هۆکارەکانی داڕمانی ئابوری چین؟
-
0:07 - 0:08بۆ هەزاران ساڵ
-
0:08 - 0:12خەڵکی بەریتانیا برۆنزیان بۆ دروست
کردنی کەلوپەل، گەوهەر و وەک دراوی -
0:12 - 0:15مامەڵە بازرگانییەکان بەکار هێناوە.
-
0:15 - 0:19لە دەوروبەری ٨٠٠ ساڵ پێش زانین، ئەمە گۆڕا:
-
0:19 - 0:25بەهای برۆنز دابەزی، بووە هۆی تێکدانی
شیرازەی کۆمەڵایەتی و کێشەی ئابوری -
0:25 - 0:29ئەمڕۆ ئێمە بەم بارە دەڵێن داڕمانی ئابوری.
-
0:29 - 0:31هۆکارەکانی داڕمانی ئابوری چیین؟
-
0:31 - 0:35وەڵامی ئەم پرسیارە مشتومڕی گەرمی
لە نێوان ئابوریناسان دروست کردووە، -
0:35 - 0:37بەڵام بە هۆکاری لۆژیکانە.
-
0:37 - 0:40داڕوخانی ئابوری دەکرێت تێکشکانی
نزمی چالاکییە ئابورییەکان بێت -
0:40 - 0:43لە وڵاتێکدا کە بۆ ماوەیەکی
کەم بەردەوام دەبێت -
0:43 - 0:47جۆرێکی تری تێکشکانی ئابورییە کە
دەرئەنجامی جیهانی دەبێت و بۆ چەند ساڵێک -
0:47 - 0:50بەردەوام دەبێت یان هەردووکیان بەیەکەوە.
-
0:50 - 0:51چەند هۆکارێک هەیە کێشەکە قوڵتر دەکەن،
-
0:51 - 0:55گۆڕاوی لە ژمارە نەهاتوو هەیە کە کاریگەری
دەکەنە سەر تەندروست بوونی ئابوری، -
0:55 - 0:59کە دەبێتە هۆی ئەوەی دەست نیشان کردنی
فاکتەرێک لە پشت داڕمانی ئابوری قورس بێت. -
0:59 - 1:02بۆیە، با لە وێنە گەورەکەوە دەست پێ بکەین:
-
1:02 - 1:05داڕمان کاتێک ڕودەدات
کە تێکچوونێک ڕودەدات -
1:05 - 1:08لە نێوان خواست و کاڵای دابین کراو.
-
1:08 - 1:11پارسەنگی نێوان ڕێژەی ئەو کاڵا و
خزمەتگوزارییانەی خەڵکی خواستی لەسەرە -
1:11 - 1:14لەگەڵ ئەو کاڵا و
خزمەتگوزارییە پێشکەش کراوەکان لارە، -
1:14 - 1:20هاوسەنگی لە نرخی فرۆشتنی خزمەتگوزاری و
کاڵا تێکدەچێت و دەبێتە هۆی داڕمانی ئابوری. -
1:20 - 1:23پەیوەندی ئابوری نێوان خواست و
کاڵا و خزمەتگوزاری بەردەست -
1:23 - 1:27بەندە لەسەر ڕێژەی
هەڵکشانی نرخ و ڕێژەی زیادەی قەرز. -
1:27 - 1:32هەڵکشان کاتێک ڕودەدات کە نرخی کاڵا
و خزمەتگوزاریەکان بەرز دەبێتەوە. -
1:32 - 1:35بە واتایەکیتر، بەهای نەختینە دادەبەزێت.
-
1:35 - 1:39لەگەڵ ئەوەشدا، هەڵکشان هەمیشە خراپ نییە.
