< Return to Video

Üç Katlı İntegral 2

  • 0:00 - 0:01
    -
  • 0:01 - 0:04
    Bir önceki videoda, şöyle bir dikdörtgenler prizmamız vardı, ve hacmini bulmak için üç katlı integral kullandık.
  • 0:04 - 0:05
    -
  • 0:05 - 0:08
    Eminim ki, şöyle düşünüyorsunuz: Temel geometri bilgimi kullanarak, yükseklik çarpı en çarpı boy olarak hacmi bulabilirdim.
  • 0:08 - 0:12
    -
  • 0:12 - 0:13
    -
  • 0:13 - 0:16
    Evet, çünkü fonksiyonumuz, sabit bir fonksiyondu.
  • 0:16 - 0:18
    Ve, z'ye göre integral aldığımızda, çift katlı bir integral elde ettik. Zaten, önceki videolarda da, yüzey altındaki hacmi hesaplarken, aynı duruma rastlamıştık.
  • 0:18 - 0:21
    -
  • 0:21 - 0:24
    -
  • 0:24 - 0:27
    -
  • 0:27 - 0:29
    Ama, videonun sonuna bir sürpriz eklemiştik.
  • 0:29 - 0:33
    Peki, bu dikdörtgen tanım kümesi üzerinde hacmi bulmak kolay.
  • 0:33 - 0:38
    -
  • 0:38 - 0:39
    -
  • 0:39 - 0:42
    Ama, ya amacımız, hacmi değil, kütleyi bulmak olsaydı?
  • 0:42 - 0:47
    Ve, elimizdeki materyal, bir gaz veya özgül ağırlığı değişen bir madde olsaydı?
  • 0:47 - 0:50
    -
  • 0:50 - 0:53
    -
  • 0:53 - 0:55
    -
  • 0:55 - 0:58
    Bu durumda, kütleyi bulmak hayli ilginçleşir.
  • 0:58 - 1:00
    -
  • 1:00 - 1:04
    Böylece, bir özgül ağırlık fonksiyonu tanımladık.
  • 1:04 - 1:08
    Bize her noktadaki özgül ağırlığı veren bu fonksiyona, ro, dedik.
  • 1:08 - 1:10
    -
  • 1:10 - 1:11
    Bir önceki videonun sonunda, kütle nedir, diye sorduk.
  • 1:11 - 1:13
    -
  • 1:13 - 1:16
    Kütle, özgül ağırlıkla hacmin çarpımıdır.
  • 1:16 - 1:17
    Veya, şöyle düşünebilirsiniz.
  • 1:17 - 1:21
    Özgül ağırlık, kütlenin hacme bölümüdür.
  • 1:21 - 1:27
    Buna göre, bir noktadaki kütle diferansiyeli, o noktadaki özgül ağırlık çarpı hacim diferansiyeline eşittir, dedik.
  • 1:27 - 1:30
    -
  • 1:30 - 1:33
    -
  • 1:33 - 1:37
    -
  • 1:37 - 1:40
    -
  • 1:40 - 1:43
    Önceki videoda gördüğümüz gibi, Kartezyen koordinat sistemi kullanıyorsak, bu hacim diferansiyeli, dx çarpı dy çarpı dz'ye eşit.
  • 1:43 - 1:46
    -
  • 1:46 - 1:50
    -
  • 1:50 - 1:56
    Özgül ağırlık eşittir x çarpı y çarpı z. Ve, bu cismin kütlesini bulmak istiyoruz.
  • 1:56 - 1:58
    -
  • 1:58 - 2:02
    -
  • 2:02 - 2:04
    x, y, z koordinatlarımızın birimi metre olsun, ve özgül ağırlığımızın birimi de kilogram bölü metreküp olsun.
  • 2:04 - 2:06
    -
  • 2:06 - 2:09
    -
  • 2:09 - 2:12
    Buna göre, cevabımız kilogram cinsinden olacak.
  • 2:12 - 2:14
    -
  • 2:14 - 2:21
    Şimdi, bu cismin kütlesini bulalım.
  • 2:21 - 2:24
    Elimizde zaten bu integral var.
  • 2:24 - 2:27
    -
  • 2:27 - 2:30
    Bu değer, kütle diferansiyeli. Onu yazalım.
