< Return to Video

Hệ cơ bắp hoạt động như thế nào - Emma Bryce

  • 0:04 - 0:09
    Mỗi lần bạn bước đi,
  • 0:09 - 0:12
    200 cơ bắp hoạt động đồng thời
    để nâng chân bạn lên,
  • 0:12 - 0:16
    đẩy nó về trước, và đặt xuống.
  • 0:16 - 0:21
    Đây chỉ là một trong hàng ngàn
    nhiệm vụ được thực hiện bởi hệ cơ bắp.
  • 0:21 - 0:25
    Mạng lưới với hơn 650 cơ bắp này
    bao phủ toàn bộ cơ thể
  • 0:25 - 0:26
    và nhờ nó, ta có thể nháy mắt,
  • 0:26 - 0:28
    cười,
  • 0:28 - 0:29
    chạy,
  • 0:29 - 0:30
    nhảy,
  • 0:30 - 0:32
    và đứng thẳng.
  • 0:32 - 0:36
    Nó thậm chí chịu trách nhiệm
    làm tim đập.
  • 0:36 - 0:40
    Trước hết, hệ cơ bắp thực sự là gì?
  • 0:40 - 0:42
    Nó được tạo bởi ba loại cơ chính:
  • 0:42 - 0:46
    cơ xương (cơ vân), được gắn với xương
    thông qua dây chằng
  • 0:46 - 0:50
    cơ tim, chỉ có trong trái tim,
  • 0:50 - 0:55
    và cơ trơn, bao phủ mặt trong
    các mạch máu và một số cơ quan nhất định,
  • 0:55 - 0:57
    như ruột và tử cung.
  • 0:57 - 1:00
    Cả ba loại này được tạo bởi
    các tế bào cơ,
  • 1:00 - 1:04
    còn được gọi là sợi cơ,
    bó chặt với nhau.
  • 1:04 - 1:06
    Những bó này nhận tín hiệu từ
    hệ thần kinh
  • 1:06 - 1:12
    để co thắt các sợi, nhờ đó,
    tạo nên lực và chuyển động.
  • 1:12 - 1:14
    Tạo nên hầu hết
    các cử động của chúng ta.
  • 1:14 - 1:16
    Chỉ một vài bộ phận trên cơ thể
  • 1:16 - 1:19
    không bị hệ cơ bắp
    điều khiển cử động.
  • 1:19 - 1:21
    Đó là tinh trùng,
  • 1:21 - 1:23
    lông mũi,
  • 1:23 - 1:25
    và một số bạch cầu nhất định.
  • 1:25 - 1:29
    Co thắt cơ bắp có thể
    chia thành ba loại chính.
  • 1:29 - 1:35
    Hai loại đầu tiên, co hoặc duỗi
    các sợi cơ, tạo các lực đối lập.
  • 1:35 - 1:39
    Cơ bắp tay trước co trong khi
    cơ bắp tay sau duỗi hoặc thả lỏng,
  • 1:39 - 1:43
    kéo tay lên và cong tay ở cùi chỏ.
  • 1:43 - 1:45
    Điều này cho phép ta, ví dụ,
    nhặt cuốn sách lên,
  • 1:45 - 1:49
    hoặc nếu đảo ngược lại,
    là đặt sách xuống.
  • 1:49 - 1:54
    Sự hợp tác bổ sung như vầy
    tồn tại khắp hệ cơ bắp.
  • 1:54 - 1:58
    Loại co thắt thứ ba tạo nên
    một lực ổn định.
  • 1:58 - 2:02
    Ở trường hợp này, các sợi cơ
    không thay đổi độ dài,
  • 2:02 - 2:04
    mà giữ cho cơ cứng rắn.
  • 2:04 - 2:08
    Điều này cho phép ta nắm một ly cà phê
    hoặc dựa vào tường.
  • 2:08 - 2:13
    Nó cũng giữ tư thế của ta,
    giúp ta đứng thẳng.
  • 2:13 - 2:17
    Cơ xương tạo nên phần lớn hệ cơ,
  • 2:17 - 2:20
    chiếm khoảng 30-40% cân nặng cơ thể,
  • 2:20 - 2:22
    và tạo nên đa số các chuyển động.
  • 2:22 - 2:26
    Vài nhóm cơ quen thuộc với ta,
    như cơ ngực và cơ bắp tay trước.
  • 2:26 - 2:29
    Những cơ khác thì ít người biết hơn,
    như cơ mút,
  • 2:29 - 2:32
    nhóm cơ gắn gò má với răng của bạn,
  • 2:32 - 2:35
    hay nhóm cơ xương nhỏ nhất của cơ thể,
  • 2:35 - 2:41
    một mảnh mô dài một milimét,
    gọi là cơ bàn đạp nằm sâu trong tai.
  • 2:41 - 2:46
    Nơi nào chúng có mặt, các cơ xương
    được nối với hệ thần kinh soma,
  • 2:46 - 2:50
    nhờ vậy, ta kiểm soát
    gần như hoàn toàn cử động của chúng.
  • 2:50 - 2:53
    Nhóm cơ này cũng chứa hai loại sợi cơ
  • 2:53 - 2:59
    để càng cải thiện cử động của ta,
    co giật chậm và co giật nhanh.
  • 2:59 - 3:02
    Các sợi co giật nhanh phản ứng ngay
    khi được kích hoạt
  • 3:02 - 3:05
    nhưng nhanh chóng hết năng lượng
    và trở nên mệt mỏi.
  • 3:05 - 3:08
    Các sợi co giật chậm, ngược lại,
    là những tế bào bền sức.
  • 3:08 - 3:12
    Chúng phản ứng và sử dụng năng lượng
    chậm rãi để có thể hoạt động lâu dài.
  • 3:12 - 3:16
    Người chạy nước rút sẽ tích trữ nhiều
    cơ co giật nhanh ở chân
  • 3:16 - 3:17
    qua việc luyện tập liên tục,
  • 3:17 - 3:21
    cho phép cô ta nhanh chóng tăng tốc,
  • 3:21 - 3:24
    trong khi các cơ lưng chứa nhiều
    cơ co giật chậm hơn
  • 3:24 - 3:28
    để giữ tư thế của bạn cả ngày.
  • 3:28 - 3:31
    Không như các cơ xương, cơ tim
    và cơ trơn của cơ thể
  • 3:31 - 3:34
    được quản lí bởi hệ thần kinh tự động
  • 3:34 - 3:36
    vượt khỏi tầm kiểm soát trực tiếp của ta.
  • 3:36 - 3:40
    Nó giúp tim bạn đập khoảng 3 tỉ lần
    trong suốt cuộc đời,
  • 3:40 - 3:43
    giúp cung cấp máu và oxi cho cơ thể.
  • 3:43 - 3:48
    Kiểm soát tự động cũng co và giãn cơ trơn
    theo một chu kì có nhịp điệu.
  • 3:48 - 3:52
    Để bơm máu qua các thành trong
    của mạch máu,
  • 3:52 - 3:56
    cho phép ruột co thắt và
    đẩy thức ăn qua hệ thống tiêu hóa,
  • 3:56 - 4:02
    và cho phép tử cung co thắt
    khi một người đang sinh con.
  • 4:02 - 4:07
    Khi cơ bắp làm việc, chúng cũng sử dụng
    năng lượng và tạo ra sản phẩm phụ - nhiệt.
  • 4:07 - 4:11
    Thực tế, cơ bắp cung cấp khoảng
    85% thân nhiệt,
  • 4:11 - 4:16
    được tim và các mạch máu
    phân tán khắp cơ thể thông qua máu.
  • 4:16 - 4:21
    Không có nó, ta không thể
    duy trì nhiệt độ cần thiết để sống sót.
  • 4:21 - 4:24
    Hệ thống cơ bắp có thể vô hình
    với chúng ta,
  • 4:24 - 4:27
    nhưng nó để lại dấu ấn
    trên hầu hết những gì ta làm,
  • 4:27 - 4:31
    dù đó là nháy mắt
    hay chạy đua đến đích.
Title:
Hệ cơ bắp hoạt động như thế nào - Emma Bryce
Description:

Hãy ghé thăm trang Patreon của chúng tôi: https://www.patreon.com/teded

Xem toàn bộ bài giảng tại: https://ed.ted.com/lessons/how-your-muscular-system-works-emma-bryce

Mỗi lần bạn bước đi, 200 cơ bắp hoạt động đồng thời để nâng chân bạn lên, đẩy nó về trước, và đặt xuống. Đây chỉ là một trong hàng ngàn nhiệm vụ được thực hiện bởi hệ cơ bắp: mạng lưới với hơn 650 cơ bắp này bao phủ toàn bộ cơ thể và nhờ đó, ta có thể nháy mắt, cười, chạy, nhảy, và đứng thẳng. Vậy hệ cơ bắp hoạt động như thế nào? Cùng Emma Bryce vào bên trong cơ thể để tìm câu trả lời.

Bài giảng bởi Emma Bryce, được đạo diễn bởi Viviane Leezer.

Xin chân thành cảm ơn những người ủng hộ chúng tôi! Không có bạn thì video này đã không thể hoàn thành.
Tony Trapuzzano, Devin Harris, Brandy Jones, John Ess, Jessica James, Barun Padhy, Dale Dualan, Simone Kidner, Shawn Quichocho, Gi Nam Lee, Joy Love Om, Narat Suchartsunthorn, Miloš Stevanović, Ghassan Alhazzaa, Duo Xu, Yankai Liu, Pavel Zalevskiy, André Spencer, Justus Berberich, Claudia Mayfield.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:45

Vietnamese subtitles

Revisions