-
1:39 - 1:44لە ڕاستیدا، هەڵکشانی کەم،
دەبێتە هاندانی چالاکی ئابوری. -
1:44 - 1:47بەڵام هەڵکشانی بەرز بەبێ خواستی زۆر،
-
1:47 - 1:52دەبێتە هۆی کێشە بۆ ئابوری و لە کۆتایشدا
دەبێتە هۆی دروست بوونی داڕوخانی ئابوری. -
1:52 - 1:54ڕێژەی زیادەی قەرز، لەلایەکیتردا،
-
1:54 - 1:58واتا ڕێژەی سوودی وەرگیراو لە
قەرزی کۆمپانیا و کەسەکان دێت. -
1:58 - 2:02ئەم ڕێژەیە ڕێژەیەکی ساڵانەیە و
دەچێتە سەر ئەو قەرزەی -
2:02 - 2:06کە قەرز وەرگرەکە دەیداتەوە تاوەکو
کۆی گشتی قەرزەکەی تەواو دەبێت. -
2:06 - 2:10ڕێژەی سودی قەرزی نزم، بەواتای دەست
کراوەیی کۆمپانیاکان لە وەرگتنی قەرز دێت، -
2:10 - 2:12کە دەتوانن لە پڕۆژەکان
وەبەرهێنانی پێ بکەن. -
2:12 - 2:17ڕێژەی قەرزی بەرز، نرخی بەرهەم
و خزمەتگوزارییەکان بەرز دەکاتەوە، -
2:17 - 2:20چالاکییە ئابورییەکانیش خاو دەکاتەوە.
-
2:20 - 2:23ناسەقامگیری هەڵکشان و ڕێژەی سودی قەرز
-
2:23 - 2:25دەتوانن ڕێنیشاندەری تەندروستی ئابوری بن،
-
2:25 - 2:29بەڵام هۆکارەکانی ئەم ناسەقامگیرییە چین؟
-
2:29 - 2:34ناسەقامگیری لە ئەنجامی جەنگ،
کارەساتی سروشتی، -
2:34 - 2:36سیاسی درووست دەبێت.
-
2:36 - 2:37بۆ نموونە، بومەلەرزە،
-
2:37 - 2:42دەتوانێت ژێرخانەی پێویستی بەرهەم هێنان
تێکبشکێنێت وەک نەوت. -
2:42 - 2:48ئەمە دەبێتە هۆی ئەوەی بەرهەم هێنەرانی
نەوت نرخی زیاتر بخەنە سەر فرۆشتنی نەوت، -
2:48 - 2:52کە دەبێتە هۆی وەستانی هاندانی خواست
و دواتر دەبێتە هۆی داڕوخانی ئابوری. -
2:52 - 2:56بەڵام هەندێک داڕوخان لە کاتی
باشی ئابوری درووست دەبن، -
2:56 - 2:59جار هەیە باشی ئابوری هۆکاری داڕوخانە.
-
2:59 - 3:03هەندێک ئابوریناس پێیان وایە چالاکییە ئەو
ئابورییانەی لە ئەنجامی فراوانبوونی بازار -
3:03 - 3:07درووست دەبێت، جار هەیە دەگاتە
ڕادەی نەتوانینی بەردەوامی پێدان. -
3:07 - 3:11بۆ نمونە، کۆمپانیاکان و
کڕیاران لەوانەیە پارە قەرز بکەن -
3:11 - 3:15و پێیان وایە کە گەشەی ئابوری
ڕێگەخۆشکەر دەبێت بۆ دانەوەی قەرزەکە. -
3:15 - 3:18بەڵام ئەگەر ئابوری بەو شێوەی
چاوەڕوانکراو گەشە نەکات، -
3:18 - 3:21دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی
قەرز بە ڕادەیەک بۆیان نەدرێتەوە. -
3:21 - 3:25بۆ دانەوەی قەرزەکانیان، پێویستە
نەختینە لە چالاکی ئابوری تر بەدەست بهێنن، -
3:25 - 3:27کە دەبێتە کەمبونەوەی چالاکییە ئابورییەکان.
