Gəlir haqqında hesabata giriş

Gəlir haqqında hesabat, gəlir, ümumi mənfəət, əməliyyat mənfəəti, xalis gəlir, ROA və ROE. Sal Khan tərəfindən yaradılmışdır.

Növbəti dərsi izləyin:
https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/core-finance/stock-and-bonds/valuation-and-investing/v/earnings-and-eps?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=financeandcapitalmarkets

Əvvəlki dərsi ötürdünüz? Buradan izləyin:
https://www.khanacademy.org/economics-finance-domain/core-finance/stock-and-bonds/valuation-and-investing/v/price-and-market-capitalization?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=financeandcapitalmarkets

Khan Academy-dəki maliyyə və kapital bazarları: Həyat texniki jarqon səsləndirərək bir şeyin yaxşı və ya pis bir fikir olduğuna inandırmağa çalışacaq insanlarla doludur. Onların əksəriyyəti nə haqqında danışdıqlarını bilmir. Səhmlərdən söz düşəndə bu insanlardan və ya onların qurbanlarından biri olmayın. P/E ehtiyatlarından EV/EBITDA-ya qədər, arxanızdayıq!

Khan Academy haqqında: Khan Academy şagirdlərə sinifdə və sinif xaricində öz templəri ilə təhsil almağa imkan verən təcrübə məşqləri, təlimat videoları və fərdi öyrənmə panelini təklif edir. Biz riyaziyyat, elm, kompüter proqramlaşdırma, tarix, sənət tarixi, iqtisadiyyat və daha çoxunu əhatə edirik. Riyaziyyat tapşırıqlarımız güclü tərəfləri və öyrənmə boşluqlarını müəyyənləşdirən ən müasir uyğunlaşma texnologiyasından istifadə edərək uşaqları uşaq bağçasından hesablamağa qədər yönləndirir. Biz xüsusi məzmun təqdim etmək üçün NASA, Müasir İncəsənət Muzeyi, Kaliforniya Elmlər Akademiyası və MIT kimi qurumlarla da əməkdaşlıq etmişik.

Pulsuz. Hər kəs üçün. Həmişəlik. #YouCanLearnAnything

Khan Academy-nin Maliyyə və Kapital Bazarları kanalına abunə olun: https://www.youtube.com/channel/UCQ1Rt02HirUvBK2D2-ZO_2g?sub_confirmation=1
Khan Academy-ə abunə olun:
https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Düşünürəm ki, indi şirkətləri təhlil
edərkən insanların çoxunun

diqqət yetirdiyi məqam, yəni gəlir və xərc

hesabatı haqqında öyrənmək vaxtıdır.

Gəlir hesabatı bir şirkətə baxdığınız
zaman

diqqət yetirəcəyimiz üç maliyyə
hesabatından biridir.

Digər ikisindən biri isə balans
hesabatıdır,

hansı ki maliyyə böhranı və digər

məsələlər haqqında etdiyim izahatlarda

ondan bir neçə dəfə istifadə etmişəm.

Bu videoda gəlir hesabatının

balans hesabatı ilə necə əlaqələndiyinə
baxacağıq.

Əsas üç hesabatın sonuncusu da

pul vəsaitləri hesabatıdır.

Buna daha sonra diqqət edəcəyik,

çünki bu, gəlir hesabatına nisbətən

biraz daha nüanslıdır.

Gəlir hesabatı

bir şirkətin müəyyən bir dövrdə nə qədər
qazana biləcəyini

bildirir və həmişə bir dövrə aiddir.

Yəni bu gəlir hesabatı illik ola bilər.

Məsələn, 2008-ci il üçün ola bilər.

Gəlir hesabatı rüblük də ola bilər.

Əsasən, bu, iki növ istifadə olunur.

Lakin bəzən aylıq və ya altı aylıq gəlir
hesabatları da olur.

Ümumi format olduqca uyğundur,

baxmayaraq ki bir biznesin nə etdiyindən
asılı olaraq

müxtəliflik çox olsa da, bu videoda

elektronik cihaz satan bir şirkət üçün

sadə bir gəlir hesabatını izah etmək
istəyirəm.

