< Return to Video

Kas sisteminiz nasıl çalışır- Emma Bryce

  • 0:07 - 0:09
    Her adım attığınızda,
  • 0:09 - 0:12
    200 kas ayağınızı kaldırmak
  • 0:12 - 0:14
    öne doğru itmek
  • 0:14 - 0:16
    ve indirmek için birlikte çalışır.
  • 0:16 - 0:21
    Bu kas sisteminin gerçekleştirdiği
    binlerce görevden sadece biridir.
  • 0:21 - 0:25
    650'den fazla kastan oluşan
    bu ağ vücudu kaplayarak
  • 0:25 - 0:26
    göz kırpabilmemizi
  • 0:26 - 0:28
    gülümseyebilmemizi
  • 0:28 - 0:29
    koşabilmemizi
  • 0:29 - 0:30
    zıplayabilmemizi
  • 0:30 - 0:32
    ve ayakta durabilmemizi sağlar.
  • 0:32 - 0:36
    Hatta kalbin güvenli şekilde
    atmasından sorumludur.
  • 0:36 - 0:40
    Öncelikle, kas sistemi tam olarak nedir?
  • 0:40 - 0:42
    Üç ana kas tipinden oluşur:
  • 0:42 - 0:46
    kemiklerimize tendonlar vasıtasıyla
    bağlanan iskelet kası,
  • 0:46 - 0:50
    sadece kalpte bulunan kalp kası,
  • 0:50 - 0:55
    kan damarları ve bazı organları
    kaplayan düz kas,
  • 0:55 - 0:58
    bağırsak ve rahim gibi.
  • 0:58 - 1:00
    Üç tip de kas hücrelerinden oluşur,
  • 1:00 - 1:04
    lif olarak da bilinirler,
    sıkıca demetlenirler.
  • 1:04 - 1:06
    Bu demetler sinir sisteminden
    sinyaller alırlar
  • 1:06 - 1:12
    sinyaller liflerin kasılmasına bu da
    kuvvet ve harekete neden olur.
  • 1:12 - 1:15
    Yaptığımız hareketlerin
    neredeyse tamamını gerçekleştirir.
  • 1:15 - 1:16
    Bedenin bazı parçalarının
  • 1:16 - 1:19
    hareketleri kas sistemi ile yönetilmez:
  • 1:19 - 1:21
    sperm hücreleri,
  • 1:21 - 1:23
    hava yollarımızdaki saç benzeri silya,
  • 1:23 - 1:25
    ve beyaz kan hücreleridir.
  • 1:25 - 1:29
    Kas kontraksiyonu üç ana tipe ayrılabilir.
  • 1:29 - 1:33
    İkisi, kas liflerini kısaltıp uzatarak
  • 1:33 - 1:35
    karşıt güçler üretir.
  • 1:35 - 1:39
    Biceps kısalırken, triceps uzayarak
    veya gevşeyerek
  • 1:39 - 1:43
    kolu yukarı kaldırır, dirseği büker.
  • 1:43 - 1:45
    Diyebiliriz ki, bir kitabı kaldırmamızı,
  • 1:45 - 1:49
    kas ilişkisi tersine çevrilirse,
    aşağı bırakmamızı sağlar.
  • 1:49 - 1:54
    Bu tamamlayıcı ortaklık,
    tüm kas sistemi boyunca mevcuttur.
  • 1:54 - 1:58
    Üçüncü tip kasılma
    stabilize edici kuvvet oluşturur.
  • 1:58 - 2:02
    Bu kasılmalarda
    kas liflerinin uzunluğu değişmez
  • 2:02 - 2:04
    fakat kasları sert tutar.
  • 2:04 - 2:08
    Bir fincan kahveyi tutmamıza yada
    duvara yaslanmamıza imkan verir.
  • 2:08 - 2:13
    Aynı zamanda bizi dik tutarak
    duruşumuzu korur.
  • 2:13 - 2:17
    İskelet kasları kas sisteminin
    büyük kısmını oluşturur,
  • 2:17 - 2:20
    vücut ağırlığının yaklaşık
    % 30-40'ını oluşturur
  • 2:20 - 2:22
    ve vücut hareketinin çoğunu üretirler.
  • 2:22 - 2:26
    Bazı kaslara aşinayızdır
    pektoral ve biseps gibi.
  • 2:26 - 2:29
    Diğerlerine daha az aşina olabiliriz,
    buccinator gibi
  • 2:29 - 2:32
    yanağınızı dişlerinize bağlayan
  • 2:32 - 2:35
    veya vücudun en ufak iskelet kası olan
  • 2:35 - 2:38
    stapedius adı verilen,
    kulağın derinlerinde bulunan
  • 2:38 - 2:41
    bir milimetre
    uzunluğundaki bir doku parçası.
  • 2:41 - 2:46
    Nerede olursa olsun, iskelet kasları
    somatik sinir sistemine bağlıdır,
  • 2:46 - 2:50
    bu da üzerinde neredeyse tamamen
    kontrol sahibi olmamızı sağlar.
  • 2:50 - 2:53
    Bu kas grubu ayrıca
    iki çeşit kas lifi tipi içerir
  • 2:53 - 2:59
    hareketlerimizi daha da hassaslaştırmak
    için yavaş ve hızlı kasılan lifler.
  • 2:59 - 3:02
    Hızlı kasılan lifler tetiklendiğinde
    anında tepki verirler
  • 3:02 - 3:05
    ancak çabucak enerjilerini tüketir
    ve yorulurlar.
  • 3:05 - 3:08
    Yavaş kasılan lifler ise
    dayanıklı hücrelerdir.
  • 3:08 - 3:12
    Daha uzun süre çalışabilmeleri için
    enerjiyi yavaş tepki vererek kullanırlar.
  • 3:12 - 3:16
    Bir sürat koşucusu bacaklarında
    hızlı kasılan kasları arttırır
  • 3:16 - 3:17
    sürekli egzersiz yaparak
  • 3:17 - 3:21
    kısa sürede hızlanabilmesini
    ve bu hızda kalabilmesini sağlar
  • 3:21 - 3:24
    sırt kasları ise
    daha yavaş kasılan kasları içerir
  • 3:24 - 3:28
    bu sayede
    bütün gün duruşunuzu sürdürür.
  • 3:28 - 3:31
    İskelet kaslarından farklı olarak,
    vücudun kalp ve düz kasları
  • 3:31 - 3:34
    istemli kontrolümüz dışında,
  • 3:34 - 3:36
    otonom sinir sistemi tarafından yönetilir.
  • 3:36 - 3:39
    Bu, kalbinizin hayatınız boyunca
    yaklaşık 3 milyar kez
  • 3:39 - 3:40
    atmasını ve dolaysıyla
  • 3:40 - 3:43
    vücudunuza kan ve oksijen sağlar.
  • 3:43 - 3:47
    Otonom kontrol düz kası kasar ve gevşetir
  • 3:47 - 3:49
    ritmik şekilde.
  • 3:49 - 3:52
    Kan damarlarının düz kaslı iç duvarı
    boyunca kanı pompalar, sindirim sisteminde
  • 3:52 - 3:56
    bağırsağın yiyecekleri sıkıştırmasına
    ve itmesine izin verir
  • 3:56 - 4:02
    ve bir kişi doğum yaparken
    uterusun kasılmasını sağlar.
  • 4:02 - 4:07
    Kaslar çalıştıkça, enerji kullanırlar ve
    önemli bir yan ürün olan ısı üretirler.
  • 4:07 - 4:11
    Vücut sıcaklığının yaklaşık % 85'ini
    kaslar sağlar
  • 4:11 - 4:15
    ve kalp ve kan damarları vücuda
    eşit oranda dağıtır
  • 4:15 - 4:16
    kan yoluyla.
  • 4:16 - 4:19
    Onsuz gerekli sıcaklığı sağlayamayız
  • 4:19 - 4:20
    hayatta kalmak için.
  • 4:20 - 4:24
    Kas sistemi, bizim için büyük ölçüde
    görünmez olabilir
  • 4:24 - 4:27
    ama yaptığımız hemen her şeyin
    üzerinde izi vardır,
  • 4:27 - 4:30
    göz kırpmaktan,
    bir yarışın bitiş çizgisine kadar.
Title:
Kas sisteminiz nasıl çalışır- Emma Bryce
Description:

