng căng ra

Nên dù nó đã đi được 10 triệu năm ánh sáng

không gian mà nó đi ko còn là

10 triệu năm ánh sáng

Giờ nó đã nở thánh 20 triệu năm ánh sáng

Và quãng đường còn lại nó phải đi

ko còn là 20 triệu năm ánh sáng

mà giờ nó là 80 triệu năm ánh sáng

Và như vậy, photon này có thể hoảng sợ

Có một cách lạc quan hơn để nhìn nhận, rằng là

"Fuck yeah! Bố đi được hẳn 20 triệu năm ánh sáng"

"chỉ trong 10 triệu năm"

"ta đã vượt qua giới hạn vận tốc ánh sáng của vũ trụ \m/"

Nhưng rất tiếc cho anh, vì tọa độ không gian chính nó

cũng giãn ra

Chúng trở nên mỏng. Vậy nên photon chỉ di chuyển

ở vận tốc ánh sáng. Nhưng khoảng cách mà nó đi được

trong 10 triệu năm thì đúng là

hơn 10 triệu năm ánh sáng

Nó là 20 triệu năm ánh sáng.

Vậy nên, bạn ko thể chỉ nhân theo thời gian

ở thang vũ trụ này

Nhất là khi các tọa độ chính nó

bị di chuyển cách xa nhau

Nhưng tôi nghĩ bạn thấy chuyện gì đang xảy ra

Giờ photon sẽ nói "Oh"

"Hết 40 triệu năm nữa"

"có lẽ tôi sẽ đến được đây"

Nhưng thật ra là sau 40 triệu năm đó

nó có thể đến hẳn tận đây

vì đây là 80 triệu năm ánh sáng.

Sự thực là, sau 40 triệu năm

vậy, 40 triệu năm trôi qua trong nháy mắt

Bông nhiên, vũ trụ giãn nở

còn hơn trước!

Tôi sẽ ko vẽ cả quả bong bóng

Nhưng cái nơi mà photon đã xuất phát

có thể ở đây

và giờ vị trí cúa chúng ta là ở đây

nơi ánh sáng trới sau 10 triệu năm

ở tận đây

và giờ nơi mà tia sáng ở sau 40 triệu năm

có thể ở đây

Vậy, khoảng cách giữa 2 điểm

khi ta bắt đầu, nó khoảng 10 triệu năm ánh sáng

và rồi nó thành 20 triệu năm ánh sáng

có thể giờ nó theo thứ tựtỉ lệ - tôi ko chắc

có thể là tới 1 tỉ năm ánh sáng!

Và có thể khoảng cách ở tận đây

và tôi chỉ bịa ra các con số

thực ra, có lẽ nó hơi lớn...

Có lẽ giờ nó chỉ là khoảng 100 triệu năm ánh sáng

Và giờ, khoảng cách náy, tôi ko biết

500 triệu năm ánh sáng

Và có thể tổng khoảng cách gữa 2 điểm là 1 tỉ năm ánh sáng

Vậy, như bạn thấy đấy, photon có thể hoảng sợ

Khi nó càng đi được nhiều, nó nhìn lại

và nói, "Wow, trong 50 triệu năm, tôi đa đi được những 600 triệu năm ánh sáng"

"Thật tuyệt"

Nhưng nó hoảng sợ, vì thực ra

quãng đường nó nghĩ nó phải đi - 30 triệu năm ánh sáng -

cũng tiếp tục giãn ra

vì không gian cũng giãn ra

Vậy thực tế là, quay về ý tưởn ban đầy

thằng photon đang có gặp chúng ta

ci như là đã đi, 13.4 tỉ năm

giờ nó đã tới với chúng ta, để ttôi tua lại 13.4 tỉ năm

từ điểm này cho tới hiện tại

Vậy nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

điểm ở đây có lẽ là điểm mà nó được phát ra

Ta đang ngồi ngay đây. Và thực ra...