Beləliklə, bir cihaz satarkən ilk proses

onu hazırlamaq və satmaqdır.

Siz cihazı

müştəriyə verirsiniz və onlar da sizə
pul verir.

Onların sizə

verdikləri pul

gəlir hesab olunur.

Buna bəzən satış da deyirlər.

Bu, sizə

müəyyən bir müddətdə verdikləri puldur.

Oradakı mühasiblərdən bəziləri deyir ki,

bu, yalnız verdikləri pul deyil.

Bu, müəyyən bir müddətdə qazandığınız

puldur.

Lakin nümunəmizdə,

cihazı satanda verdikləri pulu qazandınız

və bu da şatış gəliridir.

Daha sonra gəlir və satışları hesablamaq
üçün

müxtəlif yollardan bəhs edəcəyik.

Deyək ki, verilmiş

gəlir və ya satış

2008-ci il üçün bir gəlir hesabatındadır.

Beləliklə, 2008-ci ildə 3 milyon

dollar dəyərində cihaz satdıq.

Yəni deyək ki, bu, 3 milyon dollardır.

Çox zaman şirkətlər üçün gəlir hesabatına

nəzər yetirirsiniz. Əgər Yahoo!-da

baxsanız, 3 milyon

dollar əvəzinə orada 3000 dollar
görəcəksiniz.

Deyə bilərsiniz ki,

bu şirkət, demək olar ki, heç nə satmır.

Lakin rəqəmləri minliklərdə yazmaq
onlarda

bir standartdır.

Yəni 3000 dedikdə 3000 minlik nəzərdə
tutulur.

Bu da 3 milyon edir.

Böyük şirkətlərdə

bəzən rəqəmlər milyonluqla yazılır.

Yəni burada 3000 görürsünüzsə, əslində,
o, 3 milyarddır.

Yaxın gələcəkdə biz

real gəlir hesabatlarına nəzər
yetirəcəyik.

Beləliklə, bu, bizə verdikləri pul
miqdarıdır.

Lakin, əldə etdiyimiz gəlir bu deyil,

çünki cihazın hazırlanmasının

xərcini də hesablamalıyıq.

Birinin sizə 3 milyon dollar verməsi,
sizin

3 milyon dollar qazanmağınız demək deyil.

Bu pulun

hamısı

gəlir deyil.

Gəlir hesabatında ilk baxmalı

olduğunuz hissə,

bu cihazların istehsal xərcləridir.

Xərcləri çəhrayı ilə qeyd edək.

Bu, bəzən satış dəyəri və ya satılan
malların

dəyəri kimi yazılacaqdır.

Diqqət edilməli olan 2 nöqtə var.

Burada dəyişkən bir xərc var, hansı ki

hər bir cihaz üçün bir miqdar metal,

bir miqdar enerji və boyalı bir
cihazdırsa,

bir miqdar boya sərf edilir.

Malların xərcləri, yəni ki,

alınan metal və boyanın və bu
3 milyon dollar dəyərindəki cihazları

hazırlamaq üçün istifadə olunan
elektrikin xərci,

dəyişkən xərcdir. Bundan əlavə

sabit xərcləriniz və ya nisbətən sabit
xərcləriniz var. Burada yalnız

fabrikin işlək qalması üçün neçə cihaz
düzəltməyinizdən asılı olmayaraq

hər il müəyyən qədər pul tələb olunur.

Bu barədə daha da ətraflı danışacağıq,

Amma sadə olsun deyə, cihazların
hazırlanmasının bütün xərclərinin

1 milyon dollar olduğunu düşünək.

Bəzən kimsə buna sadəcə 1 milyon
dollarlıq bir xərc

deyə bilər. Mən bunların xərc olduğunu
xatırlamaq üçün,

rəqəmin qabağına mənfi qoyuram. Gəliri
azaldan hər faktora

mənfi, artıran faktorlara isə

müsbət işarəsi qeyd edirəm.

Amma bunu etmək mütləq deyil.