  • 2:30 - 2:31
    -
  • 2:31 - 2:35
    -
  • 2:35 - 2:39
    xyz çarpı -önce z'ye göre integral alacağım. Aslında, sırayı değiştirebilirsiniz.
  • 2:39 - 2:43
    -
  • 2:43 - 2:46
    -
  • 2:46 - 2:48
    -
  • 2:48 - 2:50
    Belki bir sonraki videoda öyle yaparız.
  • 2:50 - 2:56
    Önce z'ye göre integral alalım. Sonra, y'ye göre. En son da x'e göre.
  • 2:56 - 3:00
    -
  • 3:00 - 3:02
    Tekrar edersek, bu, herhangi bir hacim diferansiyelindeki kütle.
  • 3:02 - 3:04
    -
  • 3:04 - 3:08
    Şimdi, z'ye göre integral alırsak, z kaçtan kaça gidiyordu?
  • 3:08 - 3:11
    z'nin limitleri 0 ve 2 idi.
  • 3:11 - 3:14
    -
  • 3:14 - 3:18
    y'nin limitleri 0 ve 4 idi.
  • 3:18 - 3:21
    -
  • 3:21 - 3:24
    x de, 0'dan 3'e gidiyordu.
  • 3:24 - 3:27
    -
  • 3:27 - 3:28
    Şimdi, bunun değerini nasıl bulacağız?
  • 3:28 - 3:30
    z'ye göre integral alırken, terstürev nedir?
  • 3:30 - 3:31
    -
  • 3:31 - 3:36
    xyz'nin z'ye göre terstürevi nedir?
  • 3:36 - 3:37
    Bakalım.
  • 3:37 - 3:45
    Bu yalnızca bir sabit, dolayısıyla x y z kare bölü 2.
  • 3:45 - 3:46
    -
  • 3:46 - 3:47
    Tamam.
  • 3:47 - 3:53
    Bunu 0'dan 2'ye hesaplayacağız.
  • 3:53 - 3:55
    -
  • 3:55 - 3:59
    2 kare, yani 4, bölü 2, bu da 2.
  • 3:59 - 4:01
    -
  • 4:01 - 4:05
    2 x y eksi 0.
  • 4:05 - 4:09
    Bunun değerini bulduğumuzda, 2 x y elde ediyoruz, ve iki integralimiz kalıyor.
  • 4:09 - 4:11
    -
  • 4:11 - 4:13
    Diğer iki integrali daha yazmamıştım.
  • 4:13 - 4:14
    Şİmdi yazayım.
  • 4:14 - 4:17
    İki integralim daha kalmıştı. dy ve dx.
  • 4:17 - 4:21
    -
  • 4:21 - 4:29
    y, 0'dan 4'e gidiyor, ve x, 0'dan 3'e gidiyor.
  • 4:29 - 4:30
    -
  • 4:30 - 4:32
    Şimdi bunun y'ye göre terstürevini alayım.
  • 4:32 - 4:34
    -
  • 4:34 - 4:37
    -
  • 4:37 - 4:40
    -
  • 4:40 - 4:44
    -
  • 4:44 - 4:46
    -
  • 4:46 - 4:48
    -
  • 4:48 - 4:50
    -
  • 4:50 - 4:54
    Şurayı biraz sileyim.
  • 4:54 - 4:55
    -
  • 4:55 - 4:57
    -
  • 4:57 - 4:58
    Şimdi, y'ye göre terstürev alalım.
  • 4:58 - 4:59
    -
  • 4:59 - 5:03
    İşlemi şurada yapayım.
  • 5:03 - 5:07
    2 x y'nin y'ye göre terstürevi, y kare bölü 2, 2'ler sadeleşir.
  • 5:07 - 5:08
    -
  • 5:08 - 5:10
    x y kare.
  • 5:10 - 5:13
    -
  • 5:13 - 5:15
    y, 0'dan 4'e gidiyor.
  • 5:15 - 5:18
    Daha, en dıştaki integrali yapmamız lazım.
  • 5:18 - 5:22
    x, 0'dan 3'e gidiyor.
  • 5:22 - 5:24
    y eşittir 4, bize 16 x verir.
  • 5:24 - 5:27
    -
  • 5:27 - 5:29
    y 0 olduğunda, burası 0 olur.
  • 5:29 - 5:34
    Dolayısıyla, 16 x'in 0'dan 3'e integralini alacağız.
  • 5:34 - 5:36
    Bunun terstürevi nedir?
  • 5:36 - 5:39