Patreon sayfamızı ziyaret edin: https://www.patreon.com/teded
Dersin tümünü görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/how-your-muscular-system-works-emma-bryce

Her adım attığınızda 200 kas ayağınızı kaldırmak, öne doğru uzatmak ve indirmek için birlikte çalışır. Bu, kas sistemi tarafından gerçekleştirilen binlerce görevden sadece biridir: 650'den fazla kastan oluşan bu ağ vücudu kaplayarak göz kırpabilmemizi, gülümseyebilmemizi, koşabilmemizi, atlayabilmemizi ve ayakta durabilmemizi sağlar. Peki bu sistem nasıl çalışır? Emma Bryce cevabı bulmak için sizi vücudun içine götürüyor.

Emma Bryce'ın dersi, Viviane Leezer'in yönetiminde.

Desteğiniz için size çok teşekkür ederiz! Siz olmadan bu video mümkün olmazdı.
Tony Trapuzzano, Devin Harris, Brandy Jones, John Ess, Jessica James, Barun Padhy, Dale Dualan, Simone Kidner, Shawn Quichocho, Gi Nam Lee, Joy Love Om, Narat Suchartsunthorn, Miloš Stevanović, Ghassan Alhazzaa, Duo Xu, Yankai Liu, Pavel Zalevskiy, André Spencer, Justus Berberich, Claudia Mayfield.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:45

Turkish subtitles

Revisions