Hiểu lầm trong giao tiếp diễn ra như thế nào (và cách để tránh nó) - Katherine Hampsten

Vui lòng xem toàn bộ bài học tại http://ed.ted.com/lessons/how-to-avoid-miscommunication-katherine-hampsten

Bạn có bao giờ kể cho một người bạn nghe một vấn đề của mình, chỉ để nhận ra rằng anh ấy dường như không thể hiểu được tại sao vấn đề đó lại quan trọng đối với bạn như vậy? Có bao giờ bạn đứng trình bày ý tưởng cho nhóm của mình, và nhận lại thái độ bối rối? Chuyện gì xảy ra ở đây? Katherine Hampsten diễn tả tại sao hiểu lầm trong giao tiếp lại thường xuyên xảy ra và làm thế nào chúng ta có thể giảm thiểu sự khó chịu trong khi vẫn có thể thể hiện bản thân tốt hơn.

Bài học do Katherine Hampsten thực hiện, hoạt ảnh do Andrew Foerster thực hiện.

Có bao giờ bạn chia sẻ vấn đề của mình
với người bạn để rồi nhận ra

anh ta dường như không hiểu được
vì sao vấn đề đó lại quan trọng với bạn?

Có bao giờ bạn trình bày ý tưởng
để rồi nhận lại thái độ bối rối?

Hay có thể bạn đang tranh cãi

thì người kia đột nhiên chỉ trích bạn

đã không hề lắng nghe những gì họ nói?

Chuyện gì đang xảy ra vậy?

Câu trả lời là sự
hiểu lầm trong giao tiếp

ở một dạng nào đó,

chúng ta đều trải qua điều này.

Vấn đề này gây ra nhầm lẫn,

thù địch,

hiểu nhầm

thậm chí còn khiến tàu thăm dò vũ trụ
hàng tỉ đô la đâm vào bề mặt Sao Hỏa.

Thực tế là kể cả khi trực tiếp đối mặt
với người khác,

trong cùng một căn phòng,

nói cùng một ngôn ngữ,

giao tiếp giữa con người cũng phức tạp
một cách khó tin.

Tin vui là nếu ta có được
hiểu biết cơ bản

về những gì diễn ra khi giao tiếp

ta hoàn toàn có thể tránh được hiểu lầm
trong giao tiếp.

Qua nhiều thập kỷ, các nhà nghiên cứu đã
hỏi "Chuyện gì xảy ra khi ta giao tiếp?"

Một cách diễn dịch,
được gọi là mô hình chuyển giao,

xem giao tiếp như một thông điệp
đi trực tiếp từ người này sang người kia,

giống như ai đó ném quả bóng rồi bỏ đi.

Nhưng thực tế thì,

mô hình này không giải thích được
sự phức tạp diễn ra trong giao tiếp.

Giới thiệu mô hình giao dịch,

mô hình này thừa nhận những thách thức
phát sinh khi giao tiếp.

Theo mô hình này, chính xác hơn
là xem giao tiếp giữa con người

như trò chơi bắt ném đồ vật.

Khi ta phát ra thông điệp, đồng thời
ta cũng nhận phản hồi từ bên kia.

Thông qua việc giao dịch,
ta cùng tạo ra ý nghĩa.

Nhưng từ việc trao đổi này lại nảy sinh
thêm nhiều điều phức tạp.

Không giống như ở vũ trụ Star Trek

ở đó một số nhân vật
có khả năng ngoại cảm,

hoàn toàn chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc.

Là con người, chúng ta không thể không gửi
và nhận thông điệp

thông qua lăng kính chủ quan của mình.

Khi giao tiếp, một người diễn tả
diễn dịch của mình về thông điệp này,

và đối phương

sẽ nghe được diễn dịch của riêng anh
về thông điệp đó.

Màng lọc nhận thức của chúng ta liên tục
chuyển đổi giữa ý nghĩa và diễn dịch.

Nhớ trò chơi ném đồ vật chứ?

Hãy tưởng tượng chơi trò đó
với cục đất sét.

Khi mỗi người chơi đụng vào đất sét,

họ nhào nặn để nó vừa với
nhận thức khác biệt của riêng họ

dựa vào các yếu tố,

như kiến thức hay trải nghiệm cũ,
tuổi tác, sắc tộc, giới tính

dân tộc, tôn giáo hay bối cảnh gia đình.

Mỗi người đều cùng lúc diễn dịch
thông điệp họ nhận được

tùy theo mối quan hệ giữa họ với người kia

và sự hiểu biết của riêng họ

về ngữ nghĩa và hàm ý
của những từ được sử dụng.

Họ cũng có thể bị phân tâm
bởi các tác nhân kích thích khác,

như giao thông

hoặc cái bụng đang kêu gào.

Thậm chí cảm xúc cũng làm che mờ
nhận thức

và càng có thêm nhiều người
tham gia trò chuyện,

mỗi người có tính chủ quan riêng mình,

việc giao tiếp càng trở nên phức tạp
một cách nhanh chóng.

Vậy nên khi cục đất sét di chuyển qua lại
giữa hai người,

được biến đổi, được nắn lại
và luôn trong trạng thái thay đổi,

nên không lạ gì thông điệp của chúng ta
có lúc trở thành hiểu lầm trong giao tiếp.

May thay, có một vài cách
thực hành đơn giản

giúp chúng ta điều chỉnh tương tác
hàng ngày để giao tiếp tốt hơn.

Một là:

nhận ra rằng nghe bị động và
lắng nghe chủ động là 2 việc khác nhau.

Tích cực tương tác với phản hồi ngôn ngữ
và phi ngôn ngữ của người khác,

và điều chỉnh thông điệp của mình
để giúp đối phương hiểu bạn nhiều hơn.

Hai là

lắng nghe bằng đôi mắt, đôi tai
cũng như trực giác của mình.

Hãy nhớ rằng giao tiếp
không chỉ liên quan đến mỗi lời nói.

Ba là:

dành thời gian để hiểu người khác
cũng như giúp người khác hiểu bạn.

Khi vội vã muốn thể hiện bản thân,

ta thường dễ quên rằng
giao tiếp là con đường hai chiều.

Cởi mở với những gì người kia nói.

Và cuối cùng, bốn là:

Ý thức về màng lọc nhận thức cá nhân
của bạn.

Những gì bạn đã trải nghiệm,

bao gồm văn hóa, cộng đồng và gia đình,

sẽ ảnh hưởng đến cách
bạn nhìn nhận thế giới.

Hãy nói rằng "Đây là cách tôi nhìn nhận
vấn đề, còn bạn thấy thế nào?"

Đừng mặc định rằng nhận thức của bạn
là sự thật khách quan.

Điều này sẽ giúp bạn nói chuyện được
với người khác

để có thể cùng thấu hiểu lẫn nhau.