< Return to Video

Nega "doubt" so'zida "b" harfi bor? — Jina Kuk

  • 0:16 - 0:19
    Insonlar ko'pincha "doubt" so'zi
    imlosini ahmoqona deb o'ylashadi.
  • 0:19 - 0:21
    Undagi "b" harfi sababli.
  • 0:21 - 0:22
    U talaffuz qilinmas ekan,
  • 0:22 - 0:25
    ko'pchilik uni nega kerak ekanligini
    tushuna olishmaydi.
  • 0:25 - 0:28
    Maktabda o'rganganlarimizga qaramay,
  • 0:28 - 0:30
    ingliz tili imlosida tovush unchalik ham
  • 0:30 - 0:32
    ahamiyatga ega emas.
  • 0:32 - 0:36
    So'zning ma'nosi va uning tarixi birinchi
    navbatda ahamiyatlidir.
  • 0:36 - 0:38
    "To doubt" so'zi "shubhalanmoq",
  • 0:38 - 0:39
    "ikkilanmoq",
  • 0:39 - 0:40
    "tortinmoq" deganidir.
  • 0:40 - 0:44
    Ot so'z turkumi sifatida u noaniqlik,
    adashish degan ma'nolarga ega.
  • 0:44 - 0:46
    Zamonaviy ingliz tilidagi "doubt" so'zi
  • 0:46 - 0:50
    lotincha "dubitare" so'zidan kelib
    chiqqan.
  • 0:50 - 0:52
    U boshida lotinchadan fransuz tiliga
    o'tgan.
  • 0:52 - 0:56
    Shunda u "b" tovushini va harfini
    yo'qotgan.
  • 0:56 - 0:59
    Keyinchalik XIII asrda bu so'z ingliz
    tiliga kirib kelgan.
  • 0:59 - 1:01
    Yuz yillarcha vaqt o'tib,
  • 1:01 - 1:05
    lotin tilini ham biladigan ingliz tilidagi
    yozuvchilar
  • 1:05 - 1:09
    so'zga "b" harfini qo'shishni boshlashdi.
  • 1:09 - 1:13
    Hatto uni hech kim shunday talaffuz
    qilmasa ham.
  • 1:13 - 1:14
    Nega bunday qilishgan?
  • 1:14 - 1:16
    Nima uchun bu so'zga
  • 1:16 - 1:19
    "gapirmaydigan" harf qo'shishgan?
  • 1:19 - 1:21
    Chunki ular lotin tilini bilishgan.
  • 1:21 - 1:27
    Ular "doubt" so'zining ildizida "b"
    harfi borligini bilishgan.
  • 1:27 - 1:30
    Vaqt o'tib lotin tilini biladigan insonlar
    kamayganida ham
  • 1:30 - 1:33
    "b" saqlab qolingan, chunki u muhim
    rol o'ynagan.
  • 1:33 - 1:35
    Qarindosh so'zlar bilan bog'liqlikni
    saqlab turgan.
  • 1:35 - 1:38
    Bular "dubious" va "indubitalbly" kabi
    so'zlar bo'lib,
  • 1:38 - 1:40
    ular ham lotin tilidagi "dubitare"
    so'zidan
  • 1:40 - 1:44
    kelib chiqqan va ingliz tiliga kiritilgan.
  • 1:44 - 1:46
    Bu tarixiy bog'liqliklarni tushunish
  • 1:46 - 1:48
    bizga nafaqat "doubt"ni talaffuz qilishni,
  • 1:48 - 1:50
    balki bu murakkab so'zlarning ma'nosini
  • 1:50 - 1:53
    anglashga yordam berdi.
  • 1:53 - 1:55
    Tarix bu bilan tugamaydi.
  • 1:55 - 1:56
    Yanada chuqurroq qarasak,
  • 1:56 - 1:59
    "b"ning qanchalar o'rinli ekanligini
  • 1:59 - 2:03
    ko'rishimiz mumkin.
  • 2:03 - 2:06
    Ingliz tilida «d-o-u-b» harflari bilan
    boshlanadigan
  • 2:06 - 2:09
    atigi ikkita tayanch so'z bor:
  • 2:09 - 2:11
    bittasi — "doubt",
  • 2:11 - 2:13
    ikkinchisi — "double".
  • 2:13 - 2:14
    Bu so'zlar orqali biz ko'plab so'zlar
  • 2:14 - 2:16
    yaratishimiz mumkin:
  • 2:16 - 2:17
    "doubtful",
  • 2:17 - 2:18
    "doubtless",
  • 2:18 - 2:20
    yoki "doublet",
  • 2:20 - 2:21
    "redouble",
  • 2:21 - 2:22
    "doubloon" kabi.
  • 2:22 - 2:25
    Aslida agar biz ularning tarixiga qarasak,
  • 2:25 - 2:27
    bu ikkala so'z ham lotinchada
  • 2:27 - 2:29
    bir xil o'zakdan kelib chiqqan.
  • 2:29 - 2:31
    "Double" so'zining ma'nosi,
  • 2:31 - 2:32
    ikki,
  • 2:32 - 2:36
    "doubt" so'zining tubida yotadi.
  • 2:36 - 2:37
    Biz shubhalanganimizda,
  • 2:37 - 2:39
    ikkilanganimizda,
  • 2:39 - 2:41
    biz o'zimizga bashorat qilamiz.
  • 2:41 - 2:44
    Bizda nimadandir shubha bo'lsa,
  • 2:44 - 2:46
    bizda savollar ko'p bo'lganida yoki
    adashganimizda
  • 2:46 - 2:49
    biz qat'iyatsiz bo'lamiz.
  • 2:49 - 2:52
    Tarixan,
    ingliz tili fransuz tilidan
  • 2:52 - 2:53
    so'zlar kirita boshlaganida,
  • 2:53 - 2:56
    shubha degan so'z allaqachon
    mavjud bo'lgan.
  • 2:56 - 2:59
    U eski inglizcha so'z "tweogan" edi.
  • 2:59 - 3:02
    Yozilishidan ko'rinib turganidek, bu so'z
  • 3:02 - 3:05
    "two" bilan bog'liq.
  • 3:05 - 3:07
    Keyingi safar nega ingliz tili
  • 3:07 - 3:09
    imlosi bunday ishlashi haqida o'ylanib
    qolganingizda,
  • 3:09 - 3:11
    ikki marta qarang.
  • 3:11 - 3:16
    Ikkinchi marta ko'rganingiz sizga to'g'ri
    xulosa qilishingiz uchun yordam beradi.
Title:
Nega "doubt" so'zida "b" harfi bor? — Jina Kuk
Speaker:
Jina Kuk
Description:

"Doubt" so'zini talaffuz qilib ko'ring. U yerda "b" harfi nima qilayapti? Uning maqsadi bormi? Jina Kuk "doubt" so'zining uzun va chalkash tarixini tushuntiradi va nega bu so'zning yozilishi o'zining tarixiga ega ekanligi haqda gapiradi.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:28
TED Translators admin approved Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?
Azizbek Nazarov accepted Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?
Azizbek Nazarov edited Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for Why is there a "b" in doubt?

Uzbek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.