-
Ta có cửa hàng Bảo Bình
-
làm nước xốt bằng cách
trộn hai thìa mật ong
-
với một phần hai thìa mù tạt.
-
Cửa hàng Song Từ làm nước xốt
-
bằng cách trộn bốn thìa mật ong
-
với một thìa mù tạt.
-
Hỏi loại nước xốt nào có
vị mù tạt mạnh hơn?
-
Hãy tạm dừng và
xem liệu bạn có thể
-
tự làm bài toán này không.
-
Được rồi, bây giờ chúng ta
hãy tính tỉ lệ
-
giữa mật ong và mù tạt ở
mỗi cửa hàng.
-
Trước tiên, chúng ta hãy xét trường hợp
của cửa hàng Bảo Bình.
-
Mình sẽ viết tắt cửa hàng Bảo Bình
là BB.
-
Cửa hàng này trộn hai thìa mật ong
-
với nửa thìa mù tạt,
-
vậy tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt
-
tính theo thìa là
hai thìa mật ong
-
cho mỗi nửa thìa mù tạt,
-
vậy đây chính là tỉ lệ
giữa mật ong và mù tạt.
-
Mình sẽ viết ra nhé.
-
Đây là mật ong, còn đây là mù tạt.
-
Bây giờ chúng ta xét đến cửa hàng Song Tử,
mình sẽ viết tắt là ST.
-
Cửa hàng Song Tử làm nước xốt
-
bằng cách trộn bốn thìa mật ong
-
với mỗi một thìa mù tạt.
-
Vậy tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt
-
là bốn thìa trên một thìa,
-
tương tự thì đây là
mật ong và đây là mù tạt.
-
Làm thế nào để chúng ta có thể
cho hai tỉ lệ này bằng nhau
-
hoặc so sánh chúng với nhau?
-
Chà, để xem nào.
-
Bên này chúng ta có một phần hai
thìa mù tạt.
-
Còn bên này có một thìa mù tạt,
-
vậy nếu chúng ta nhân số thìa mù tạt
-
và số thìa mật ong với hai thì sao?
-
Chúng ta sẽ được một tỉ lệ tương đương
-
vì ta nhân với cùng một số.
-
Vậy nếu chúng ta nhân cả hai bên với hai
-
ta được bốn thìa mật ong
-
cho mỗi một thìa mù tạt.
-
Ta có tỉ lệ giống hệt
-
với tỉ lệ của cửa hàng Song Tử.
-
Nghĩa là cả hai cửa hàng có
-
nồng độ mù tạt giống nhau.
-
Tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt của
hai cửa hàng là bằng nhau.
-
Bốn thìa mật ong với một thìa mù tạt
-
ở cả hai trường hợp.
-
Cùng làm một ví dụ nữa nhé.
-
Ở ví dụ này, ta có
-
màu tím yêu thích của Phong
-
được tạo ra từ bốn ao-xơ màu xanh,
-
gạch chân bằng mực xanh
dưới phần bốn ao-xơ màu xanh,
-
cùng với ba ao-xơ màu đỏ,
-
cùng với ba ao-xơ màu đỏ.
-
Vậy tỉ lệ giữa màu xanh và màu đỏ
-
là bốn ao-xơ màu xanh,
bốn ao-xơ màu xanh,
-
cho mỗi ba ao-xơ màu đỏ,
vậy là bốn và ba.
-
Hỗn hợp màu nào dưới đây
-
sẽ cho ra màu tím yêu thích của Phong?
-
Được rồi, hãy tạm dừng
-
và xem bạn có thể tự giải
bài toán này không nhé.
-
Đáp án A là ba ao-xơ màu xanh
-
trộn với bốn ao-xơ màu đỏ
-
Tỉ lệ là ba và bốn
-
mặc dù có các con số giống nhau
-
nhưng nó khác với tỉ lệ ở đề bài.
-
Thứ tự hai số rất quan trọng.
-
Đề bài cho bốn ao-xơ màu xanh
và ba ao-xơ màu đỏ.
-
Còn đáp án A là ba ao-xơ màu xanh
-
cho mỗi bốn ao-xơ màu đỏ, vậy chúng ta
có thể loại trừ đáp án này.
-
Tám ao-xơ màu xanh trộn với
-
sáu ao-xơ màu đỏ.
-
Ở đáp án này, tỉ lệ là tám ao-xơ màu xanh
-
cho mỗi sáu ao-xơ màu đỏ.
-
Hai tỉ lệ này có bằng nhau không?
-
Bạn có thể thấy sự khác biệt,
-
nhưng nếu bạn nhân cả hai bên với hai
-
bạn sẽ được tám và sáu.
-
Bốn nhân hai bằng tám,
ba nhân hai bằng sáu.
-
Vậy đây là một tỉ lệ tương đương,
-
nên chúng ta chọn đáp án B.
-
Tiếp theo, đáp án C cho sáu ao-xơ màu xanh
-
trộn với tám ao-xơ màu đỏ.
-
Ở đây, họ đã đảo ngược màu xanh và màu đỏ
-
so với đáp án B, vậy tỉ lệ là sáu và tám,
-
mình sẽ viết ra đây.
-
Tỉ lệ là sáu ao-xơ màu xanh
-
cho mỗi tám ao-xơ màu đỏ.
-
Tương tự như đáp án A,
-
tỉ lệ này có các con số giống nhau
-
nhưng thứ tự khác nhau,
-
nên chúng ta loại trừ đáp án này.
-
20 ao-xơ màu xanh,
20 ao-xơ màu xanh,
-
cho mỗi 15 ao-xơ màu đỏ.
-
Tỉ lệ này có bằng tỉ lệ của đề bài không?
-
Cùng suy nghĩ nhé.
-
Để từ bốn thành 20,
bạn có thể nhân với năm,
-
và để từ ba thành 15,
bạn cũng nhân với năm,
-
vậy là chúng ta nhân với cùng một thừa số
-
để từ 4 và 3 thành 20 và 15,
-
nên đây là một tỉ lệ tương đương.
-
12 ao-xơ màu xanh trộn
với 16 ao-xơ màu đỏ.
-
Được rồi, tỉ lệ ở đây là
-
12 ao-xơ màu xanh cho
mỗi 16 ao-xơ màu đỏ.
-
Cùng suy nghĩ nào.
-
Để từ bốn thành 12, bạn nhân với ba.
-
Bây giờ, nếu bạn nhân ba với ba,
-
bạn sẽ được chín, chứ không phải 16,
-
vậy đây chắc chắn không phải
một tỉ lệ tương đương.
-
Còn một cách giải khác,
-
tính theo ao-xơ
-
bạn có nhiều ao-xơ màu xanh hơn màu đỏ
-
ở các tỉ số bằng nhau,
-
nhưng ở đây bạn có nhiều ao-xơ màu đỏ
hơn màu xanh,
-
vậy một cách khác để nhận ra
-
rằng tỉ lệ này không tương đương,
-
vậy chỉ có hỗn hợp B và D là tương đương
-
và sẽ cho ra màu tím giống đề bài.
-
Để tạo ra cùng một màu,
-
bạn cần có cùng tỉ lệ giữa màu xanh và đỏ.
Khan Academy