-
3:27 - 3:30باری دەرونییش لەوانەیە ببێتە
هۆکاری داڕمانی ئابوری. -
3:30 - 3:35ترسان لە داڕمان لەوانەیە ببێتە
هۆی دروست بوونی داڕمانی ئابوری -
3:35 - 3:39ئەگەر ببێتە هۆی کێشانەوەی وەبەرهێنان
و کەمکردنەوەی خەرجییەکان. -
3:39 - 3:42لە بەرامبەردا، بەرهەمهێنەران
نرخی بەرهەم هێنان کەم دەکەنەوە -
3:42 - 3:45بۆ ئەوەی بتوانن لە ئاستی
کەمی خواستی پێشبینی کراو بن. -
3:45 - 3:50ئەمەش دەبێتە هۆی یارییەکی
مەترسیدارتر، کەم کردنەوەی خەرجی و مووچە، -
3:50 - 3:53کە کەمی خواست قوڵتر دەکات.
-
3:53 - 3:58تەنانەت گرتنەبەری ڕێکار بۆ ڕێگەگرتن
لە داڕمان لەوەیە ببێتە هۆی داڕمانی ئابوری. -
3:58 - 4:02کاتێک بارودۆخ باش نییە، حکومەت و
بانکی ناوەندی ڕەنگە پارە لە سکە بدەن، -
4:02 - 4:06خەرجییەکان بەرز بکەنەوە و
ڕێژەی سودی قەرز کەمبکەنەوە. -
4:06 - 4:09قەرزپێدەرە بچوکەکان ڕێژەی
سودی قەرز کەم بکەنەوە، -
4:09 - 4:12وەرگرتنی قەرز هەرزانتر بکەن
و هانی خەرج کردن بدەن. -
4:12 - 4:17بەڵام ئەم ڕێکارانە تاسەر کاریگەر نابن
و پێویستە ڕێکاری پێچەوانە بگرێنە بەر -
4:17 - 4:19بۆ ڕێگەگرتن لە هەڵکشانی بەرز.
-
4:19 - 4:23ئەمە دەبێتە هۆی داڕمان، ئەگەر خەڵک
زۆر متمانەی بە قەرزی هەرزان و -
4:23 - 4:25هاندانی حکومەت هەبێت.
-
4:25 - 4:30داڕمانی برۆنز لە بەریتانیا کاتێک
ڕویدا کە ئاسن بەفراوانی بەکارهێنرا -
4:30 - 4:33کە بووە هۆکاری پێشخستنی
کشتوکاڵ و بەرهەم هێنانی خۆراک. -
4:33 - 4:35بازاڕی سەردەم زۆر ئاڵۆزترە،
-
4:35 - 4:39تێگەیشتن لە هۆکاری داڕمانی
ئابوری لە ئێستادا زۆر قورسە. -
4:39 - 4:43بەڵام لەگەڵ هەر داڕمانێکی ئابوری، کۆمەڵێک
داتامان دەست دەکەوێت کە یارمەتیدەر دەبن -
4:43 - 4:47بۆ پێشبینی کردنی داڕمانی
ئابوری داهاتوو بە سەرکەوتوانە.
- Title:
- هۆکارەکانی داڕمانی ئابوری چین؟
- Speaker:
- ریچارد کۆفن
- Description:
-
more » « less
کۆی وانەکە لەم بەستەر چاو لێ بکە:
https://ed.ted.com/lessons/what-causes-an-economic-recession-richard-coffinبۆ هەزارەها ساڵ، دانیشتوانی بەریتانیا برۆنزیان بۆ دروستکردنی کەلوپەل، گەوهەر و نەختینەی مامەڵەی بازرگانی بەکار دەهێنا. بەڵام لە دەوروبەری ٨٠٠ ساڵ پێش زانین، ئەمە گۆڕدرا: بەهای برۆنز دابەزی، ئەمە بووە هۆکاری دروستبوونی کێشەی کۆمەڵایەتی و ئابوری، کە ئێمە پێی دەڵێن داڕمانی ئابوری. کەواتە، هۆکارەکانی دروست بوونی داڕمانی ئابوری چین؟ ریچارد کۆفن باسی ناسەقامگیری ئابوریمان بۆ دەکات کە کاریگەری لە سەر بازاڕی سەردەم هەیە.
ئامەدەکردنی: ڕیچارد کۆفین، دەرهێنانی: ستۆدیۆکانی ئۆگەنبلیک.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:48
|
halo fariq approved Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
halo fariq edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
Ayan Organization accepted Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for What causes an economic recession? |