Bəzi insanlar buna 1 milyon dollarlıq
müsbət bir xərc deyirlər,

yəni bunu gəlirdən çıxırsınız.

İstənilən halda, bunu anladığınızı
düşünürəm.

Xərclərinizi gəlirinizdən çıxsanız

və ya bu iki rəqəmi toplasanız,

ümumi gəlirinizi əldə edəcəksiniz.

Hansı ki, bu nümunədə 2 milyon dollardır.

Bu rəqəm,

yalnız bu cihazların satışından

nə qədər mənfəət əldə etdiyinizi bildirir.

Beləliklə, nə qədər çox cihaz satsanız,
əksər hallarda,

bu rəqəm bir o qədər çox olacaqdır.

Bu, vergilər və icraçı direktorun maaşı
kimi

bir şirkətin sahib olduğu bütün

xərclərdən öncəki qazancınızdır.

Əslində, icraçı direktorun maaşı bura
daxil deyil.

Çünki icraçı direktor əksər hallarda,
fabrikə getmir

və cihazın hazırlanmasına kömək etmir.

İcraçı direktorun maaşı, maliyyə
direktorunun maaşı

və ya qərargah,

həmçinin marketinq xərcləri də

burada nəzərə alınmır.

İnsanlara cihazı reklam eləmək

burada nəzərə alınmır.

Bunlar növbəti sırada qeyd edilir.

Çox vaxt xərclər ayrı-ayrılıqda

qeyd olunur.

Marketinq və satış xərcləri buna
nümunədir.

Bundan əlavə, korporativ ofis,

icraçı direktor, yeni işə alınan

audit və mühasiblərin maaşları

ümumi olaraq qeyd edilir.

Bunları çəhrayı ilə edəcəyəm,

çünki bunların hamısı xərcdir.

Marketinq, satış və bəzən G&A
görəcəksiniz.

Bəzən isə SG&A görəcəksiniz.

G&A ümumi və inzibati xərcləri bildirir.

Bəzən bunun əvəzinə SG&A görəcəksiniz,

bu satış, ümumi və inzibati

xərcləri bildirir.

Satış xərcləri, satıcıların aldığı

komissiyalar,

ölkələr üzrə səyahətləri

və yemək xərcləri ola bilər.

Ümumi və inzibati xərclərə isə

korporativ ofisin və həmçinin

bu səviyyədə olan bütün insanların
xərcləri aiddir.

Bu hissələrə özümdən

rəqəmlər yazacağam.

Deyək ki, marketinq sahəsində şirkət
500 000 dollar xərcləyir.

Mən bunu mənfi olaraq qeyd edirəm ki,

xərc olduğunu xatırlayım.

Görəcəyiniz bəzi modellərdə - burada

sadəcə 500 000 dollar xərc yazılacaq.

Burada ümumi və inzibati xərclərdir.

Lakin satış xərclərini ayrıca qeyd etmək
istəyirəm.

Deyək ki, satış xərcləri 200 000
dollardır.

Ümumi və inzibati xərclər, korporativ
ofislər və digərləri

isə 300 000 dollardır.

İndi isə bu işin əməliyyatlarından
nə qədər

pul qazandığını tapmağa hazırıq.

Bu, əməliyyat gəlirləridir.

Bu hissəyə diqqət yetirmək vacibdir,

çünki çox adam deyir ki, bir şirkət
bu qədər əldə etdi.

Ümumi, əməliyyat,

xalis və vergi öncəsi gəlirlər
barədə eşidəcəksiniz.

Bunların bir-birindən çox fərqli olduğunu
başa düşmək çox çətindir,

çünki hamısında "mənfəət" sözü var.

Bütün bunların mənası nədir?

Burada bunun çox fərqli mənaları ifadə
etdiyini görürsünüz.

İlk növbədə bunu hesablayaq, sonra isə

əməliyyat və ümumi mənfəət arasındakı
bütün fərqlər

barədə danışarıq.

Gəlin baxaq, 2 milyondan 1 milyon
çıxmalıyıq.

Düşünürəm ki, dolayı yolla beynim

rəqəmləri çox gözəl uyğunlaşdırdı.