Để tôi làm rõ hơn. Nếu tôi vẽ toàn bộ vũ trụ quan sát được

trung tâm nên là nơi ta đứng, vìchúng ta quan sảt được những khoảng cách như nhau về mọi phía

- nếu ko có gì lạ xảy ra, ta có thể quan sát cũng một khoảng cách từ mọi phía

Vậy, thực ra, có lẽ ta nên đưa mình vào trung tâm

Vậy, đây là toàn bộ vũ trụ quan sát được. Và photon vừa được phát ra từ đây

13.4 tỉ năm trước. Vậy là khoảng 300 000 năm sau Big Bang

Và nó đã đến với chúng ta

Đúng là photon này đã đi suốt 13.7 tỉ năm

Nhưng, điều điên rỗ là ở chỗ, cái vật thể, vì chúng ta đang giãn cách xa nhau

cái vật thể bây giờ, theo ước lượng chính xác nhất

cách ta 46 tỉ năm ánh sáng.

Và tôi muôn nói thật rõ ràng

Vật GIỜ ĐÂY cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

Vậy nếu như ta chỉ dùng ánh sáng để quan sát, coi như

ta chỉ dựa vào năm ánh sáng, tia sáng này đã đi 13.7 tỉ năm ánh sáng để đến với chúng ta

đó là cách duy nhất, theo ánh sáng, để nghĩ về khoảng cách này, vậy có lẽ nó vào khoảng 13.4

(tôi cứ bị chuyển nhầm dấu)

nhưng [có lẽ] nó cách ta 13.4 tỉ năm ánh sáng

Nhưng thực ra, nếu bạn dùng thuuwóc đo vào thời điểm này

và, bạn biết đấy, thuwóc đo năm ánh sáng

thứ này, không gian đã giãn nở rất nhiều

nên giờ nó cách ta những 46 tỉ năm ánh sáng

Và để gợi ý cho bạn khi ta nói về

bức xạ nền vũ trụ

điểm này trong vũ trụ trông như thế nào?

Thứ này mà cách chúng ta 46 tỉ năm ánh sáng

nhưng photon của nó chỉ mất 13.4 tỉ năm để tới với chúng ta

Trông nó sẽ thế nào?

Khi ta nói "trông", đó là dựa trên

các photon đến với chúng ta bây giờ

Những photon đi từ 13.4 tỉ năm trước.

Vậy, những photôn là những photon được phát ra

từ những cấu trúc nguyên thủy, từ cái nới

bụi hydro plasma nóng trắng

Vậy những gì ta sẽ thấy là bụi mù nóng trắng

- vậy là ta sẽ thấy loại

plasma nóng trắng

KHông thể phân biệt được., không tách biệt thành những nguyên tử bền vững, không giống những ngôi sao và thiên hà

Nhưng nóng trắng - ta sẽ được thấy thứ plasma nóng trắng này

Sự thực là giờ đây cái điểm cách ta 46 tỉ năm ánh sáng

có lẽ đã tách biệt thành những nguyên tử thành ngôi sao, hành tinh và các thiên hà

Và thực sự, néu người đó - nếu ở đó có một nền văn minh, và họ đang ngồi đó

và họ đang quan sát photon phát ra

từ tọa độ của chúng ta, vị trí chúng ta hiện tại

Họ sẽ ko nhìn thấy ta. Họ sẽ thấy

chúng ta từ 13.4 tỉ nắm trước. Họ sẽ thấy

những siêu sao nguyên thủyở vùng không gian

khi mà nó vẫn chỉ là plasma nóng trắng

Và chúng ta sẽ nói thêm về vấn đề này ở video tiếp theo, nhưng hãy nghĩ về nó.

Mọi photon bắt đầu từ thời điểm đó

theo mọi hướng, đã di chuyển

suốt 13.4 tỉ năm, theo mọi hướng

sẽ đến từ cái trạng thái ban sơ ấy, hoặc

nó sẽ được phát ra khi vũ trụ

ở trạng thái nguyên thủy, khi mà nó vẫn chỉ là nóng trắng

plasma, khối lượng ko phân biệt được.

Và hi vọng rằng, điều đó sẽ cho bạn cảm nhận về

nơi mà bức xạ nền vũ trụ hình thành.