    8 x kare.
  • 5:39 - 5:43
    0'dan 3'e değerini bulalım.
  • 5:43 - 5:47
    3'e eşit olduğunda, 8 çarpı 9 eşittir 72.
  • 5:47 - 5:49
    0 çarpı 8 ise, 0
  • 5:49 - 5:52
    Cismimizin hacmini, geçen videoda, 24 metreküp bulmuştuk.
  • 5:52 - 5:53
    -
  • 5:53 - 5:55
    -
  • 5:55 - 5:56
    -
  • 5:56 - 6:01
    Kütlesi de 72 kilogram.
  • 6:01 - 6:06
    Kütleyi, bu üç değişkenli fonksiyonun integralini alarak bulduk.
  • 6:06 - 6:08
    -
  • 6:08 - 6:10
    Üç boyutta, bunu bir skaler alan olarak da düşünebiliriz.
  • 6:10 - 6:11
    Öyle değil mi?
  • 6:11 - 6:14
    Herhangi bir noktada, bir sayı elde ediyoruz, ama yön bulmuyoruz.
  • 6:14 - 6:14
    -
  • 6:14 - 6:16
    Elde ettiğimiz değer, özgül ağırlık.
  • 6:16 - 6:21
    Bu skaler alanın integralini almış olduk.
  • 6:21 - 6:23
    Üç katlı integralle, bu yeni beceriyi edinmiş olduk.
  • 6:23 - 6:24
    -
  • 6:24 - 6:26
    Bir sonraki videoda, size daha karışık üç katlı integraller kurmayı öğreteceğim.
  • 6:26 - 6:27
    -
  • 6:27 - 6:30
    Eğer şekliniz çok kolay değilse, sınırınız veya fonksiyonununuz karmaşık ise, integraliniz bir anda çok zorlaşabilir.
  • 6:30 - 6:32
    -
  • 6:32 - 6:35
    -
  • 6:35 - 6:38
    -
  • 6:38 - 6:42
    -
  • 6:42 - 6:45
    -
  • 6:45 - 6:46
    -
  • 6:46 - 6:49
    -
  • 6:49 - 6:53
    Ve bu integrali, analiz becerinizi kullanarak çözmek, ya çok zor olur veya çok uzun sürer.
  • 6:53 - 6:56
    -
  • 6:56 - 6:56
    -
  • 6:56 - 7:00
    Bu nedenle, analiz sınavlarında, yalnızca üç katlı integrali kurmanız istenir.
  • 7:00 - 7:02
    -
  • 7:02 - 7:06
    Yeterince integral aldığınız için, terstürevde problem yaşamayacağınız varsayılır.
  • 7:06 - 7:07
    -
  • 7:07 - 7:10
    Ve eğer daha zor bir soru sormak istenirse, işlem sırasını değiştirmeniz söylenebilir.
  • 7:10 - 7:13
    -
  • 7:13 - 7:15
    Örneğin, z'ye, ve sonra y'ye, en son da x'e göre integral verilip, sıra değişince bu integralin neye dönüştüğünü yazın, denilebilir.
  • 7:15 - 7:17
    -
  • 7:17 - 7:19
    -
  • 7:19 - 7:20
    -
  • 7:20 - 7:23
    Bunu bir sonraki videoda yapacağız.
  • 7:23 - 7:24
    Görüşmek üzere.
  • 7:24 - 7:26
    -
Title:
Üç Katlı İntegral 2
Description:

Değişken özgül ağırlığı olan bir kütleyi, üç katlı integral kullanarak bulmak.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
07:26
EbruOzbay edited Turkish subtitles for Triple Integrals 2
EbruOzbay edited Turkish subtitles for Triple Integrals 2
EbruOzbay edited Turkish subtitles for Triple Integrals 2
EbruOzbay edited Turkish subtitles for Triple Integrals 2
EbruOzbay edited Turkish subtitles for Triple Integrals 2
EbruOzbay added a translation

Turkish subtitles

Revisions