Beləliklə, buradakı əməliyyat gəlirim
1 milyon dollar olur.

Artıq mənfəət mövzusunda yeni bir
nüansımız var.

Sadəcə cihaz satışlarından 2 milyon
dollar qazandım,

ancaq o zaman şirkətin bütün xərclərini,
yəni

marketinq, satış, ümumi və inzibati
xərcləri

çıxardığınız zaman, mənim yalnız
1 milyon dollarım qalır.

Bu, şirkətin fəaliyyətindən,

aktivlərindən, biznesindən və ya

müəssisəsindən əldə etdiyiniz mənfəətdir.

Onun əmələ gətirdiyi budur.

Əvvəl, bir çox balans hesabatı tərtib
etmişəm

və düşünürəm ki, başqa bir balans
hesabatı hazırlamaq üçün yaxşı vaxtdır.

Bir şirkətin bir sıra aktivləri var.

Aktivlər və müəssisə dəyəri haqqında daha

çox danışacağıq. Orada bir nüans var.

Lakin əsasən şirkətin özünə
fokuslanacağıq.

Müəssisəyə necə ödənildiyini və necə
maliyyələşdirildiyini

düşünməzdən əvvəl, sadəcə
müəssisənin özü, aktivləri

barədə düşünün.

Aktivlər

əməliyyat mənfəətini yaradırlar. Bu,

gələcəkdə aktivlərin qaytarılması
haqqında danışarkən,

bunu anlamaq üçün çox vacibdir.

Əslində, bu barədə indi danışa bilərik.

Deyək ki, əgər bu aktivlər üçün

10 milyon dollar ödəmişiksə və bu aktivlər

ildə 1 milyon və ya bu ildə

ən azı 1 milyon dollar gətirirsə --

çox vaxt qısaca

ROA deyilən

aktivlərin gəlirliliyini

1 milyon dolları

10 milyon dollara nisbəti olaraq tapa
bilərik.

Bu halda, aktivlərin gəlirliliyi 10
faizdir.

10 milyon dollarlıq bir investisiya üçün

ildə 1 milyon dollar qazanırıq.

Hər il aktivlərimizin investisiyasının
10 faizini geri alırıq.

Aktivlərin gəlirliliyi ağlınızda saxlamalı

olduğunuz yaxşı anlayışdır. Bu anlayış,
bir şirkətin

əməliyyat mənfəəti və həqiqi aktivləri
ilə çox sıx bağlıdır.

Öyrəndiklərimizdən və xüsusən də,
bəzi digər

iqtisadiyyat videolarımı izləmisinizsə,
bütün şirkətlərin

eyni formada maliyyələşdirilmədiyini
bilirsiniz.

Onların bir çoxunun borcu ola bilər.

Deyək ki, şirkətin 10 milyon dollarlıq
aktivi var idi, amma

bunun üçün 5 milyon dollar borc ödədilər.

Deyək ki, bu borcun faiz dərəcəsi

5%-dir.

Gəlin daha rahat olması üçün,

bunu 10% edək.

Bu, əməliyyat gəliridir.

Bu, aktivlərin özündən gələn puldur.

Lakin bu, evə aparacağımız pul deyil,

çünki bunun faizini ödəməliyik.

Bu halda, bunu faiz xərci

kimi qeyd edəcəyik.

Aydın məsələdir ki, borcu olmayan bir
şirkətin faiz xərcləri olmayacaq,

amma bizim nümunədə borc var.

Bu, illik gəlir hesabatıdır.

Deyək ki, 5 milyon dollar borcumuz
varsa və bunu

10% ilə ödəyiriksə, bu, illik

500 000 dollar edir. Beləliklə,
əməliyyat mənfəətimizin

yarısını banka qaytarmalıyıq.

İndi isə vergi öncəsi

gəlir barədə danışacağıq.

Çıxma prosesini həyata keçirsək,
500 000 dollarımız qalır.

Bunun vergi öncəsi olduğunu nəzərə alaraq

növbəti sətirin nə olacağını təxmin
edə bilərsiniz.

Bu şirkət sahiblərinin hökumətə pul
ödəmədən

əvvəl əldə etdikləridir.

Təxmin edə biləcəyiniz kimi, növbəti sətir

vergilər olacaq.

Deyək ki, vergi dərəcəsi 30%-dir.
Siz burada

bu rəqəmdən 30%-ni çıxacaqsınız.

Bu rəqəmin 30%-i,

yəni 500 000 dolların 30%-i
150 000 dollardır.

Artıq işimiz bitdi.

Nəhayət, ödəməli olduğumuz
hər kəsə ödəniş etdik.

Beləliklə, burada 3 milyon dollarla
işə başladıq.

Bir çox xərcləri ödəməyə davam etdik.

Bəs indi nə qədər pulumuz qaldı?

Xalis gəlirimiz 350 000 dollardır.

Bu, şirkət sahiblərinə gedən puldur.

Bu, xalis gəlirdir.

Balans hesabatımıza qayıdaq,
10 milyon dollarlıq

aktivimiz, 5 milyon dollar borcumuz
var idi.

Qalığın kapital olduğunu bilirik.

Gəlin bunu canlı rənglə edək.

Kapital qalıqdır.

Deyək ki, bunun hamısı balans
dəyərindədir.

5 milyon dollarlıq kapitalımız var.

Balans dəyəri dedikdə, bu,
mühasiblərimizin

ödənişlərimizi bildirməklərinin

başqa bir yoludur.

Hesabatımızda olanlar budur.

Amortizasiya və köhnəlmə barədə
və bu dəyərləri necə dəyişdirə

biləcəyimiz barədə daha sonra
danışacağıq. Sadə dildə desək,

əgər çıxıb 10 milyon dollar dəyərində
əşya

alsanız, bunu hesabatınıza

10 milyon dollarlıq aktiv kimi qeyd
edəcəksiniz.

5 milyon dollarlıq bir kredit
götürsə idiniz və ya

sahib olduqlarınızın hamısını satmaq
istəsə idiniz ,

5 milyon dollar kapital əldə edərdiniz.

Düşünürəm ki, bu, maraqlı mövzudur.

Aktiv gəlirliliyindən istifadə etdikdən
sonra əməliyyat mənfəətinə baxdıq,

çünki bu, banka və ya başqa birinə

ödəniş etmədən əvvəl şirkətimizin
yaratdıqlarıdır.

Bu rəqəmi bölünən olaraq götürdük və

aktivlərin dəyərinə böldük.

İndi isə kapital gəlirliliyi anlayışını
izah edə bilərik.

Kapital gəlirliliyini, bölünəni xalis
gəlir, yəni

350 000 dollar,

məxrəci isə kapitalımızın balans dəyəri,

5 milyon dollar götürərək tapırıq.

Buradakı

sıfırları

ixtisar edək.

Yəni bu, 35/500-dir.

35/500 7/100 ilə eynidir, beləliklə,

kapital gəlirliliyi 7%-dir.

Bu barədə

çox dərinə getmək istəmirəm,

çünki vaxt limitimi keçdiyimi görürəm.

Lakin bu nöqtədə ən azından cihaz satan

bir şirkətin əsas gəlir hesabatını

yaxşı başa düşdüyünüzə inanıram.

Gələcəkdə bir çox fərqli şirkətlərə, yəni
maliyyə

şirkətlərinə, sığorta şirkətlərinə,
təbii qaz boru kəməri

şirkətlərinə nəzər yetirəcəyik, hansı ki
onlar tamamilə

fərqli gəlir hesabatına sahib olacaq.
Lakin bu, sizin

üçün ümumi izah şablonudur.

Ən azından gəlirlərin, ümumi
gəlirin, əməliyyat

gəlirinin, vergi öncəsi gəlirin və
xalis gəlirin

necə fərqli olduğunu görəcəksiniz.

Mediada

hər hansı bir şirkət bu qədər pul
qazandığı barədə

qarışıq məlumatlar qeyd olunur.

Növbəti videoda görüşənədək, sağ olun.